SN: Możliwe powołanie nowych dowodów dla wykazania faktów, wymienionych w zgłoszeniu wierzytelności

Sprzeciw może być oparty na dowodach nie wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności – taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego. Chociaż art. 258 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe mówi, że inne twierdzenia i zarzuty mogą być zgłoszone tylko wtedy, gdy wierzyciel wykaże, że ich wcześniejsze zgłoszenie było niemożliwe albo że potrzeba ich wskazania wynikła później.

Zagadnienie przedstawił Sądowi Najwyższemu Sąd Rejonowy w Opolu, na posiedzeniu niejawnym po ogłoszeniu upadłości spółki z o.o. R.

Sprzeciw państwowego wierzyciela

W toku postępowania wpłynął sprzeciw państwowego wierzyciela PFRON do sporządzonej przez syndyka listy wierzytelności. Skarżący domagał się uznania wierzytelności w kategorii II w kwocie ponad 1600 zł i odsetek, które narosły do 2800 zł.  Roszczenie swoje PFRON wywodził z tego powodu, że syndyk uznał, że te wierzytelności się przedawniły. Zdaniem skarżącego bieg terminu przedawnienia został przerwany poprzez podjęcie czynności egzekucyjnych.

Czytaj: Syndyk zarządza milionami złotych, trzeba więc wzmocnić nad nim nadzór>>

W kwietniu 2022 r. sędzia komisarz postanowił uwzględnić sprzeciw od listy wierzytelności. Sąd uznał, że uwzględnienie sprzeciwu nie narusza art. 258 Prawa upadłościowego, gdyż stanowił rozwinięcie twierdzeń zawartych w zgłoszeniu wierzytelności. Według tego przepisu sprzeciw może być oparty wyłącznie na twierdzeniach i zarzutach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności.

Postanowienie sędziego komisarza zaskarżył syndyk masy upadłościowej. Zarzucił tej decyzji błędną interpretację art. 258, gdyż dowody zostały zgłoszone w tej sprawie dopiero w sprzeciwie.

Zobacz wzory:

Sprzeciw wierzyciela co do odmowy uznania wierzytelności na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym >

Sprzeciw upadłego co do uznania wierzytelności >

Dwie interpretacje przepisu

Sąd, który rozpoznawał skargę syndyka zwrócił uwagę na niejasność przepisu. Na tym tle powstały dwie możliwe interpretacje.

Zgodnie z pierwszym stanowiskiem hipoteza art. 258 ust. 1 Prawa upadłościowego obejmuje także dowody, a zatem prawidłowy wynik wykładni miałby sugerować, iż sprzeciw co do odmowy uznania lub uznania wierzytelności należy opierać wyłącznie na twierdzeniach, zarzutach i  dowodach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności.

W rezultacie nieskuteczne byłoby powoływanie w sprzeciwie nowych dowodów. Innymi słowy – ujęcie to zakłada prekluzję co do dowodów (nowych względem zgłoszenia wierzytelności).

Jednak według drugiego stanowiska, hipoteza art. 258 ust. 1  nie obejmuje dowodów, a więc wykładnia przepisu oznacza dopuszczalność oparcia sprzeciwu co do uznania wierzytelności wyłącznie na twierdzeniach, zarzutach wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności, lecz jednocześnie dopuszcza się powoływanie nowych dowodów dla wykazania faktów, wyszczególnionych w zgłoszeniu wierzytelności. Sąd pytający zauważył, że wynik wykładni językowej prowadzi do dwóch różnych wyników interpretacyjnych.

SN w tej sytuacji podjął uchwałę, iż sprzeciw może być oparty na dowodach nie wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności.

Ułatw sobie pracę z orzeczeniami i poznaj LEX Kompas Orzeczniczy, który zawiera ponad 2400 gotowych analiz orzeczeń w formie linii orzeczniczych >

Wydaje się więc, że Sąd Najwyższy przychylił się do argumentu sądu pytającego, iż najważniejsze jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu, a  jeżeli racjonalne względy na to pozwalają – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika było zostało zachowane (art. 2 ust. 1 pr.up.).

Uzasadnienie uchwały nie zostało jeszcze opublikowane.

Sygnatura akt III CZP 141/22, uchwała Izby Cywilnej SN z 26 stycznia 2023 r.