Usprawnieniu pracy sądów ma służyć uproszczenie dokonywania tzw. wpisów ewidencyjnych oraz eliminacja czasochłonnych wpisów, które nie sprawdziły się w praktyce. Przewiduje się także utworzenie elektronicznego repozytorium aktów notarialnych.
Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw w dniu 30 lipca 2014 r. został wysłany do konsultacji społecznych.Celem proponowanych rozwiązań jest ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej, wzmocnienie pewności i bezpieczeństwa obrotu, a także zwiększenie efektywności, usprawnienie i przyspieszenie działania sądu rejestrowego.
Główne założenia projektu reformy W pierwszej kolejności projekt wprowadza regulację dotyczącą podmiotów nieprzerejestrowanych do Krajowego Rejestru Sądowego z dotychczasowych rejestrów. Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym przedłużyła moc obowiązującą wpisów do dotychczasowych rejestrów do dnia 31 grudnia 2015 r. W toku prac parlamentarnych Ministerstwo Sprawiedliwości zobowiązało się do opracowania rozwiązań dotyczących dalszych losów podmiotów nieprzerejestrowanych. Projekt przesądza, że co do zasady podmioty, które nie przerejestrują się do tego czasu do KRS, utracą osobowość prawną, a pozostały po nich majątek nabędzie nieodpłatnie Skarb Państwa, który będzie ponosił odpowiedzialność z nabytego mienia za zobowiązania podmiotów. Projekt uwzględnia wnioski zawarte w raporcie końcowym Komitetu Stabilności Finansowej z 21 marca 2013 r. dotyczącym analizy działań organów i instytucji państwowych w odniesieniu do Amber Gold sp. z o.o. Realizując te wnioski projekt wprowadza nowe rozwiązania umożliwiające wykreślenie z rejestru tzw. „martwych” podmiotów, czyli takich, które nie posiadają majątku, nie prowadzą działalności i nie wykazują żadnej aktywności w obrocie. Istnienie w rejestrze takich podmiotów prowadzi do utrzymywania stanu patologii prawnej, rzutuje negatywnie na wiarygodność rejestru, a także może stanowić pole do nadużyć. Dzięki proponowanej regulacji podmioty te – po przeprowadzeniu uproszczonej likwidacji przez sąd rejestrowy – będą wykreślane, co doprowadzi do oczyszczenia rejestru.
Egzekucja obowiązków rejestrowychProjekt zawiera również rozwiązania dotyczące ewentualnego majątku pozostałego po podmiotach wykreślonych z KRS niezależnie od przyczyny i sposobu wykreślenia. Doświadczenie pokazuje, że istnieje coraz więcej przypadków nieprawidłowego przeprowadzenia likwidacji, tzn. takich, gdzie nie cały majątek został objęty procesem likwidacji. Dlatego niezbędne jest wprowadzenie rozwiązania uwzględniającego takie sytuacje.Zwiększeniu skuteczności działania sądu rejestrowego będzie służyć wyeliminowanie nieefektywnych postępowań przymuszających, czyli takich, co do których z góry wiadomo, że nie przyniosą efektów, a które obciążają budżet państwa i angażują czas sądów rejestrowych. W wyniku przyjętego rozwiązania sądy rejestrowe będą mogły szybciej i skuteczniej egzekwować obowiązki rejestrowe, w tym obowiązek złożenia sprawozdania finansowego, w odniesieniu do podmiotów faktycznie funkcjonujących w obrocie. Poprawie bezpieczeństwa obrotu będzie służyć weryfikacja karalności osób powołanych na prokurentów, gdyż zdarzają się przypadki, że osoby niemogące ze względu na karalność pełnić funkcji członków zarządu są powoływane na prokurentów i w ten sposób reprezentują podmioty na zewnątrz.
Wpisy ewidencyjneUsprawnieniu pracy sądów ma także służyć uproszczenie dokonywania tzw. wpisów ewidencyjnych (czyli takich, które są oparte na orzeczeniu innego sądu lub organu) oraz eliminacja czasochłonnych wpisów, które nie sprawdziły się w praktyce.Zmianie ulegną także zasady powoływania kuratorów oraz ich uprawnienia, tak, aby wyeliminować sytuacje, że sądy nie mogą prowadzić postępowań ze względu na brak organów uprawnionych do reprezentacji.Przewidziana reforma KRS obejmuje swym zasięgiem także szeroki zakres zmian technicznych, gdyż Krajowy Rejestr Sądowy funkcjonuje w zasadzie bez większych zmian od 13 lat i w związku z tym wymaga niezbędnych zmian systemowych w związku z dokonanym w tym czasie rozwojem nowych technologii. Dokumenty składające się na sprawozdania finansowe będą składane w formie elektronicznej, co wpłynie na znaczne zwiększenie możliwości wykorzystania danych zawartych w tych dokumentach, a także wzmocni wykonanie dyrektyw unijnych w zakresie jawności dokumentów finansowych. Wpis do rejestru wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego będzie, co do zasady, dokonywany automatycznie
Portal ogólnodostępnyProjekt przewiduje utworzenie ogólnodostępnego portalu internetowego umożliwiającego wszystkim zainteresowanym dostęp do dokumentów sądowych wytworzonych w systemie, a także coraz szersze wykorzystanie możliwości elektronicznego doręczania dokumentów sądowych, wprowadzenie możliwości śledzenia na bieżąco przebiegu postępowania, z czym wiąże się także możliwość otrzymywania informacji o wpisach do rejestru (tzw. Newsletter). Projekt przewiduje także elektroniczne składanie sprawozdań finansowych (a stopniowo wszystkich wniosków składanych do rejestru), co z jednej strony będzie znacznym ułatwieniem dla stron, a z drugiej strony spowoduje zmniejszenie „zalewu” papierowych dokumentów.
Repozytorium aktów notarialnychPrzewiduje się także utworzenie elektronicznego repozytorium aktów notarialnych, co oznacza, że strona składając wniosek rejestrowy będzie się mogła tylko powołać na dany dokument, a sąd już we własnym zakresie będzie dołączał ten dokument ze wspomnianego repozytorium. Będzie także stworzona możliwość elektronicznej wymiany danych między KRS a innymi instytucjami państwowymi.Kolejnym ułatwieniem przewidzianym przez projekt będzie udostępnienie w Internecie pełnych danych o podmiotach wpisanych do KRS-u, co oznacza, że oprócz odpisu aktualnego, który już obecnie jest dostępny, będzie także można uzyskać pełny odpis z rejestru.Opracowanie: Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
Opublikowano: www.kancelaria.lex.pl , stan z dnia 1 sierpnia 2014 r.