Nowelizacja kodeksu karnego, która wprowadza tę zmianę, weszła w życie 20 listopada 2019 roku, a została przyjęta 16 października, podczas kontynuacji rozpoczętego jeszcze przed wyborami parlamentarnymi posiedzenia Sejmu. Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniało zmianę tym, że wypełni lukę, która mogła być wykorzystywana przez przestępców m.in. pedofilów. Wiceminister Michał Wójcik, który nadzorował prace podkreślał, że zmiana Kodeksu karnego ukróci przestępstwa polegające na nielegalnych adopcjach i doprowadzi do tego, że przepisy będą mogły być wykorzystywane w sprawach indywidualnych. Jak zaznaczył, chodzi m.in. o przypadki, gdy matka biologiczna dziecka pozwala mężczyźnie niebędącemu ojcem biologicznym dziecka na uznanie go przed urzędem stanu cywilnego, a następnie zrzeka się nad nim władzy rodzicielskiej.
Cena promocyjna: 59 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Do dziś karana jedynie organizacja nielegalnych adopcji
Do tej pory Kodeks karny przewidywał kary za organizowanie adopcji. Groziło za to od trzech miesięcy do pięciu więzienia. Resort sprawiedliwości podkreślał jednak, że rozwiązania te niedostatecznie chroniły dzieci przed groźbą dostania się w niepowołane ręce, gdyż odpowiedzialność karna groziła jedynie za organizowanie nielegalnych adopcji na szeroką skalę.
Już w 2016 r. - m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich podnosił, że przepis ten jest nieprecyzyjny i dotyczy jedynie pośredników, a powinien też - rodziców naturalnych i tych, którzy przejmują od nich dziecko.
Czytaj: Sprzedam dziecko w dobre ręce - w Polsce kwitnie szara strefa adopcji>>
Prawnicy i osoby na co dzień zajmujące się prawami dziecka szacują liczbę nielegalnych adopcji w Polsce od kilkuset do nawet kilku tysięcy rocznie. Resort sprawiedliwości, w uzasadnieniu zmian w prawie adopcyjnym, szacuje, że jest ich ok. 2 tysięcy.
Spraw zgłaszanych i prowadzonych przez policję jest znacznie mniej. W 2018 roku - jak wynika z danych Komendy Głównej Policji - wszczęto 7 postępowań przygotowawczych z art. 211a kodeksu karnego (dotyczących nielegalnej adopcji), a 8 zakończono, w tym 7 - wydaniem decyzji o umorzeniu postępowania z powodu braku znamion przestępstwa. Część takich spraw kwalifikowanych jest też jako przestępstwo z art. 189a Kodeksu karnego - czyli handlu ludźmi. W ubiegłym roku wszczęto łącznie 9 tego typu postępowań i tyle samo zakończono, wydając decyzję o umorzeniu postępowania z uwagi na brak znamion przestępstwa.
AAA wynajmę brzuszek - czyli polskie realia
Ogłoszenia np. "Brzuszek rośnie i szuka rodziny dla maluszka", "Wynajmę brzuszek", "Urodzę dziecko zdecydowanej parze", "Pomogę parze bez dzieci" - zamieszczane są przede wszystkim na różnego rodzaju portalach internetowych, poświęconym niepłodności i adopcji. Takie anonse dotyczą zarówno sprzedaży, jak i oddania dziecka. Są też ogłoszenia rodziców, którzy szukają chętnych do urodzenia im dziecka lub przyjęcia "niemowlaka niechcianego". Również te wpisy cieszą się ogromnym zainteresowaniem - przeglądają je dziennie setki użytkowników.
Czytaj: MS chce surowszych kar za nielegalne adopcje>>
Zdarzają się też oferty dotyczące starszych dzieci, i policja je sprawdza, ale w większości przypadków są one po prostu żartem. W jednej ze spraw Polka mieszkająca w Wielkiej Brytanii chciała sprzedać swoje 6-letnie dziecko, w innej - na jednym z portali internetowych pojawiło się ogłoszenie o chęci oddania małej dziewczynki, urodzonej na początku 2018 roku. Wiadomo już, że to drugie postępowanie, z powodu niewykrycia sprawcy, zostało umorzone. Zdecydowana większość nielegalnych adopcji w Polsce dotyczy jednak niemowląt, a ogłoszenia - dzieci, które dopiero mają się urodzić.
Częste są też przypadki takich adopcji za granicę - bo legalnie, zgodnie z polskimi przepisami, dziecko może być do nich zakwalifikowane po wyczerpaniu wszystkich możliwości adopcji w kraju. W praktyce oznacza to, że cudzoziemcy mogą w Polsce adoptować jedynie dzieci starsze, z licznym rodzeństwem lub dzieci chore.
Stawki - jak nieoficjalnie mówią rozmówcy Prawo.pl - też są różne: 15 tysięcy, 50 tysięcy, a nawet kilkaset tysięcy złotych. Wypłacane są biologicznym matkom w różny sposób. Zdarza się, że dostają one część tej kwoty już w czasie ciąży - na tzw. opiekę ciążową - bywa, że całość otrzymują po oddaniu niemowlaka. Z kolei najczęstszym sposobem przekazania dziecka jest wskazanie jeszcze w szpitalu przez matkę biologiczną rzekomego ojca, który oczywiście to potwierdza i następnie zrzeczenie się na jego rzecz praw rodzicielskich. Następnie żona mężczyzny uznaje i adoptuje dziecko z fikcyjnej zdrady małżeńskiej. Bywa też tak, że ciąża jest ukrywana, kobieta nie korzysta z porad lekarskich, a poród odbierany jest w domu i dziecko od razu trafia do nowych rodziców lub wszystko odbywa się poza granicami Polski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
