W 2007 r. gospodarka i przedsiębiorstwa rozwijały się dynamicznie, mimo iż nie mogły liczyć ani na rząd, ani na Sejm. Jednak w długim okresie bez systemowych działań wspierających rozwój przedsiębiorstw gospodarka nie ma szans na utrzymanie wysokiej dynamiki wzrostu. W swoim expose Premier Donald Tusk takie zmiany zapowiedział. Czy po 100 dniach jego rządu widać ich realizację? Czy po 100 dniach rządów nowej koalicji można dostrzec działania, które potwierdzają nadejście nowego klimatu dla gospodarki? Przypomnijmy, że premier obiecał m.in. zmianę prawa, które utrudnia działalność gospodarczą, stopniowe obniżanie podatków i innych danin publicznych, radykalne uproszczenie prawa podatkowego i systemu poboru składek ZUS, ograniczenie wzrostu długu publicznego (doprowadzenie budżetu w ciągu kilku lat do równowagi), prywatyzację, skuteczniejsze wykorzystanie funduszy unijnych, dokończenie reformy emerytalnej, jawny i otwarty nabór do zarządów i rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa, wspieranie innowacyjności.

Warunki dla działalności gospodarczej

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej umożliwiający zawieszanie działalności gospodarczej, a także rozszerzający instytucję wiążącej interpretacji o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Według PKPP Lewiatan brakuje w nim natomiast zmian dotyczących kontroli i możliwości uwzględniania kosztów poniesionych przez przedsiębiorcę przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Rząd przygotował również projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości, który przewiduje podniesienie z 800 tys. euro do 1,2 mln euro progu przychodów netto, do którego przedsiębiorca prowadzi uproszczoną rachunkowość. Trwają też rządowe prace nad nowelizacją Kodeksu Spółek Handlowych zakładającą obniżenie kapitału podstawowego dla spółek akcyjnych z 500 tys. zł do 250 tys. zł, a dla spółek z o.o. z 50 tys. zł do 25 tys. zł.

Z punktu widzenia swobody działalności gospodarczej ważna jest też zapowiedź zmiany rozporządzenia w sprawie „złotej akcji” i ograniczenie liczby spółek strategicznych.
Jeśli chodzi o prywatyzację, oczekujemy spełnienia zapowiedzi Ministra Skarbu Państwa, że program prywatyzacji zostanie przedstawiony w marcu - powiedziała Małgorzata Krzysztoszek z PKPP Lewiatan.  Realizowana jest obietnica otwartego naboru do rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa. - Cieszymy się również z projektu ustawy likwidującej specjalne zezwolenia na budowę sklepów wielkopowierzchniowych - dodała.  PKPP Lewiatan pozytywnie ocenia działalność Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej „Przyjazne Państwo”, która przeanalizowała dotychczas ponad 70 ze 150 przepisów utrudniających prowadzenie działalności gospodarczej, zgłoszonych przez organizacje przedsiębiorców.

Podatki

Oczekiwana przez środowisko przedsiębiorców i zapowiadana przez PO nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług mająca ułatwić rozliczanie się z VAT nie ujrzała światła dziennego. W planach Rady Ministrów na pierwsze półrocze 2008 r. rząd nie przewiduje stosownej inicjatywy.  Dobry projekt ustawy akcyzowej przygotowany 2 lata temu w Ministerstwie Finansów i dwukrotnie konsultowany nie został skierowany na ścieżkę legislacyjną. W pracach RM przewidziane jest przyjęcie projektu tej ustawy w pierwszym kwartale 2008 r.  W zakresie podatków dochodowych, zgodnie z planem RM, zakładane są małe inicjatywy. Niestety nie spełnia to oczekiwań przedsiębiorców.

Ułatwienia w procesie budowlanym

Według PKPP Lewiatan, rząd słusznie ocenił, że należy skoncentrować się na zwiększeniu podaży mieszkań, a nie wzmacnianiu popytu, który rośnie wraz ze wzrostem gospodarczym i dostępnością kredytu. Wzrost popytu przy ograniczonej podaży prowadzi jedynie do wzrostu cen. Poprzednia koalicja postępowała odwrotnie - przyjęła ustawę o dopłatach do kredytów mieszkaniowych, ale nie zmniejszyła barier utrudniających budowanie.  Wiceminister Olgierd Dziekoński odpowiedzialny za budownictwo zobowiązał się do przygotowania do czerwca dwóch ustaw, które uproszczą proces budowlany i zwiększą podaż gruntów budowlanych: o zorganizowanym budownictwie mieszkaniowym i o uproszczeniu drogi do pozwolenia na budowę. Te zmiany nie wystarczą jednak do zdynamizowania planowania przestrzennego, którego brak utrudnia realizację inwestycji i uniemożliwia racjonalną urbanizację kraju.

Wykorzystanie funduszy strukturalnych

W expose premier uznał za priorytet wykorzystanie środków europejskich z lat 2004-2006. W pełni się z nim zgadzamy.  - Cieszy nas rosnąca dynamika wartości wniosków o płatność. Niepokoi jednak, że po 100 dniach nie pojawiła się rzetelna prognoza poziomu wydatkowania funduszy unijnych do końca 2008 r. Nie wiemy więc, czy fundusze unijne uda się w pełni wykorzystać, nie znamy też warunków niezbędnych dla ich pełnego wykorzystania. Dziś jest ostatni moment na realokację środków, których najprawdopodobniej nie uda się wydać - uważają eksperci PKPP Lewiatan.  Najważniejszym celem w dziedzinie funduszy europejskich na najbliższe lata jest efektywne wykorzystanie 67 mld euro w latach 2007-2013. Dlatego niepokoi nas duże opóźnienie w uruchomieniu środków unijnych - w 2007 r. nie wydaliśmy ani złotego w ramach nowych Programów Operacyjnych. W 2008 roku wciąż nie znamy realnego kalendarza uruchomienia konkursów dla przedsiębiorców, tymczasem firmy oczekują szczegółowej informacji, która pozwoli im zaplanować inwestycje.  Warunkiem efektywności wykorzystania funduszy unijnych w latach 2007-2013 jest sięgnięcie po doświadczenia okresu 2004-2006. - Dziwi nas chęć powrotu do biurokratycznych procedur przy aplikowaniu o środki unijne – np. rozbudowane wymogi formalne w Regionalnych Programach Operacyjnych czy niejasne kryteria wyboru projektów tworzone bez udziału kluczowych interesariuszy, jak w przypadku PO Infrastruktura i Środowisko - powiedział Jeremi Mordasewicz z PKPP Lewiatan.  Większa samodzielność regionów nie może oznaczać pogorszenia sytuacji beneficjentów.  Lewiatan pozytywnie natomiast ocenia zainicjowanie przez MRR publicznej debaty nt. polityki spójności po roku 2013. Wczesne włączenie się w dyskusję na poziomie UE jest warunkiem wpływu Polski na kształt i budżet tej polityki w kolejnej perspektywie finansowej. Pozwoli też zbudować koalicję państw popierającą naszą wizję tej polityki.

W opinii PKPP Lewiatan gospodarka osiągnie w 2008 r. wciąż wysokie, 5-procentowe tempo wzrostu. Utrzymanie takiej dynamiki w latach kolejnych nie będzie jednak możliwe, jeżeli rząd i Sejm nie ograniczą kosztów transakcyjnych związanych z ciągłymi zmianami regulacji prawnych, nie dokonają reformy systemu regulacji, nie przeprowadzą pełnej reformy finansów publicznych, nie zwiększą efektywności działania administracji publicznej, nie zwiększą efektywności wykorzystania środków unijnych, nie wprowadzą rozwiązań zwiększających aktywność zawodową.

(Źródło: PKPP/KW)