Prezes Najwyższej Izby Kontroli Jacek Jezierski przedstawił we wtorek w Sejmie sprawozdanie z kontroli przeprowadzanych przez Izbę; w 2010 roku wykonała 180 kontroli planowych i 105 doraźnych. Jak zaznaczył Jezierski, badania NIK wskazują, że ciągle istnieją dziedziny, w których obywatele nie mogą w dostatecznym stopniu korzystać z przysługujących im praw. Wymienił m.in. braki w systemie funkcjonowania ochrony zdrowia, brak lokali socjalnych i mieszkań chronionych, zaniedbania w modernizacji dróg, opóźnienia we wprowadzaniu ogólnopolskiego numeru alarmowego 112.
Opieka zdrowotna mało skuteczna
Zwrócił uwagę, że według ustaleń NIK system opieki zdrowotnej jest niespójny i mało efektywny. Dowolność postępowania oraz słabość nadzoru nad udzielaniem świadczeń medycznych przez placówki publicznej opieki zdrowotnej to niebezpieczne, zidentyfikowane przez NIK mechanizmy korupcjogenne - powiedział. W ocenie Izby dostępność świadczeń medycznych jest nadal niewystarczająca, brakuje też lekarzy i średniego personelu. Publiczne zoz-y nie dbają o sprzęt i specjalistyczną aparaturę medyczną.
Według NIK rektorzy uczelni medycznych zbyt rzadko i pobieżnie kontrolowali podległe im szpitale kliniczne. W rezultacie nie przestrzegały one dyscypliny finansowej, przy zakupie sprzętu medycznego i leków występowały poważne nieprawidłowości, a kontakty tych szpitali z producentami i dostawcami leków oraz podmiotami sponsorującymi badania kliniczne budziły - w ocenie NIK - wątpliwości natury finansowej, prawnej i etycznej.
Luka mieszkaniowa
Nie poprawiła się też - według Izby - sytuacja mieszkaniowa najuboższych. Nie widać też oznak, by podejmowane były kroki mogące przynieść w najbliższej przyszłości radykalną zmianę - powiedział Jezierski. Szacowana na 1,5 mln lokali luka między potrzebami a krajowym zasobem mieszkaniowym jest szczególnie dotkliwie odczuwana przez osoby o niskich dochodach - zaznaczył. Według NIK nie sprawdziły się w praktyce towarzystwa budownictwa społecznego, gdyż te mieszkania są na ogół i tak niedostępne dla większości osób gorzej sytuowanych z powodu wysokich czynszów. Również gminy w niewielkim stopniu wywiązywały się z obowiązku zapewnienia uprawnionym mieszkańcom lokali socjalnych i mieszkań chronionych.
Komunikacja i nadzór budowlany w złym stanie
NIK przypomina w sprawozdaniu, że ujawniła liczne przypadki zaniedbywania obowiązków przez organy i jednostki odpowiedzialne za stan tras komunikacyjnych, mostów oraz organizację ruchu. W ocenie Izby wobec braku wystarczających finansów na modernizację i utrzymanie dróg stwarza to sytuację zagrażającą bezpieczeństwu podróżujących. Zwróciła też uwagę na niewystarczające wywiązywanie się przez samorządy ze zobowiązań przed Euro 2012.
Z ustaleń Izby wynika także, że organy państwa w sposób zróżnicowany wykonywały swoje funkcje nadzorcze i kontrolne. I tak minister środowiska, zobowiązany do nadzoru nad gospodarką zasobami naturalnymi, zbyt liberalnie traktował niezgodne z jej zasadami praktyki przedsiębiorców górniczych. W ocenie NIK nie funkcjonował poprawnie nadzór geodezyjny i kartograficzny. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wykonywał opieszale swoje obowiązki związane m.in. z wydawaniem certyfikatów bezpieczeństwa, świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu budowli i urządzeń związanych z ruchem kolejowym oraz typu pojazdu kolejowego, wskutek czego część przedsiębiorców, nie mogąc się doczekać wymaganych dokumentów, w świetle prawa prowadziła działalność gospodarczą nielegalnie.
Numery ratunkowe i środowisko
Zastrzeżenia Izby budziło także funkcjonowanie systemu ratownictwa; brak spójnej koncepcji i strategii; integracji systemów alarmowych różnych służb i brak wspólnego kanału radiowego organizacji i służb ratowniczych. NIK zwróciła też uwagę na wieloletnią zwłokę we wprowadzaniu ogólnoeuropejskiego numeru alarmowego 112, umożliwiającego służbom ratunkowym szybkie zlokalizowanie osób wzywających pomocy.
NIK krytycznie oceniła także gospodarkę odpadami komunalnymi; gminne regulaminy utrzymania czystości były przygotowywane opieszale i zawierały ustalenia świadczące o nieznajomości podstawowych przepisów. Nie wdrażano też przyjętych postanowień, wskutek czego 90 proc. odpadów komunalnych trafiało na składowiska.
Fałszowanie dokumentów
W 2010 roku NIK przekazała 208 zawiadomień do policji i prokuratury. Najczęściej dotyczyły one poświadczenia nieprawdy w dokumentach lub fałszowania dokumentów, a także przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego działającego na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.
Przekazano też 259 zawiadomień rzecznikom dyscypliny finansów publicznych w sprawie 465 przypadków podejrzenia naruszenia tej dyscypliny. Dotyczyły one m.in. wydawania środków publicznych bez upoważnienia, nieprzekazania do budżetu należności dla Skarbu Państwa, przekazania ich w niepełnej wysokości lub po terminie.
Opieka zdrowotna mało skuteczna
Zwrócił uwagę, że według ustaleń NIK system opieki zdrowotnej jest niespójny i mało efektywny. Dowolność postępowania oraz słabość nadzoru nad udzielaniem świadczeń medycznych przez placówki publicznej opieki zdrowotnej to niebezpieczne, zidentyfikowane przez NIK mechanizmy korupcjogenne - powiedział. W ocenie Izby dostępność świadczeń medycznych jest nadal niewystarczająca, brakuje też lekarzy i średniego personelu. Publiczne zoz-y nie dbają o sprzęt i specjalistyczną aparaturę medyczną.
Według NIK rektorzy uczelni medycznych zbyt rzadko i pobieżnie kontrolowali podległe im szpitale kliniczne. W rezultacie nie przestrzegały one dyscypliny finansowej, przy zakupie sprzętu medycznego i leków występowały poważne nieprawidłowości, a kontakty tych szpitali z producentami i dostawcami leków oraz podmiotami sponsorującymi badania kliniczne budziły - w ocenie NIK - wątpliwości natury finansowej, prawnej i etycznej.
Luka mieszkaniowa
Nie poprawiła się też - według Izby - sytuacja mieszkaniowa najuboższych. Nie widać też oznak, by podejmowane były kroki mogące przynieść w najbliższej przyszłości radykalną zmianę - powiedział Jezierski. Szacowana na 1,5 mln lokali luka między potrzebami a krajowym zasobem mieszkaniowym jest szczególnie dotkliwie odczuwana przez osoby o niskich dochodach - zaznaczył. Według NIK nie sprawdziły się w praktyce towarzystwa budownictwa społecznego, gdyż te mieszkania są na ogół i tak niedostępne dla większości osób gorzej sytuowanych z powodu wysokich czynszów. Również gminy w niewielkim stopniu wywiązywały się z obowiązku zapewnienia uprawnionym mieszkańcom lokali socjalnych i mieszkań chronionych.
Komunikacja i nadzór budowlany w złym stanie
NIK przypomina w sprawozdaniu, że ujawniła liczne przypadki zaniedbywania obowiązków przez organy i jednostki odpowiedzialne za stan tras komunikacyjnych, mostów oraz organizację ruchu. W ocenie Izby wobec braku wystarczających finansów na modernizację i utrzymanie dróg stwarza to sytuację zagrażającą bezpieczeństwu podróżujących. Zwróciła też uwagę na niewystarczające wywiązywanie się przez samorządy ze zobowiązań przed Euro 2012.
Z ustaleń Izby wynika także, że organy państwa w sposób zróżnicowany wykonywały swoje funkcje nadzorcze i kontrolne. I tak minister środowiska, zobowiązany do nadzoru nad gospodarką zasobami naturalnymi, zbyt liberalnie traktował niezgodne z jej zasadami praktyki przedsiębiorców górniczych. W ocenie NIK nie funkcjonował poprawnie nadzór geodezyjny i kartograficzny. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wykonywał opieszale swoje obowiązki związane m.in. z wydawaniem certyfikatów bezpieczeństwa, świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu budowli i urządzeń związanych z ruchem kolejowym oraz typu pojazdu kolejowego, wskutek czego część przedsiębiorców, nie mogąc się doczekać wymaganych dokumentów, w świetle prawa prowadziła działalność gospodarczą nielegalnie.
Numery ratunkowe i środowisko
Zastrzeżenia Izby budziło także funkcjonowanie systemu ratownictwa; brak spójnej koncepcji i strategii; integracji systemów alarmowych różnych służb i brak wspólnego kanału radiowego organizacji i służb ratowniczych. NIK zwróciła też uwagę na wieloletnią zwłokę we wprowadzaniu ogólnoeuropejskiego numeru alarmowego 112, umożliwiającego służbom ratunkowym szybkie zlokalizowanie osób wzywających pomocy.
NIK krytycznie oceniła także gospodarkę odpadami komunalnymi; gminne regulaminy utrzymania czystości były przygotowywane opieszale i zawierały ustalenia świadczące o nieznajomości podstawowych przepisów. Nie wdrażano też przyjętych postanowień, wskutek czego 90 proc. odpadów komunalnych trafiało na składowiska.
Fałszowanie dokumentów
W 2010 roku NIK przekazała 208 zawiadomień do policji i prokuratury. Najczęściej dotyczyły one poświadczenia nieprawdy w dokumentach lub fałszowania dokumentów, a także przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego działającego na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.
Przekazano też 259 zawiadomień rzecznikom dyscypliny finansów publicznych w sprawie 465 przypadków podejrzenia naruszenia tej dyscypliny. Dotyczyły one m.in. wydawania środków publicznych bez upoważnienia, nieprzekazania do budżetu należności dla Skarbu Państwa, przekazania ich w niepełnej wysokości lub po terminie.