Rzecznik Praw Obywatelskich zwróciła się do Sądu Najwyższego o wyjaśnienie wątpliwości związanych z zastosowaniem instytucji nadużycia prawa podmiotowego do wygaśnięcia uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne. Rzecznik uważa, że sądy nie mają podstaw do stosowania takiej praktyki.
Profesor Irena Lipowicz w swoim wystąpieniu do SN wskazuje, na dowolność, z jaką sądy uznają za skuteczny upływ terminu zawitego określonego w art. 568 Kodeksu cywilnego (wygaśnięcie uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne produktu). Rzecznik wskazuje, że sądy często nie uwzględniają upływu tego terminu, stwierdzając, że ze względu na dominująca pozycję sprzedawcy, stanowi on naruszenie zasad współżycia społecznego.
Według rzecznik obecnie obowiązujące przepisy nie pozwalają sądom na pominięcie skutków upływu terminu zawitego na analogicznych zasadach jak te, które dotyczą upływu terminu przedawnienia.
"W aktualnym stanie prawnym brak jest wystarczającego uzasadnienia normatywnego do stosowania art. 5 Kodeksu cywilnego celem pominięcia skutków upływu terminu z art. 568 § 1 Kodeksu cywilnego. Warto podnieść, iż w państwie prawa odmowa zastosowania przez sąd wyraźnie brzmiącej normy ustawowej, która przewiduje wygaśnięcie uprawnień wskutek upływu czasu, wymaga jednoznacznego i oczywistego umocowania prawnego. Rzecznik dostrzega racje słusznościowe, które przyświecają zapatrywaniom uznającym możliwość korygowania w sądowym procesie stosowania prawa skutków upływu terminów zawitych" - pisze RPO w wystąpieniu. Jednak praktyka sądów w tym zakresie jest tak rozbieżna, że kwestia ta wymaga, zdaniem rzecznik, podjęcia stosownej uchwały przez Sąd Najwyższy.
Monika Sewastianowicz