Dostęp do infrastruktury kolejowej na nowych zasadach

Od 24 czerwca 2014 r. polskie prawo zostało dostosowane do przepisów unijnych w zakresie pobierania od przewoźników opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej.

Zmiana to efekt wejścia w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju dnia 5 czerwca 2014 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej (Dz. U. poz. 788).

Rozporządzenie określa warunki dostępu i korzystania przez przewoźników kolejowych z infrastruktury kolejowej, tryb składania i rozpatrywania wniosków o przydzielenie tras pociągów, sposób postępowania w przypadku niewystarczającej zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej, rodzaj usług świadczonych przez zarządcę infrastruktury kolejowej, za które pobierane są opłaty dodatkowe, szczegółowe zasady ustalania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej, w tym opłaty podstawowej, minimalnej stawki jednostkowej oraz podwyższania opłat i udzielania ulg, sposób opracowania przez zarządcę regulaminu określającego m.in. postępowanie w sprawie przydziału tras pociągów oraz uzyskania dostępu do infrastruktury kolejowej, zakres przedmiotowy zagadnień, które w szczególności wymagają uregulowania umowami o udostępnienie infrastruktury kolejowej, a także formy współdziałania zarządców, jeżeli zarządzana przez nich infrastruktura kolejowa umożliwia wzajemne przekazywanie pociągów dzięki połączeniu linii kolejowych przez nich zarządzanych.

Rozporządzenie stanowi wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 35 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1594 ze zm.) i zastępuje dotychczas obowiązujące w tym zakresie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2009 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej (Dz. U. Nr 35, poz. 274).

Nowe rozporządzenie wdraża do polskiego porządku prawnego postanowienie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego obszaru kolejowego (Dz. Urz. UE L 343 z 14.12.2012, str. 32).

Jak wynika z uzasadnienia do projektu rozporządzenie jego przyjęcie podyktowane było koniecznością wdrożenia wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-512/10, w którym stwierdzono, że Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ujętym w art. 7 ust. 3 (pobieranie opłaty za dostęp do infrastruktury w oparciu o koszty inne niż "bezpośrednio ponoszone jako rezultat wykonywania przewozów pociągami") dyrektywy 2001/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz przyznawania świadectw bezpieczeństwa (Dz. Urz. UE L 75 z 15.3.2001, str. 29 ze zm.). Obecnie kwestie te reguluje wdrażana przez nowe rozporządzenie dyrektywa nr 2012/34/UE w sprawie utworzenia jednolitego obszaru kolejowego.