1. Dodatkowe urlopy macierzyńskie
Od nowego roku wszystkie mamy będą mogły dłużej opiekować się swoim dzieckiem. Od 1 stycznia 2010 r., obecny 20 tygodniowy urlop można będzie wydłużyć o co najmniej 2 tygodnie. Dłuższy urlop nie będzie obowiązkowy – będzie można go otrzymać na wniosek pracownika. Pracodawca nie będzie mógł odmówić podpisania takiego wniosku. W przypadku, gdy mama urodzi np. bliźnięta, dodatkowy urlop wyniesie 3 tygodnie.
Od 1 stycznia 2010 r. z jednego tygodnia urlopu będzie mógł także skorzystać tata dziecka. Urlop ojcowski trzeba będzie wykorzystać przed ukończeniem pierwszego roku życia dziecka. Wniosek w sprawie urlopu tata dziecka musi złożyć u pracodawcy nie później niż na siedem dni przed rozpoczęciem urlopu. Od 2012 r. ojcowie będą mogli skorzystać z dwóch tygodni urlopu.
Zmiany dotyczące urlopów macierzyńskich i ojcowskich znajdują się w ustawie o zmianie ustawy - Kodeks pracy.
2. Darmowy dowód osobisty
Od 1 stycznia 2010 r. zniesiona zostanie opłata za wydanie dowodu osobistego. Dotychczas za otrzymanie dokumentu tożsamości trzeba było zapłacić 30 zł. Według szacunków, zniesienie tych opłat zmniejszy dochody budżetu państwa o około 35 mln zł.
Zniesienie opłat za wydanie dowodu osobistego zostało zapisane w nowelizacji ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.
3. Niższe opłaty na OFE
Opłata od składki emerytalnej, pobierana przez Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE), zostanie obniżona z obecnych 7 proc. do 3,5 proc. Ponadto, dzięki nowym przepisom, opłaty za zarządzanie aktywami funduszy nie będą rosły po osiągnięciu kwoty 45 mld zł aktywów. Obecnie takiego limitu nie ma. Zmiana przepisów spowoduje wyższe emerytury dla ubezpieczonych.
Zmniejszenie opłaty na OFE zostało zapisane w nowelizacji ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw.
4. Wzrośnie płaca minimalna
Od nowego roku wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrasta do 1317 zł. Dotychczas płaca minimalna wynosiła 1276 zł.
Nową kwotę wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę zapisano w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 2009 r.
5. Większe zasiłki dla osób bezrobotnych
Od 1 stycznia 2010 r. zasiłek dla osób bezrobotnych zostaje podniesiony i przez pierwsze trzy miesiące wynosi 717 zł. Przez kolejne miesiące będzie to 563 zł. Dotychczas zasiłek dla osób bezrobotnych był stały i wynosił 575 zł. Nowe kwoty zasiłku otrzymają wyłącznie te osoby bezrobotne, które zarejestrowały się po 1 stycznia 2010 r.
Większe zasiłki dla osób bezrobotnych zapisano w nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia w instytucjach rynku pracy.
6. Świadczenie pielęgnacyjne dla większej liczby osób
Od nowego roku otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego będzie niezależne od osiąganych dochodów. Dotychczas skorzystanie ze świadczenia zależało od poziomu dochodowego, który nie mógł przekroczyć 583 zł na osobę w rodzinie. Dzięki nowemu rozwiązaniu ze świadczenia będzie mogła skorzystać większa liczba osób. Świadczenie pielęgnacyjne wynosi 520 zł miesięcznie.
Zmiany dotyczące świadczeń zapisano w nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych.
7. Zwolnienia z VAT
Od 1 stycznia 2010 r. limit obrotów pozwalający nie płacić podatku VAT zostaje podwyższony do 100 tys. zł. Dotychczas podatnicy mogli nie płacić VAT-u, jeśli ich obroty nie przekroczyły poziomu 50 tys. zł. Z podwyższonego limitu będzie można skorzystać w przypadku obrotów osiąganych już w 2009 r.
8. Niższa stawka ryczałtu od wynajmowanych mieszkań
Od nowego roku wszyscy właściciele mieszkań, którzy zdecydowali się je wynająć, płacą 8,5 proc. podatek ryczałtowy od przychodów z najmu. Dotychczas podatek w takiej wysokości płaciły osoby, których przychody z najmu nie przekraczały równowartości 4 tys. euro. Po przekroczeniu tej kwoty, podatek wzrastał do 20 proc.
Niższą stawkę ryczałtu od wynajmowanych mieszkań zapisano w nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
9. Darmowy Dziennik Ustaw w wersji elektronicznej
Od 1 stycznia 2010 r. będzie funkcjonował oficjalny urzędowy dziennik aktów prawnych, dostępny przez Internet. Rządowe Centrum Legislacji zapewnia bezpłatny wgląd i pobranie ze swoich stron internetowych Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego. Darmowy Dziennik Ustaw i Monitor Polski w formie elektronicznej będzie udostępniany także przez organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.
Możliwość bezpłatnego wglądu w Dziennik Ustaw i Monitor Polski zapisano w nowelizacji ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.
10. Elektroniczne postępowanie upominawcze – e-sąd
Od nowego roku będzie funkcjonowało elektroniczne postępowanie upominawcze, jako nowa forma dochodzenia roszczeń pieniężnych. Jest to rozwiązanie nowoczesne, stosowane za granicą, tańsze od tradycyjnego, a przede wszystkim szybsze. Zakłada się, że elektroniczne postępowanie obejmie najczęściej sprawy niezbyt skomplikowane, np. o niezapłacone rachunki za gaz, prąd, telefon, itp. Rocznie e-sąd będzie rozpatrywać nawet milion spraw. Oznacza to odciążenie sądów od rozpatrywania drobnych spraw, które nie wymagają przeprowadzenia postępowania dowodowego.
Rozwiązania dotyczące e-sądu zostały zapisane w nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego.
11. Wsparcie dla uczniów powracających do kraju
Od nowego roku będą funkcjonować nowe formy wsparcia dla uczniów powracających do polskiego systemu edukacji oraz dla cudzoziemców uczęszczających do polskich szkół. Nowe przepisy przewidują dodatkowe zajęcia z jęz. polskiego dla uczniów nie znających go w stopniu umożliwiającym korzystanie z nauki. Dla uczniów przewidziane są także dodatkowe zajęcia wyrównawcze z większości przedmiotów.
Nowe formy wsparcia dla uczniów zawarto w nowelizacji ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
12. Większa ochrona społeczeństwa przed hazardem
Od 1 stycznia 2010 r. wprowadzony zostaje zakaz urządzania gier na automatach poza kasynami (do wygaśnięcia zezwoleń). Zakaz obejmuje salony gier, automaty o niskich wygranych i wideoloterie. Nowe przepisy umożliwiają także skuteczne respektowanie zakazu udziału w grach osób poniżej 18 roku życia oraz wprowadzają dodatkowe limity lokalizacyjne dla kasyn gry.
Nowe zasady dotyczące urządzania gier zostały zapisane w ustawie o grach hazardowych.
13. Więcej formularzy PIT wysyłanych przez internet
Od nowego roku możliwe będzie składanie drogą elektroniczną zeznań PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 za rok podatkowy 2009, bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym. Obecnie drogą elektroniczną można jedynie składać formularz PIT-37.
Rozwiązania dotyczące składania zeznań drogą elektroniczną zapisano w nowelizacji rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie struktury logicznej deklaracji i podań, sposobu ich przesyłania oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone.
Ponadto w 2010 r. obywatele będą mogli skorzystać z następujących rozwiązań:
W 2010 r. rozliczanie PIT za 2009 r. według obniżonych stawek
W 2010 r. osoby fizyczne będą rozliczać się za zeszły rok zgodnie z obniżoną skalą podatku PIT. Obowiązują będą dwie stawki podatkowe: 18 i 32 proc. Próg podatkowy wynosi 85 528 zł, a kwota zmniejszająca podatek – 556,02 zł. Obniżka PIT oznacza, że w kieszeni obywateli pozostanie 8 mld zł.
Obniżka podatku PIT została zapisana w ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ulgi w PIT w 2010 r.
W 2010 r., tak jak w roku poprzednim, w rocznym zeznaniu podatkowym można będzie odpisać ulgę na Internet w wysokości 760 zł. Aby skorzystać z odpisu, wymagane są faktury VAT od dostawcy usług internetowych. Podatek dochodowy będzie można zmniejszyć także o wydatki na utrzymanie dzieci. Do opisania będzie możliwe 92,67 zł miesięcznie, natomiast w przypadku całego roku będzie to 1 112 zł. Z obowiązującej już ulgi w PIT będzie można skorzystać również w wypadku oszczędzania w kasie mieszkaniowej. Odpis wyniesie maks. 30 proc. poniesionych wydatków, ale nie więcej niż 11 340 zł.
Ponadto, tak jak w 2009 r., ulgę w PIT będą mogły wykorzystać osoby niepełnosprawne, odliczając wydatki na rehabilitację, np. na zabiegi rehabilitacyjne, pobyt w sanatorium lub zakładzie opiekuńczo-leczniczym. Aby odpisać ulgę potrzebna będzie decyzja o przyznaniu renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy z powodu niepełnosprawności lub zaświadczenie o niepełnosprawności.
W 2010 r. nauczyciele otrzymają kolejne podwyżki
W trakcie rozmów ze związkami zawodowymi uzgodniono wzrost pensji nauczycieli o 7 proc. od 1 września 2010 r. Do połowy 2010 r., po analizie sytuacji budżetowej zostaną podjęte decyzje o wzroście wynagrodzeń nauczycieli o dodatkowy 1 proc., czyli z 7 do 8 proc.
Przeciętne wynagrodzenie nauczycieli we wrześniu 2010 r. będzie wyższe o 30 proc. od wynagrodzenia z roku
Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów