Projekt nowelizacji zakłada, iż w określonych przypadkach komisarz wyborczy byłby uprawniony do wygaszenia mandatu wójta albo radnego. Dotyczyłoby to śmierci; utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów; pisemnego zrzeczenia się mandatu; oraz wyboru na wójta – w przypadku radnych, a także pisemnego zrzeczenia się mandatu; utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów; orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji w trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej do końca kadencji; oraz śmierci – w przypadku wójta.
Aby jednak komisarz mógł wygasić mandat, okoliczności sprawy nie mogłyby budzić wątpliwości. Miałoby to miejsce w sytuacjach, gdy np. dokument urzędowy potwierdzałby okoliczność wygaśnięcia mandatu. Natomiast, jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, gdy stwierdzenie wygaśnięcia mandatu wymaga oceny okoliczności sprawy, w szczególności, gdy zasadne wydaje się umożliwienie radnemu bądź wójtowi złożenie wyjaśnień, organem właściwym do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu pozostanie organ stanowiący danej jednostki. W sytuacji, gdy mimo przesłanek skutkujących wygaśnięciem mandatu rada nie zdecyduje się podjąć uchwały o wygaśnięciu mandatu, rozstrzygnięcie w tej sprawie leżeć będzie w gestii wojewody (zarządzenie zastępcze).
Również komisarz, zamiast rady gminy – jak miało to miejsce do tej pory, zamieszczałby ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym obwieszczenie o wstąpieniu na miejsce radnego albo wójta, którego mandat wygasł, kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności..
W intencji autorów projektu zmiany mają skrócić czas między zaistnieniem przesłanki wygaśnięcia mandatu, a stwierdzeniem tego faktu i przywróceniem prawidłowego funkcjonowania organów samorządu. Gwarantem prawidłowego przebiegu procedur ma być osoba komisarza wyborczego..

Na podstawie: orka.sejm.gov.pl

Artykuł pochodzi z Serwisu Samorządowego www.lex.pl/samorzad