Profesor Marek Safian uważa, że połączenie zawodów radcy prawnego i adwokata spowoduje spadek cen usług prawniczych. W Warszawie odbyła się konferencja dotycząca zrównania kompetencji zawodów prawniczych - "Radcowie prawni i adwokaci - razem czy osobno?". Były prezes Trybunału Konstytucyjnego profesor Safian powiedział, że połączenie tych zawodów - to dobry pomysł, bo wzrośnie konkurencja na rynku i obywatele będą mieli lepszy dostęp do usług prawniczych, które będą tańsze.
Połączenia zawodów prawniczych i zrównania uprawnień chcą przede wszystkim radcy prawni, którzy obecnie nie zajmują się obroną w sprawach karnych. O połączeniu zawodów mówi się od dawna. Zbliżenie obu zawodów w zakresie ich praw i obowiązków jest procesem, który trwa od dłuższego czasu (co najmniej od 1997 r.), i dokonuje się na gruncie ustawodawstwa, które wprowadzając nowe regulacje prawne na ogół zrównuje oba zawody pod względem ich uprawnień. Również dotychczasowe działania Krajowej Rady Radców Prawnych zmierzały w tym kierunku. Ostatni Krajowy Zjazd Radców Prawnych potwierdził, iż samorząd radcowski będzie nadal zabiegał o połączenie zawodów.
Na przestrzeni ostatnich lat zawody te znacznie zbliżyły się, jeśli chodzi o przepisy, które normują wykonywanie zawodowych czynności. Zbliżenie to jest niewątpliwie procesem postępującym. Jednak wiele kwestii dzieli nasze środowiska. Adwokaci podnoszą kwestie historyczne oraz problem niezależności działań adwokata. Radcowie widzą problem w zapewnieniu możliwości wykonywania zawodu w ramach stosunku pracy. Nie sprzyjają staraniom integracyjnym również kwestie organizacyjne i majątkowe. Wewnątrz obydwu środowisk kwestia ewentualnego połączenia budzi ożywione spory. Niewątpliwym jest fakt, że wszelkie kroki zmierzające w kierunku połączenia muszą być poprzedzone głęboką dyskusją nieomijającą problemów i jasno zarysowującą stanowiska obu stron.
Jednak rozdźwięk w tym temacie zauważalny jest nie tylko na płaszczyźnie adwokaci - radcowie prawni. Podziały widoczne są również wśród samych radców. Potwierdzają to między innymi wyniki ankiet, które OIRP w Warszawie rozesłała do wszystkich członków Izby warszawskiej. Ankieta dotyczyła zawodu radcy prawnego, połączenia z adwokatami i kształtu aplikacji. Mimo, że na ankiety nie odpowiedzieli wszyscy respondenci, to jej wyniki pozwalają wnioskować o wspomnianym podziale
Kwestia połączenia to nie tylko decyzja podyktowana interesami obu samorządów. Rozmawiając o niej należy przede wszystkim pamiętać o podstawowym celu istnienia naszych zawodów, a więc o jakości świadczonej pomocy prawnej. Podstawowym pytaniem jest zatem, czy taki krok polepszyłby jakość obsługi, czy pogorszył ją? Czy istnienie dwóch zawodów o tak zbliżonych funkcjach powoduje wzrost zdrowej konkurencji, czy też jest niepotrzebnym i nienaturalnym mnożeniem bytów, a sama konkurencja zachowana jest poprzez istnienie rynkowej rywalizacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami realizującymi pomoc prawną?
Wydaje się, że połączenie zawodów to, mimo wszystko, nawet przy przyjęciu zgody wszystkich zainteresowanych, kwestia przyszłości. Natomiast nie budzi wątpliwości konieczność współpracy obu samorządów w wielu kwestiach (choćby obrony niezależności obu zawodów oraz reform systemu szkolenia zawodowego). Ta współpraca będzie oznaczać dalsze zbliżenie.
Kolejnymi krokami na tej drodze mogłyby być wspólne programy aplikacyjne czy próba opracowania wspólnych zasad etyki.
Prezydium Rady OIRP w Warszawie
Załączniki:
- Materiał prof J Widackiego (.doc)
- Podstawowe różnice pomiędzy radcą prawnym i adwokatem (.doc)
- Podstawy prawne działania zawodu radcy prawnego i adwokata [material porownawczy] (.doc)
- Ustawa Prawo o adwokaturze (.doc)
- Ustawa o radcach prawnych (.doc)
- Kodeks Etyki Adwokackiej (.doc)
- Kodeks Etyki Radcy Prawnego (.pdf)