Poseł Jerzy Kozdroń przedstawił w Sejmie rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Porozumienia europejskiego w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, sporządzonego w Strasburgu dnia 5 marca 1996 r.
Zakres podmiotowy
Kogo to porozumienie z 5 marca 1996 r. dotyczy? Jak z nazwy wynika, dotyczy osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, a więc zakres podmiotowy osób, do których odnoszą się te przywileje i immunitety procesowe, obejmuje strony, ich przedstawicieli, świadków, biegłych i osoby wezwane do uczestniczenia w postępowaniach, jak również przedstawicieli rządu Rzeczypospolitej Polskiej, którzy reprezentują przed Europejskim Trybunałem państwo polskie.
Czego dotyczą przywileje i immunitet procesowy ?
Przede wszystkim zawiera immunitet swobody wypowiedzi osób, a więc zapewnia się uczestnikom postępowania prawo swobodnego składania oświadczeń pisemnych, ustnych, przedkładania dowodów, jak również gwarantuje się swobodny dostęp do Trybunału Sprawiedliwości. A więc państwa sygnatariusze i państwa, które ratyfikują to porozumienie, umożliwią osobom, uczestnikom tego postępowania dostęp do Trybunału. Wprowadza się w tych przepisach swobodę korespondencji, a więc zakaz nadzoru i cenzurowania korespondencji osób uczestniczących w tym postępowaniu. W szczególności jest to istotne w sytuacjach, gdy chodzi o osoby pozbawione wolności, ponieważ jest zasada cenzurowania korespondencji osób osadzonych, żeby nie przekazywały poza mury więzienne informacji, które będą wskazówkami dla innych przestępców. W związku z tym ten przepis jest stosowany i przyjęty w Kodeksie karnym wykonawczym w wyniku dokonanej w ubiegłym roku nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego, z pewnymi ograniczeniami.
Zastrzeżenia Polski
Państwo polskie złożyło pewne zastrzeżenia co do tego porozumienia. Jeżeli chodzi o osoby pozbawione wolności, to Polska nie zapewni im swobody podróżowania. Jeśli chodzi o wyjątek dotyczący osób pozbawionych wolności i osób, które przebywają w zakładach psychiatrycznych, państwo polskie w tym zakresie nie będzie honorować tego porozumienia. Jeżeli chodzi o swobodę korespondencji, to do kkw i przepisów podustawowych wprowadzono zapis, że przez pierwsze 14 dni od chwili osadzenia korespondencja z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka będzie bez cenzury, a po 14 dniach będzie już cenzurowana.
- Nie gwarantujemy, że osoby, wobec których są stawiane zarzuty, wydane wyroki, nie będą zatrzymywane i nie będą osadzane, żeby tylko umożliwić im dotarcie i uczestniczenie w postępowaniu przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka – wyjaśniał pos. Kozdroń.