Ostrożnie z rozszerzaniem przesłanek zamówienia z wolnej ręki

Przesłanki zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki nie powinny być interpretowane rozszerzająco, a ich znaczenie należy ustalać przede wszystkim przy zastosowaniu wykładni gramatycznej. Oceny spełniania przesłanek należy dokonywać każdorazowo odnosząc się do okoliczności konkretnego stanu faktycznego - uznała Krajowa Izba Odwoławcza przy Urzędzie Zamówień Publicznych.

Zamawiający przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na modernizację świetlic wiejskich oraz zaplecza rekreacyjno - sportowego dla wsi Śniaty i Dębsko w gminie Wielichowo w trybie zamówienia z wolnej ręki. W wyniku kontroli niniejszego postępowania, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych stwierdził, że Zamawiający naruszył przepisy ustawy - Prawo zamówień publicznych dotyczące spełnienia przesłanek wskazanych w art. 67 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, na którym oparto postępowanie. Prezes UZP podniósł, że Zamawiający nie wykazał łącznego spełnienia wszystkich przesłanek przewidzianych w tym artykule do udzielenia zamówienia z wolnej ręki. Przesłanki te to:
a) zachodzi wyjątkowa sytuacja,
b) przyczyny powstania tej sytuacji nie leżą po stronie zamawiającego,
c) sytuacji tej zamawiający nie mógł przewidzieć,
d) wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia,
e) nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.

Prezes UZP przekazał zastrzeżenia zgłoszone przez Zamawiającego do wyników przeprowadzonej kontroli do rozpoznania Krajowej Izbie Odwoławczej. Izba uznała, że tryb zamówienia z wolnej ręki – jako wyjątkowy - pozwala na udzielenie zamówienia podmiotowi, który nie został wyłoniony w procedurze konkurencyjnej. Powyższe oznacza, iż przesłanki zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki nie powinny być interpretowane rozszerzająco, a ich znaczenie należy ustalać przede wszystkim przy zastosowaniu wykładni gramatycznej. Jednocześnie oceny należy dokonywać każdorazowo odnosząc się do okoliczności konkretnego stanu faktycznego, przy czym ciężar udowodniania, że zaistniały podstawy do odstąpienia od procedury konkurencyjnej ciąży na tym, kto wywodzi z tego skutki prawne, co potwierdza wyrok ETS z dnia 18 listopada 2004 r. C 126/03/ Komisja Wspólnot Europejskich przeciw Republice Federalnej Niemiec. Zatem w niniejszej sprawie, obowiązek wykazania legalności zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy ciąży na Zamawiającym.
Zdaniem Izby, Zamawiający nie wykazał, iż konieczność wyremontowania budynków objętych kontrolowanym postępowaniem, wynikała z okoliczności, które były niemożliwe do przewidzenia. Także argumentację Zamawiającego, że działalność, która była wykonywana w świetlicach i zapleczu rekreacyjno - sportowych we wsi Dębsko i Śniaty stanowiła potrzebę wymagającą natychmiastowej realizacji należy uznać za chybioną. Zamawiający nie wykazał także, że nie mógł zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Skoro – jak wskazał Prezes UZP - przeciętny czas trwania postępowania na roboty budowlane o wartości nie przekraczającej progów UE przeprowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, liczony od daty publikacji ogłoszenia o zamówieniu do daty udzielenia zamówienia, nie przekracza 46 dni, to należy przyznać rację Prezesowi UZP, iż ww. okres nie jest na tyle długi, żeby zamawiający nie mógł czasowo wstrzymać imprez sportowo - rekreacyjnych.

Uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29 czerwca 2010 r., KIO/KD 48/10

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line