- Zbieg okoliczności spowodował, że akurat prace nad tą ustawą zakończyliśmy w czasie, kiedy generalnie problem uchodźców, odpukać, może stać się nie teoretyczny, tylko praktyczny - powiedział premier Donald Tusk podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.
Jak poinformował, celem proponowanych zmian jest wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektywy europejskiej 2011/95/UE w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony.
Najważniejsze zmiany:
- Ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Zmieniono definicję „małoletniego bez opieki” przez wskazanie, że osoby dorosłe są za niego odpowiedzialne, zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce (dotychczas było „zgodnie z prawem lub zwyczajem”). Zapis o zapewnieniu ochrony przed prześladowaniem lub ryzykiem doznania poważnej krzywdy uzupełniono o sformułowanie, że uważa się ją za zapewnioną, kiedy jest skuteczna i trwała. Kolejny przepis sformułowano w taki sposób, aby z jego brzmienia wynikało, że wnioskujący, który nie posiada dowodów potrzebnych do nadania statusu uchodźcy, mógł przedstawić informacje niezbędne do ustalenia stanu faktycznego. W sytuacji, gdy status uchodźcy nadano małoletniemu bez opieki lub udzielono mu ochrony uzupełniającej, to szef Urzędu ds. Cudzoziemców będzie podejmował działania służące odnalezieniu krewnych małoletniego.
- Ustawa o pomocy społecznej
Katalog podmiotów, którym przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej, rozszerzono o członków rodzin beneficjentów ochrony międzynarodowej (status uchodźcy lub ochrona uzupełniająca), którzy uzyskali zezwolenie na pobyt czasowy (udzielone w celu połączenia z rodziną).
- Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Osoby, które uzyskały w Polsce status uchodźcy lub udzielono im ochrony uzupełniającej, będą mogły skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, po spełnieniu dwóch warunków: zamieszkania w Polsce i kryterium dochodowego. Nie będzie konieczne posiadanie obywatelstwa polskiego.
- Prawo o szkolnictwie wyższym
Wprowadzono regulacje umożliwiające uzyskanie potwierdzenia ukończenia studiów wyższych na określonym poziomie kształcenia przez obywatela państwa trzeciego (spoza Unii Europejskiej) lub bezpaństwowca posiadającego status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, który nie dysponuje dyplomem ukończenia studiów.
- Ustawa o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Po zmianach także obywatele państw trzecich, objęci ochroną międzynarodową i członkowie ich rodzin, będą mogli skorzystać z procedury uznawania kwalifikacji, czyli zagranicznych dyplomów, świadectw, itp.
- Ustawa o cudzoziemcach
Dodano nową regulację dotyczącą zapewnienia prawa pobytu członkom rodzin beneficjentów ochrony międzynarodowej, którzy razem z nimi nielegalnie wjechali do Polski (lub nielegalnie w niej przebywali), a którzy nie złożyli wniosku o przyznanie statusu uchodźcy i nie zostali objęci takim wnioskiem.
Wszystkie rozwiązania ustawowe powinny wejść w życie po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.