Zdaniem Trybunału, wydana przez Komisję decyzja stwierdzającą istnienie antykonkurencyjnego porozumienia, jest wiążąca dla organów publicznych, w tym dla sądów krajowych.

W lutym 2007 r. Komisja decyzją (Dz.U.UE.C.2008.75.19) nałożyła grzywny, których całkowita wysokość przekracza 992 mln EUR, na grupy Otis, Kone, Schindler i ThyssenKrupp za udział w kartelach na rynku sprzedaży, instalacji, obsługi i renowacji wind i schodów ruchomych w Belgii, Niemczech, Luksemburgu i Niderlandach.

Spółki, których decyzja ta dotyczy, wniosły do Sądu Unii Europejskiej skargę o stwierdzenie jej nieważności. Wyrokami z dnia 13 lipca 2011 r., Sąd oddalił skargi wniesione przez Otis, Kone i Schindler. Jeśli chodzi o spółki z grupy ThyssenKrupp, Sąd postanowił obniżyć nałożone na nie grzywny.

Niektóre spółki z tych czterech grup wniosły odwołania do Trybunału Sprawiedliwości, żądając uchylenia wyroków Sądu.

Równocześnie w czerwcu 2008 r. Komisja skierowała, jako przedstawiciel Unii Europejskiej (wówczas – Wspólnoty Europejskiej), skargę do sądu gospodarczego w Brukseli (Belgia), domagając się od Otis, Kone, Schindler i ThyssenKrupp kwoty 7 061 688 EUR. Komisja wskazała, że Unia Europejska poniosła w Belgii i Luksemburgu szkodę finansową z powodu istnienia kartelu, w którym uczestniczyły te przedsiębiorstwa. Unia Europejska udzieliła bowiem szeregu zamówień publicznych na instalację, obsługę i renowację wind i schodów ruchomych w różnych budynkach instytucji europejskich mających siedziby w obu tych państwach, po cenie, która była wyższa od ceny rynkowej na skutek porozumienia uznanego przez Komisję za niezgodne z prawem.

W tych okolicznościach sąd gospodarczy w Brukseli wystąpił do Trybunału, między innymi, z pytaniem prejudycjalnym czy Karta praw podstawowych Unii Europejskiej stoi na przeszkodzie temu, aby Komisja występowała, jako przedstawiciel Unii z powództwem o naprawienie szkody poniesionej przez Unię wskutek antykonkurencyjnego zachowania, którego niezgodność z prawem została stwierdzona decyzją tej instytucji.

Trybunał przypomniał przede wszystkim, że każdy jest uprawniony, aby żądać naprawienia wyrządzonej szkody, jeśli istnieje związek przyczynowy między tą szkodą a porozumieniem lub praktyką, które są zakazane, i że wobec tego prawo to przysługuje również Unii.

Prawo to powinno być jednak wykonywane z poszanowaniem praw podstawowych stron, takich jak prawa zagwarantowane w szczególności w Karcie praw podstawowych. W odniesieniu do w szczególności prawa do skutecznej ochrony sądowej, Trybunał przypomniał, że na prawo to składa się szereg elementów, mianowicie, między innymi, prawo dostępu do sądu i zasada równości szans w postępowaniu.

Jeśli chodzi o prawo dostępu do sądu, Trybunał wskazał, że zasada, zgodnie z którą stwierdzenie decyzją Komisji niezgodnego z prawem zachowania jest wiążące dla sądów krajowych, nie powoduje, iż strony nie mają dostępu do sądu. W tym względzie Trybunał zaznaczył, że prawo Unii przewiduje system kontroli sądowej decyzji Komisji w dziedzinie konkurencji, który zapewnia wszystkie gwarancje wymagane Kartą praw podstawowych.

Trybunał wskazał również, że choć prawdą jest, iż stwierdzenia Komisji dotyczące istnienia antykonkurencyjnego zachowania są dla sądów krajowych wiążące, niemniej jednak wyłącznie one są właściwe do dokonania oceny wystąpienia szkody i bezpośredniego związku przyczynowego miedzy tym zachowaniem i wyrządzoną szkodą. Nawet jeśli Komisja była zobowiązana do ustalenia dokładnych skutków naruszenia w swojej decyzji, do sądu krajowego nadal należy ustalenie w sposób indywidualny szkody spowodowanej w stosunku do każdej z osób, które wniosły powództwo o jej naprawienie. Wobec tego Komisja nie jest sędzią i stroną we własnej sprawie.

Wreszcie, w odniesieniu do zasady równości szans, Trybunał przypomniał, że zasada ta ma na celu zachowanie równowagi między stronami postępowania, gwarantując, by każda ze stron postępowania mogła ocenić i zakwestionować każdy dokument przedłożony sądowi. Trybunał wskazał zaś, że w niniejszym przypadku informacje uzyskane przez Komisję w toku postępowania w przedmiocie naruszenia, z którymi spółki, jak twierdzą, nie zapoznały się, nie zostały przedłożone przez Komisję sądowi krajowemu. W każdym razie prawo Unii zakazuje Komisji wykorzystywania informacji uzyskanych w ramach dochodzenia w dziedzinie ochrony konkurencji dla celów z nim niezwiązanych.

W konsekwencji Trybunał stwierdził, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej nie stoi na przeszkodzie temu, aby Komisja występowała w imieniu Unii do sądu krajowego z powództwem o naprawienie szkody poniesionej przez Unię wskutek porozumienia lub praktyki, które są niezgodne z prawem Unii.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie C-199/11 Europese Gemeenschap przeciwko Otis NV i in.

Źródło: www.curia.europa.eu, stan z dnia 12 listopada 2012 r.