Projekt ma na celu przede wszystkim transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2015/2302/UE z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającej rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającej dyrektywę Rady 90/314/EWG (dalej jako: dyrektywa 2015/2302). Projekt wprowadza nowe definicje pojęć, w szczególności takich jak: usługa turystyczna, impreza turystyczna oraz trwały nośnik. Ponadto reguluje coraz bardziej popularne wśród podróżnych powiązane usługi turystyczne. Precyzyjnie określa również konstrukcję umowy o udział w imprezie turystycznej, w tym w zakresie obowiązków informacyjnych, zasad i podstaw dokonywania zmian tej umowy, a także kwestię jej realizacji oraz zasady odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie. Innym celem projektu jest poprawa funkcjonujących już rozwiązań prawnych, w szczególności w zakresie zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i podmiotów ułatwiających nabywanie usług turystycznych.
Obowiązek maksymalnej harmonizacji
W projekcie ustawy z uwagi na przyjęty w dyrektywie 2015/2302 obowiązek maksymalnej harmonizacji wiele z proponowanych w nim rozwiązań prawnych odpowiada literalnej treści przepisów dyrektywy. Za przyjęciem takiego rozwiązania przemawia w szczególności art. 4 dyrektywy 2015/2302, zgodnie z którym państwa członkowskie nie mogą utrzymywać ani wprowadzać do swojego prawa krajowego przepisów odbiegających od tych, które zostały ustanowione w dyrektywie, w tym również przepisów surowszych lub łagodniejszych, prowadzących do zróżnicowanego poziomu ochrony podróżnych. W zakresie realizacji drugiego ze wskazanych celów w projekcie ustawy zawarto uregulowania utrzymujące obecny system zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i podmiotów ułatwiających nabywanie usług turystycznych z uwzględnieniem zgłoszonych uwag oraz zgromadzonych doświadczeń.
Duże zmiany w ustawie o usługach turystycznych
W świetle projektu zasadnicze zmiany – uchylenie części przepisów – obejmą ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 187). Z uwagi na to, że wyżej wymieniona ustawa zawiera szczegółowe przepisy dotyczące funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, konieczne stanie się przeniesienie tych uregulowań do nowej ustawy. Przepisy dotyczące organizatorów turystyki, agentów turystycznych oraz pośredników turystycznych zostaną odpowiednio zmodyfikowane i włączone do ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Zmianie ulegnie także tytuł ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, tak aby nie kolidował z tytułem nowej ustawy oraz nie wprowadzał w błąd przedsiębiorców i konsumentów stosujących jej przepisy. Proponowany tytuł ustawy o usługach turystycznych po zmianie to: „ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych”.
Obowiązki państw członkowskich
Dyrektywa 2015/2302 nie tylko aktualizuje i poszerza istniejące uregulowania prawne dotyczące turystyki, ale także zobowiązuje państwa członkowskie do maksymalnej harmonizacji w tym zakresie. Obowiązek ten zgodnie z art. 28 dyrektywy 2015/2302 ma zostać zrealizowany przez państwa członkowskie najpóźniej do dnia 1 stycznia 2018 r. W tym terminie państwa mają przyjąć i opublikować przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy, przy czym przepisy te powinny wejść w życie najpóźniej z dniem 1 lipca 2018 r.
Transpozycja dyrektywy w ramach nowego aktu prawnego
O transponowaniu dyrektywy 2015/2302 w ramach nowego aktu prawnego zadecydowały dwa zasadnicze powody. Po pierwsze, materia regulowana dyrektywą jest w wielu aspektach materią nową (np. powiązane usługi turystyczne, podmioty ułatwiające nabywanie tego rodzaju usług) i skomplikowaną, gdyż dotyczy zjawisk gospodarczych i społecznych funkcjonujących dopiero od niedawna. Po drugie, niezbędne okazało się dokonanie zmian także w funkcjonującym systemie zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Konieczność dokonania zmian w tym przedmiocie wynikała również z postanowień dyrektywy 2015/2302, która szczegółowo określiła zakres finansowej odpowiedzialności organizatora turystyki i podmiotu ułatwiającego nabywanie usług turystycznych (art. 13 i 14) oraz zakres wymaganych zabezpieczeń finansowych dla tych podmiotów (art. 17-19).