Już 16 stycznia na posiedzeniu Senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji odbędzie się pierwsze czytanie projektu nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, która w określonych wypadkach zobowiąże komorników do zwrotu dłużnikowi pobranej opłaty za egzekucję świadczeń pieniężnych.
Nowelizacja dostosuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 czerwca 2012 r. (sygn. akt P 13/11). W wyroku tym Trybunał rozstrzygnął kwestię pobierania opłat w przypadku umorzenia egzekucji z powodu bezczynności wierzyciela (art. 823 k.p.c.). TK w wyroku przyznał, że w wypadkach, w których komornik po wszczęciu postępowania egzekucyjnego a przed jego zawieszeniem przedsięwziął czasochłonne i pracochłonne czynności zmierzające do wyegzekwowania roszczenia, powinien mieć prawo do opłaty egzekucyjnej. Za niezgodne z ustawą zasadniczą uznał jednak określenie dolnej granicy pobieranej opłaty, tj. pobieranie od dłużnika opłaty stosunkowej w wysokości nie niższej niż dziesięć procent wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w każdym wypadku umorzenia zawieszonego wcześniej postępowania egzekucyjnego. Prowadzi to do sytuacji, w której dłużnik musi zapłacić opłatę od pozostałego do wyegzekwowania świadczenia nawet w przypadku, gdy bezczynność, będąca przyczyną umorzenia postępowania, wynikała ze spełnienia przez dłużnika świadczenia bezpośrednio do rąk wierzyciela.
Trybunał rozstrzygnął także, że w zapisy Konstytucji godzi także konstrukcja przepisu, która uniemożliwia obniżenie opłaty egzekucyjnej w sytuacji, w której komornik dokonał czynności egzekucyjnych wymagających jego znacznego nakładu pracy, a sytuacja majątkowa i dochody dłużnika pozwalają na jej zapłatę w wysokości 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Projektowana ustawa doda przepis, który pozwoli dłużnikowi otrzymać zwrot opłaty egzekucyjnej, w przypadku gdy przedstawi komornikowi orzeczenie pozbawiające tytuł wykonawczy wykonalności i jeżeli przyczyną pozbawienia nie będzie fakt spełnienia przez dłużnika świadczenia. Pozwoli to dłużnikowi odzyskać opłatę w sytuacji, gdy umorzenie postępowania egzekucyjnego spowodowane zostało bezczynnością wierzyciela.
Monika Sewastianowicz