PE i Rada UE porozumiały się w sprawie zmian w regulacji nowej żywności

Łatwiejsze wprowadzanie nowej i innowacyjnej żywności na rynek UE przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa żywności dla europejskich konsumentów przewiduje nowe unijne rozporządzenie dotyczące nowej żywności, w sprawie którego Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wczoraj porozumienie polityczne. Dzięki nowym przepisom europejscy konsumenci będą mogli korzystać z szerszego wyboru żywności, zaś europejski sektor rolno-spożywczy który znajduje się na drugim miejscu w Europie, jeśli chodzi o liczbę miejsc pracy z bardziej sprzyjających warunków do innowacji.

Nowa żywność to żywność, która nie była spożywana w UE na znaczną skalę przed majem 1997 r. (czyli przed datą wejścia w życia pierwszej regulacji w tym zakresie - rozporządzenia nr 258/97 dotyczącego nowej żywności i nowych składników żywności). Może to być żywność nowo opracowana lub innowacyjna bądź też wyprodukowana z zastosowaniem nowych technologii i procesów produkcji, jak też żywność tradycyjnie spożywana poza UE. Ostatnio zatwierdzono m.in. takie rodzaje nowej żywności jak olej z nawrotu polnego, białko rzepakowe i olej z kolendry.

W latach 1997-2014 złożono około 170 wniosków o zezwolenie w całej UE (7–10 wniosków rocznie). Do tej pory dopuszczono do stosowania ok. 90 rodzajów nowej żywności.

Wydano zezwolenia na produkty tradycyjnie spożywane poza UE, takie jak nasiona szałwii hiszpańskiej (tzw. nasiona chia bogate w kwasy tłuszczowe omega-3), i na żywność wyprodukowaną przy użyciu najnowszych innowacji technologicznych, taką jak poddane obróbce termicznej produkty mleczne fermentowane za pomocą Bacteroides xylanisolvens (DSM 23964). Inne przykłady to salatrim (tłuszcz o obniżonej wartości energetycznej), olej z mikroglonów bogaty w DHA, a także sok owocowy wyprodukowany z zastosowaniem wysokiego ciśnienia, który jest przykładem żywności uzyskanej z wykorzystaniem nowych procesów produkcji.

Obecne zmiany w przepisach dotyczących nowej żywności są spowodowane tym, że od dnia wejścia w życie rozporządzenia nr 258/97 technologia i wiedza naukowa bardzo się zmieniły. W związku z tym konieczne jest zaktualizowanie prawa UE, aby skrócić czas rozpatrywania wniosków o zezwolenie na nową żywność, który obecnie wynosi średnio 3,5 roku. Komisja zaproponowała zmiany już w 2008 r., ale nie udało się wtedy osiągnąć porozumienia między Radą a Parlamentem Europejskim.

Na czym polegają główne zmiany?

Nowe rozporządzenie zwiększa efektywność procedury przyznawania zezwoleń, umożliwia szybsze wprowadzanie na rynek bezpiecznej innowacyjnej żywności i znosi zbędne bariery w handlu, zapewniając jednocześnie wysoki poziom bezpieczeństwa żywności.

Nowe przepisy ustanawiają scentralizowany system przyznawania zezwoleń na nową żywność, który da większą pewność prawa przedsiębiorstwom ubiegającym się o takie zezwolenia, a także uprości i przyspieszy procedurę ich udzielania.
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) będzie dokonywać naukowej oceny ryzyka w stosunku do nowej żywności zgłoszonej we wniosku o zezwolenie, natomiast Komisja zajmie się zarządzaniem dokumentacją wnioskodawców i będzie proponować udzielenie zezwolenia na nową żywność, którą uznano za bezpieczną.

W nowym rozporządzeniu wprowadza się także właściwszą procedurę oceny żywności, która jest nowością w UE, aby ułatwić handel tradycyjną żywnością z państw spoza UE, uznawaną za nową żywność w UE. Jeżeli z historii stosowania danego rodzaju tradycyjnej żywności wynika, że jest ona bezpieczna, a żadne państwo członkowskie UE ani EFSA nie mają co do tego obaw, taką tradycyjną żywność będzie można wprowadzać do obrotu na podstawie zgłoszenia przedsiębiorstwa.

W nowym rozporządzeniu zawarto także przepisy o ochronie danych. W ciągu pięciu lat od wydania zezwolenia na nową żywność nie będzie można wykorzystywać związanych z nią nowo uzyskanych dowodów naukowych i zastrzeżonych danych do celów uzasadnienia innego wniosku.

Nowa żywność będzie dopuszczona do stosowania w UE tylko wtedy, gdy nie stwarza ryzyka dla zdrowia publicznego, gdy spożycie takiej żywności zamiast podobnych produktów spożywczych nie jest niekorzystne pod względem żywieniowym ani nie wprowadza konsumentów w błąd. Przed wydaniem zezwolenia nowa żywność musi zostać poddana ocenie naukowej, aby zagwarantować, że takie produkty są bezpieczne. W zezwoleniu określa się warunki stosowania tej żywności, stwierdza się, czy jest to żywność czy składnik żywności, oraz określa się wymagania dotyczące etykietowania.

Nowa żywność podlega ogólnym wymaganiom dotyczącym etykietowania określonym w rozporządzeniu (WE) nr 1169/2011. Do etykietowania nowej żywności mogą mieć zastosowanie także pewne dodatkowe wymagania w celu zapewnienia konsumentom odpowiednich informacji, tj. ostrzeżeń, iż dany rodzaj nowej żywności nie jest zalecany dla pewnych grup o szczególnych wymogach żywieniowych. Na etykiecie należy podać nazwę żywności oraz, o ile to konieczne, wyszczególnić warunki jej stosowania. Wszelkie oświadczenia zdrowotne i żywieniowe muszą być zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.

Nowe rozporządzenie reguluje również zagadnienie stosowania w żywności nanomateriałów, czyli materiałów wytwarzanych na poziomie atomów i cząsteczek. Projekt regulacji przewiduje, że przed zastosowaniem w żywności wytworzonych nanomateriałów zdefiniowanych w nowych przepisach konieczne jest uzyskanie zezwolenia na nową żywność. Bezpieczeństwo takich materiałów będzie oceniane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Wnioskodawcy muszą także wykazać, że wytworzone nanomateriały, których dotyczy wniosek, zostały przetestowane najnowocześniejszymi metodami.

Nowe rozporządzenie obejmie swoim zakresem również owady, a właściwie całe owady, o ile nie były one spożywane w UE na znaczną skalę przed 15 maja 1997 r. Dotychczas w zakres definicji nowej żywności wchodziły tylko części owadów takie jak odnóża, skrzydła, głowy itd.

Zgodnie z projektem rozporządzenia państwa członkowskie UE nie będą mogły dopuszczać nowej żywności lub zakazywać jej stosowania niezależnie od UE. Nowe rozporządzenie ustanawia zharmonizowane środki dotyczące wydawania zezwoleń na nową żywność, co oznacza, że po dopuszczeniu danego produktu spożywczego do obrotu w UE można sprzedawać go w każdym państwie członkowskim UE. Jeżeli jednak jedno z państw UE uważa, że dany rodzaj nowej żywności stanowi zagrożenie dla zdrowia, na podstawie przepisów ochronnych ogólnego prawa żywnościowego może ono zawiesić lub czasowo ograniczyć jej sprzedaż i stosowanie. Organy państwa członkowskiego muszą powiadomić o tym Komisję, która analizuje taki środek ochronny. Jeżeli stwierdzone zostanie jakiekolwiek ryzyko dla konsumentów związane z danym produktem, Komisja może natychmiast zawiesić zezwolenie na wprowadzanie go do obrotu w UE.

W następstwie wczorajszego porozumienia Parlament Europejski i Rada muszą formalnie przyjąć nowe rozporządzenie, po czym zostanie ono opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Nowe przepisy będą stosowane po upływie dwóch lat po wejściu w życie nowego rozporządzenia, a zatem ich stosowanie rozpocznie się mniej więcej z końcem 2017 r.

Źródło: http://europa.eu/rapid