SN: oświadczenia woli należy wykładać w świetle wszelkich okoliczności sprawy

Sąd Najwyższy przypomniał, że dokonując wykładni umowy należy opierać się nie tylko na jej dosłownym brzmieniu, ale trzeba również odnieść się do rzeczywistej woli stron, ich zamiarów towarzyszących zawarciu umowy i innych istotnych okoliczności sprawy.

Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w sprawie o zapłatę, przypomniał jak należy tłumaczyć oświadczenia woli stron.

Okoliczności istotne dla rozumienia treści oświadczeń woli
Sąd Najwyższy przywołał przepis art. 65 § 1 k.c., zgodnie z którym oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Wskazał również, iż okoliczności złożenia oświadczenia woli to faktyczna sytuacja, w jakiej miało to miejsce, okoliczności dotyczące osoby składającego bądź odbierającego oświadczenie woli, relacje stron na etapie poprzedzającym złożenie tego oświadczenia.

Zasady interpretacji umów

Sąd Najwyższy przypomniał również, że art. 65 § 2 k.c. przy wykładni umów przyznaje pierwszeństwo kryteriom zamiaru stron i celu, jaki stronom przyświecał przy zawieraniu umowy. Konieczne jest więc ustalenie, czy strony miały wspólny cel lub czy jedna z nich taki cel miała i był on znany i zaakceptowany przez kontrahenta.
 

Dowiedz się więcej z książki
	Postępowanie cywilne rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

Kombinowana metoda wykładni oświadczeń woli

W orzecznictwie przyjmuje się tzw. kombinowaną metodę wykładni oświadczeń woli. Wyrażono ją w szczególności w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 1995 r., w sprawie III CZP 66/95 (publ. OSCN 1995, Nr 5, poz. 168, LEX nr 9220). Wspomniana metoda wykładni opiera się na założeniu, że najistotniejsze znaczenie ma rzeczywista wola stron, a dopiero, jeżeli nie sposób jej ustalić, bada się obiektywnie przyjęte znaczenie danego oświadczenia. Decydujący przy tym jest stan z chwili złożenia oświadczenia, natomiast późniejsza zmiana sposobu jego rozumienia przez którąkolwiek ze stron nie może być brana pod uwagę.

Trafny wybór metody interpretacyjnej

Skoro zatem Sąd Apelacyjny przeanalizował najpierw dosłowne brzmienie treści umowy łączącej strony, a następnie odwołał się do zgodnego zamiaru stron i celu umowy, to dokonał wyboru prawidłowej metodyki wykładni. Tym samym zasadnie w ocenie Sądu Najwyższego uznał Sąd Apelacyjny za właściwe takie znaczenie spornych postanowień umowy, jakie zgodnie ze stanem faktycznym wynikającym ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, rzeczywiście łączyły z nim obie strony kontraktu.

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 maja 2015 r. w sprawie III CSK 346/14, LEX nr 1677755.