SN: Zaległości sędziego powodują zawieszenie i drastyczne obniżenie wynagrodzenia

Sędziego, który od kilku lat nie wykonuje obowiązków służbowych i był już za opieszałość karany, należy zawiesić w czynnościach służbowych i przekazać jego referat innym sędziom. Dlatego, że stan zaległości obciążających sędziego jest długotrwały, a stosunek do poleceń zmierzających do poprawy sytuacji – lekceważący. Sąd Dyscyplinarny uznał, że w tej sytuacji zachodzi konieczność obniżenia uposażenia o 40 procent.

Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu Sądu Okręgowego w Poznaniu 26 maja 2022 r. wniósł o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej wobec sędziego Sądu Rejonowego w Ś. – Robertowi P. Rzecznik zarzucił mu popełnienie 17 czynów. To znaczy - oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa i uchybienie godności urzędu (art. 107 par 1 i 5 ustawy o ustroju sądów powszechnych).

Konieczność nadania biegu sprawom

W toku postępowania dyscyplinarnego, Prezes Sądu Rejonowego w Ś. zwrócił się do Sądu Dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym o podjęcie uchwały o zawieszeniu w czynnościach służbowych sędziego Roberta P. Oświadczył, że sędzia zaprzestał wykonywania obowiązków służbowych w Sądzie Rejonowym, jednakże formalnie nadal piastuje urząd sędziego, czego następstwem jest dekretowanie do jego referatu spraw w ramach I Wydziału Cywilnego. Według Prezesa Sądu Rejonowego w Ś. za potrzebą wydania uchwały o zawieszeniu sędziego przemawia także konieczność rozlosowania referatu tego sędziego, aby móc nadać bieg sprawom.

Obniżenie wynagrodzenia o 40 proc.

Sąd Dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym 30 października 2023 r. zawiesił w czynnościach służbowych sędziego Roberta P. i obniżył mu wynagrodzenie o 40 procent na czas trwania zawieszenia.

W uzasadnieniu uchwały Sąd Dyscyplinarny, powołując się na wystąpienie Prezesa Sądu oraz wniosek zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, wskazał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów z akt spraw o repertorium „S” stanowiących postanowienia Sądu Okręgowego  - w wysokim stopniu uprawdopodabnia popełnienie zarzucanych obwinionemu przewinień dyscyplinarnych. Zachowanie sędziego Roberta P. w sposób oczywisty narusza powagę sądu i godność urzędu sędziego, narażając Skarb Państwa na znaczne i niepotrzebne koszty, a strony na różnego rodzaju niedogodności.

Ponadto, Sąd Dyscyplinarny wskazał, że sędzia został już kilkukrotnie ukarany w toku postępowań dyscyplinarnych - za każdym razem na karę obniżenia wynagrodzenia.

Takie nagromadzenie czynników negatywnych, przy uwzględnieniu, że stan zaległości obciążających sędziego jest długotrwały, a stosunek sędziego do poleceń zmierzających do poprawy sytuacji był negatywny, Sąd Dyscyplinarny uznał, że zachodzi konieczność zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych. A orzeczona wysokość obniżenia wynagrodzenia „czyni zadość względom”, dla których wprowadzone zostało ustawą o ustroju sądów powszechnych.

Zobacz też linię orzeczniczą: Nadmiar obowiązków służbowych a odpowiedzialność za przewinienie dyscyplinarne sędziego >

Zawiesza się wyjątkowo

Zażalenie na uchwałę Sądu Dyscyplinarnego złożył sędzia Sądu Rejonowego, podnosząc m.in., że w uzasadnieniu uchwały nie wyjaśniono przekonywująco, dlaczego miałoby dojść do jego zawieszenia. Szczególnie w kontekście uchwały z dnia 14 września 2022 r., sygn. akt I ZZ 2/22, w której wskazano, że zawieszenie sędziego w obowiązkach służbowych jest głęboką ingerencją w uprawnienia sędziego i należy je stosować jedynie wyjątkowo, gdy ciężar gatunkowy zarzutów uniemożliwia wykonywanie przez niego czynności służbowych bez realnego narażenia na szwank wizerunku i powagi sądu.

Sąd Najwyższy uznał, że wniesione zażalenie jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Niewątpliwie, na gruncie tej sprawy, materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy stanowiły miarodajną i wystarczającą podstawę do uznania za uprawdopodobnione, że sędzia dopuścił się przewinienia służbowego – orzekło trzech sędziów Izby Odpowiedzialności Zawodowej.

Zobacz też linię orzeczniczą: Wykładnia pojęcia oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa przez sędziego lub prokuratora >

Zaległości w rozpoznawaniu spraw

Ten materiał dowodowy to głównie postanowienia Sądu Okręgowego, uwzględniające skargi na przewlekłość postępowań w sprawach przydzielanych do referatu obwinionego sędziego, jak również negatywna opinia Prezesa Sądu Rejonowego, która dotyczy oceny przebiegu pracy zawodowej obwinionego i jego stosunku do obowiązków służbowych – inicjująca niejako tę sprawę.  

Zdaniem SN oceny tej nie może zmienić okoliczność wskazana w zażaleniu, zmierzająca do wykazania, że w ostatnim czasie sędzia ten dołożył wszelkich starań dla usunięcia skutków wcześniejszych zaległości, gdyż nie niweczą one przesłanek odpowiedzialności dyscyplinarnej z tytułu popełnienia przewinienia służbowego, polegającego na dopuszczeniu się oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa.

Co więcej, w postępowaniu o zawieszenie sędziego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie dyscyplinarne, sąd dyscyplinarny nie rozstrzyga o zasadności zarzutów z postanowienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, a jedynie o zasadności odsunięcia sędziego od wykonywania czynności służbowych w związku ze sformułowanymi zarzutami.

Uchwała Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 14 czerwca 2024 r., sygn. II ZZ 1/24

Państwo i Prawo - Nr 1/2024 [935]

Andrzej Wróbel

Sprawdź  

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.