Projekt dotyczy przedsiębiorców wykonujących działalność związaną z wykorzystaniem urządzeń przesyłowych, właścicieli nieruchomości, na których urządzenia takie są posadowione oraz osób, które poniosły koszty budowy urządzeń przesyłowych.
Proponuje się zastosować art. 49 § 1 k.c. także do urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego, urządzeń transportu linowego i linii trolejbusowych, skoro urządzenia służące do tego transportu z reguły nie są posadowione na gruntach stanowiących własność przedsiębiorców świadczących te usługi. Jednocześnie proponuje się utrzymać sformułowanie "inne urządzenia podobne", co umożliwia niezbędną elastyczność przy wykładni tego przepisu.
W projektowanym art. 49 § 2 k.c. ma zostać wyjaśnione, co oznacza użyte w § 1 sformułowanie "jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa" poprzez podkreślenie elementu trwałego (a nie chwilowego, tymczasowego) połączenia.
W projekcie ma zostać uregulowana własność urządzeń sfinansowanych przez przedsiębiorcę, poprzez przyjęcie – na zasadzie wyjątku od art. 191 k.c. – że urządzenia te pozostają własnością przedsiębiorcy, także po trwałym połączeniu ich z cudzą nieruchomością, a przed przyłączeniem ich do swojej sieci; po przyłączeniu do sieci urządzenia te – z mocy art. 49 § 1 k.c. – nie są częścią składową gruntu (art. 49 § 3 k.c.).
W projektowanym art. 49 § 4 k.c. ma się znaleźć uregulowanie, zgodnie z którym jeżeli koszty budowy urządzeń przesyłowych poniósł właściciel nieruchomości, z którą trwale je połączono, może on żądać, aby przedsiębiorca nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, jeśli urządzenia te weszły w skład przedsiębiorstwa, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
Z kolei, jeżeli koszty budowy urządzeń przesyłowych poniosła inna osoba, niż wymieniona w projektowanym art. 49 § 3 lub § 4 k.c., to urządzenia te stanowią jej własność, także po trwałym połączeniu z cudzą nieruchomością. Osoba ta może żądać, aby przedsiębiorca nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, jeśli urządzenia te weszły w skład przedsiębiorstwa, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
Istotne z punktu widzenia obowiązywania projektowanej regulacji jest to, że dotyczyć ona będzie urządzeń, które nie będą jeszcze istnieć w momencie wejścia w życie projektowanej nowelizacji. Odnośnie urządzeń, które istnieją w dniu wejścia w życie projektu ustawy, proponuje się w art. 2 § 1 ustawy przesądzić, że urządzenia, których koszty budowy poniósł przedsiębiorca, są jego własnością, natomiast gdy koszty poniosła inna osoba, to będzie mogła ona żądać nabycia ich własności przez przedsiębiorcę, chyba że w umowie strony postanowią inaczej. Należy przy tym zwrócić uwagę, że w przepisie tym chodzi o urządzenia, które wejdą już w skład przedsiębiorstwa, a więc mają status rzeczy ruchomych (z mocy art. 49 § 1 k.c. straciły status części składowych nieruchomości).
Projektodawcy chcą uregulować problem budynków i budowli służących wyłącznie do korzystania z urządzeń, o których stanowi art. 49 § 1 k.c. (np. budynki stacji transformatorów) odrębnie. W rezultacie, jedynym celem ustanowienia służebności przesyłu ma być zwiększenie użyteczności przedsiębiorstwa lub jego części.
Ponadto, ustanowienie służebności przesyłu nastąpić ma z uwzględnieniem interesu społeczno – gospodarczego i uzasadnionego interesu właściciela nieruchomości, tak, aby stanowiła jak najmniejsze obciążenie gruntów, na których urządzenia mają być posadowione. Odpowiednie wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu, określa się uwzględniając wysokość wynagrodzeń ustalanych w drodze umowy za podobne obciążenia w zbliżonych okolicznościach, a w ich braku – obniżenie użyteczności lub wartości obciążonej nieruchomości.
Projekt został skierowany pod obrady Komitetu Rady Ministrów.

 Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line