Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (potocznie zwany Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości) odpowiedział w czwartek na pytanie polskiego Naczelnego Sądu Administracyjnego o podatek od podwyższenia kapitału spółki w sytuacji, gdy podwyższenie to następuje w wyniku wniesienia aportem do tej spółki udziałów w innej spółce (sygn. C-372/10).
Chodziło o spółkę Pak-Holdco, będącą spółką zależną spółki Zespół Elektrowni Pątnów Adamów Konin S.A. (ZEPAK). W 2005 r. ZEPAK wniosła aportem do Pak-Holdco wszystkie swoje udziały w innej spółce zależnej - Elektrownia Pątnów II. Następnego dnia w spółce Pak-Holdco został podwyższony kapitał zakładowy o wartość tego aportu. Wielkość udziałów posiadanych przez ZEPAK w Pak-Holdco podwyższono dokładnie o wartość udziałów, jaką wcześniej ZEPAK miała w Elektrowni Pątnów II. W świetle obowiązujących wówczas przepisów była to zmiana umowy spółki i Pak-Holdco musiała od niej zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 0,5 proc.
W 2006 r. Pak-Holdco złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku PCC. Twierdziła, że ustawa o tym podatku jest sprzeczna z dyrektywą Rady UE z 17 lipca 1969 r. dotyczącą podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (69/335). Argumentowała, że w świetle tej dyrektywy, podniesienie kapitału spółki kapitałowej nie powinno być opodatkowane w tej części, w jakiej jest wynikiem wniesienia przez inną spółkę kapitałową aktywów, które były wcześniej opodatkowane podatkiem kapitałowym. Zwróciła również uwagę na znowelizowany art. 7 ust. 1 dyrektywy z 1969 r. Wynikało z niego, że państwa członkowskie UE miały obowiązek zwolnić z podatku te czynności, w stosunku do których stosowały przed 1 lipca 1984 r. zwolnienie z podatku kapitałowego albo obniżone stawki tego podatku, w wysokości od 0 proc. do 0,5 proc.
Po wyczerpaniu drogi odwoławczej i odrzuceniu skargi Pak-Holdco przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, spółka złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten jednak nie rozstrzygnął sporu, tylko skierował pytania prejudycjalne do ETS.
Trybunał orzekł w czwartek, że po wejściu do UE państwa członkowskie powinny były bezwarunkowo zwolnić od podatku te czynności, które w dniu 1 lipca 1984 r. były zwolnione lub opodatkowane według stawki 0,5 proc. lub niższej. Obowiązek ten, którego treść jest jednoznaczna, dotyczy również Polski, począwszy od 1 maja 2004 r. - stwierdził ETS. Trybunał podkreślił, że taki jest cel dyrektywy 69/335 - ograniczenie w jak największym stopniu skutków podatku kapitałowego dla swobody przepływu kapitału. To oznacza - zdaniem ETS - że data 1 lipca 1984 r., która traktowana jest jako data odniesienia, wiąże również Polskę.
Trybunał odpowiedział też na drugie pytanie polskiego sądu - czy z podstawy opodatkowania wyłączone są tylko aktywa spółki kapitałowej, której kapitał ulega podwyższeniu, czy także te aktywa, które pochodzą od innej spółki i podwyższyły ten kapitał. Trybunał stwierdził, że przepis dyrektywy 69/335, który wyłącza z podstawy opodatkowania „sumę aktywów należących do spółki kapitałowej, które są przeznaczone na podwyższenie kapitału i które już zostały objęte podatkiem kapitałowym”, nie dotyczy wyłącznie aktywów spółki kapitałowej, której kapitał ulega podwyższeniu. Zwolnienie ma zastosowanie również do aktywów, które pochodzą od innej spółki i podwyższyły ten kapitał. W przeciwnym razie doszłoby do podwójnego opodatkowania tej samej kwoty, gdyby dana czynność dotyczyła odrębnych spółek - stwierdził ETS.

Katarzyna Jędrzejewska (PAP)