Sąd: obywatel UE może być zatrudniony w służbie cywilnej

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie ogłosił 16 listopada 2010 r. wyrok w sprawie z powództwa obywatela Włoch przeciwko Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego o odszkodowanie z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Sprawa dotyczy obywatela Włoch stale zamieszkującego w Polsce, który starał się o zatrudnienie w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego na stanowisku związanym z realizacją projektów unijnych. Spełniał on wszystkie kryteria zatrudnienia (m.in. odpowiednie wykształcenie, doświadczenie zawodowe, znajomość języków) za wyjątkiem braku posiadania odpowiedniego dokumentu potwierdzającego obywatelstwo polskie. Z tego powodu jego kandydatura nie została dopuszczona do dalszego etapu naboru.
W powództwie podkreślono, że art. 5 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej, regulujący kwestię zatrudnienia obywateli UE niebędących obywatelami polskimi, jest niezgodny z art. 45 ust. 4 TFUE. Zaznaczono również, że w świetle przepisów polskiego prawa pracy nieuzasadnione różnicowanie sytuacji pracowników ze względu m.in. na narodowość stanowi naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu.
Na rozprawie, która odbyła się w 2 listopada 2010 r. sąd dopuścił dowód z przesłuchania powoda na okoliczność naruszenia zakazu nierównego traktowania w zatrudnieniu, a pełnomocnik powoda wystąpił z wnioskiem o skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE w przedmiocie ustalenia zgodności art. 5 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej z  art. 45 ust. 4 TFUE.
W uzasadnieniu ustnym wyroku Sąd zasądził na rzecz powoda zadośćuczynienie wysokości trzykrotności minimalnego wynagrodzenia, czyli w wysokości niższej niż wnioskowana. Sąd uznał bowiem, że powód w tej sprawie doznał jedynie krzywdy, a roszczenie o odszkodowanie jest nieuzasadnione.

Ponadto sąd uznał wniosek o skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE w przedmiocie ustalenia zgodności art. 5 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej z  art. 45 ust. 4 TFUE za bezpodstawny. W ocenie sądu wykładnia art. 5 ust. 1 ustawy nie budzi wątpliwości.
Zasadą jest bowiem zatrudnianie osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego na stanowisku pracy, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa, jeżeli posiada ona znajomość języka polskiego potwierdzoną stosownym dokumentem (art. 5 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej). Przepis art. 5 ust. 1 ustawy mówiący o tym, że dyrektor generalny urzędu, upowszechniając informacje o wolnych stanowiskach pracy, wskazuje, za zgodą Szefa Służby Cywilnej, stanowiska, o które, mogą ubiegać się obywatele UE, ma zaś charakter  techniczny.

Sprawa była objęta Programem Spraw Precedensowych Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.  Powoda reprezentował pro bono adwokat dr Marcin Górski z kancelarii Tataj Górski Adwokaci Spółka Partnerska Adwokatów i Radców Prawnych.