Sąd Najwyższy w wyroku z 4 lutego 2011 r., III CSK 161/10, LEX nr 785884, wskazał, że określony w art. 365 k.p.c. zakres związania sądu treścią prawomocnego orzeczenia oznacza natomiast zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego.
Moc wiążąca jest przedmiotem rozpoznania wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa, a kwestia rozstrzygnięta wcześniejszym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Odnosi się ona, po pierwsze do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia, i po drugie do waloru prawnego rozstrzygnięcia zawartego w treści orzeczenia.
Skutkiem pozytywnym (materialnym) jest to, że rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu stwarza taki stan prawny, jaki z niego wynika, czyli sądy rozpoznające spór muszą przyjmować, że dana kwestia kształtuje się tak, jak to przyjęto we wcześniejszym, prawomocnym orzeczeniu.
W kolejnym, zatem postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być już badana. Związanie dotyczy sentencji wyroku i motywów w tych granicach, jakie stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia. W konsekwencji nikt nie może kwestionować faktu istnienia prawomocnego wyroku i jego treści.
Podobnie w tym przedmiocie, Sąd Najwyższy wypowiedział się m.in. w wyroku z dnia 10 lutego 2010 r., II PK 212/09, LEX nr 584741, w postanowieniu z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 414/09, LEX nr 578135, czy w wyroku z dnia 16 lipca 2009 r. I CSK 456/08, LEX nr 584190.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line