W zasadzie nie chodzi klubowi PiS o całkowite wykreślenie art. 17 z Konstytucji gwarantującego ważne prawo zrzeszania się w samorządy, ale o wykreślenie z niego jednego kluczowego słowa "pieczy" któremu TK nadał kilka lat temu dosyć szerokie znaczenie bardzo aktywnie i twórczo interpretując to pojecie.
- Ostatnio w orzeczeniu dotyczącym wniosku Krajowej Rady Radców Prawnych, a także i notariuszy był bardziej restrykcyjny – zauważa prof. Bogusław Banaszak.- W sumie jednak ani nadmierny aktywizm ani te wahania jego orzecznictwa nie mogą być oceniane pozytywnie – twierdzi konstytucjonalista.
Zdaniem profesora Banaszaka wykreślenie pieczy wprowadziłoby do stanu prawnego pewną stabilizację i dla regulacji konstytucyjnej miało to znaczenie, że pozostawiło "czyste" prawo do zrzeszania w ramach samorządu zawodowego bez eksponowania uprawnień jego organów.
Jak zauważa prof. Banaszak umieszczenie przepisu o samorządzie zawodowym w rozdziale I Konstytucji RP świadczy niewątpliwie o zaliczeniu przez ustrojodawcę tej normy do zasad ustrojowych jako jednej z podstawowych instytucji demokratycznego państwa prawnego. W polskiej nauce prawa powszechne jest stanowisko uznające organizacje samorządu zawodowego "za przejawy społeczeństwa obywatelskiego".
W doktrynie podnosi się, że "są to wprawdzie organizacje przymusowe i wyposażone we władztwo publiczne, ale są one też tradycyjnie podmiotami wyrosłymi jako pewna przeciwwaga dla organizacji państwowych. Z podmiotów mających na celu
ochronę interesów grupowych przekształciły się one w struktury mające również, przynajmniej pewnym stopniu, chronić interes publiczny"
Piecza samorządów nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego nie została w pełni zdefiniowana, ale do jej elementów zalicza się wpływ samorządu danego zawodu na ocenę kandydatów do zawodu oraz adekwatną reprezentację samorządu w przeprowadzaniu egzaminów decydujących o nabyciu praw wykonywania zawodu poprzez zapewnienie organom samorządu merytorycznego udziału w ustaleniu wymogów egzaminacyjnych i przeprowadzaniu samego egzaminu. TK wskazał przy tym (por. wyrok z 7.3.2012 r., K 3/10), że Konstytucja nie przesądza trybu kształcenia osób wykonujących reglamentowane zawody prawnicze i nie wyklucza wprowadzenia państwowych egzaminów zawodowych.
Prof. Banaszak: skreślenie "pieczy" wprowadzi stabilizację
Zdaniem profesora Bogusława Banaszaka wykreślenie pieczy z art.17 Konstytucji wprowadziłoby do stanu prawnego pewną stabilizację i dla regulacji konstytucyjnej miało to znaczenie, że pozostawiło czyste prawo do zrzeszania w ramach samorządu zawodowego bez eksponowania uprawnień organów.