ETS: unijny bank przekroczył swoje kompetencje

Opublikowane przez Europejski Bank Centralny ramy polityki nadzorczej Eurosystemu, w których nałożono na kontrahentów centralnych wymóg lokalizacji w strefie euro, są nieważne - tak wynika z zapadłego wczoraj wyroku Sądu Unii Europejskiej (dawniej Sądu Pierwszej Instancji).

Zdaniem Sądu, EBC nie posiada kompetencji niezbędnej do nałożenia takiego wymogu na kontrahentów centralnych biorących udział w rozliczaniu finansowych papierów wartościowych.

Eurosystem obejmuje Europejski Bank Centralny (EBC), a także krajowe banki centralne państw członkowskich, które przyjęły euro jako wspólną walutę. W dniu 5 lipca 2011 r. EBC opublikował na swojej stronie internetowej ramy polityki nadzorczej Eurosystemu, w których opisał rolę, jaką ma pełnić Eurosystem w zakresie nadzoru nad "systemami płatności, rozliczeń i rozrachunku". Zdaniem EBC, nadzór nad całością tych systemów i infrastruktur wynika z zadania, jakie mu zostało powierzone w traktacie FUE, polegającego na popieraniu należytego funkcjonowania systemów płatniczych, oraz z art. 22 statutu Eurosystemu i EBC, który stanowi, że "EBC może uchwalać rozporządzenia, w celu zapewnienia skuteczności i rzetelności systemów rozliczeń i płatności w ramach Unii i z innymi krajami".

W ramach polityki nadzorczej EBC wyjaśnił, że systemy rozrachunku papierów wartościowych i izby rozliczeniowe z udziałem kontrahentów centralnych (zwane dalej "kontrahentami centralnymi") są podstawowymi elementami systemu finansowego. Problem o charakterze finansowym, prawnym lub operacyjnym naruszający te systemy może prowadzić do zakłócania w sposób systemowy systemu finansowego. Jest tak w szczególności w przypadku kontrahentów centralnych, ponieważ stanowią oni punkt zbieżności zarówno ryzyka płynności, jak i ryzyka kredytowego. W ramach polityki nadzorczej podkreślono, że nienależyte funkcjonowanie infrastruktur położonych poza strefą euro może wywoływać negatywne skutki w odniesieniu do systemów płatności znajdujących się w strefie euro, podczas gdy Eurosystem nie może wywrzeć żadnego bezpośredniego wpływu na takie infrastruktury. Z powyższego EBC wywiódł, że infrastruktury dokonujące rozrachunku transakcji w euro powinny być prawnie zarejestrowane w strefie euro, a uprawnienia kontrolne i operacyjne w odniesieniu do wszystkich podstawowych funkcji powinny także być wykonywane w tej strefie.

EBC wyjaśnił, że ta polityka lokalizacyjna ma zastosowanie do kontrahentów centralnych, których dzienna ekspozycja netto na ryzyko kredytowe wynosi średnio ponad 5 miliardów euro w jednej z głównych kategorii instrumentów nominowanych w euro.

Zjednoczone Królestwo wniosło skargę do Sądu Unii Europejskiej podnosząc między innymi, że EBC nie ma kompetencji do nakładania na kontrahentów centralnych wymogu lokalizacji.

W ogłoszonym wczoraj wyroku Sąd stwierdził nieważność opublikowanych przez EBC ram polityki nadzorczej Eurosystemu w zakresie, w jakim ustanowiono w nich w odniesieniu do kontrahentów centralnych biorących udział w rozliczaniu finansowych papierów wartościowych wymóg lokalizacji w państwie członkowskich Eurosystemu.

Stwierdziwszy, że ustanowienie takiego wymogu wykracza poza ramy zwykłego nadzoru i wchodzi w zakres regulowania działalności systemów rozliczeń papierów wartościowych, Sąd orzekł, że EBC nie posiada kompetencji niezbędnej do regulowania działalności tych systemów, ponieważ jego kompetencje są ograniczone przez art. 127 ust. 2 TFUE wyłącznie do systemów płatności. Tak więc, ze względu na w brak wyraźnego odesłania w art. 22 statutu do rozliczania papierów wartościowych, wyrażenie "system rozliczeń i płatności" należy interpretować w ten sposób, że jego celem jest podkreślenie, że EBC ma kompetencję do uchwalania rozporządzeń w celu zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa systemów płatności, w tym tych systemów płatności, które obejmują etap rozliczeń, nie zaś przyznanie tej instytucji autonomicznej kompetencji regulacyjnej wobec wszystkich systemów rozliczeń.

Następnie Sąd nie uwzględnił argumentacji EBC, zgodnie z którą wykonywanie powierzonego mu na mocy TFUE zadania polegającego na popieraniu należytego funkcjonowania systemów płatniczych wymaga, aby posiadał on uprawnienie do regulowania działalności infrastruktur dokonujących rozliczeń papierów wartościowych. Sąd stwierdził, że w przypadku gdyby EBC uznał, że to uprawnienie jest niezbędne dla zapewnienia należytego wykonywania zadania, o którym mowa, to do EBC należałoby zwrócenie się do prawodawcy Unii, na podstawie art. 129 ust. 3 TFUE, z wnioskiem o zmianę art. 22 statutu poprzez dodanie wyraźnego odesłania do systemów rozliczeń papierów wartościowych.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 4 marca 2015 r. w sprawie T-496/11 Zjednoczone Królestwo przeciwko Europejskiemu Bankowi Centralnemu.

Źródło: www.curia.europa.eu,