Celem jak najszerszego zakreślenia granic dostępności do sądów, także w przypadku wnioskodawców reprezentowanych przez adwokata lub radcę prawnego, proponuje się umożliwienie uzupełnienia braków wniosków lub jego należyte opłacenie z zachowaniem pierwotnego terminu wniesienia. W efekcie adwokatowi i radcy prawnemu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie, zgodnie z założeniami projektu, ma przysługiwać prawo złożenia poprawionego wniosku ponownie. Poprawiony wniosek będzie wywoływał skutek od daty pierwotnego wniesienia.
Projekt ustawy (druk nr 3170) stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 listopada 2009 r., sygn. akt P 88/08 (Dz. U. Nr 191, poz. 1484) stwierdzającego niezgodność art. 28 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.) w zakresie odnoszącym się do dłużnika niekorzystającego z pomocy adwokata lub radcy prawnego z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że art. 28 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, operując pojęciem dłużnika, kreuje w zasadzie dwie odrębne normy adresowane do dłużników w postępowaniu upadłościowym: jedną do dłużników reprezentowanych przez fachowego pełnomocnika prawnego i drugą do dłużników działających samodzielnie. W obu wypadkach, wskazana regulacja, przewiduje tę samą sankcję - zwrot wniosku bez wezwania do jego uzupełnienia lub opłacenia.
Istotą naruszenia prawa do sądu w omawianym zakresie było takie ukształtowanie przepisów proceduralnych dotyczących wniosku dłużnika o ogłoszenie upadłości, które - przez nagromadzenie licznych i szczegółowych wymogów formalnych i surową sankcję za ich niedopełnienie - w praktyce utrudniały dostęp do organów ochrony prawnej, czyniąc prawo do sądu dla części wnioskodawców pozornym. Przez to dłużnik mógł nie mieć możliwości skutecznego żądania ochrony swego interesu prawnego w sposób maksymalnie efektywny, przy jak najmniejszym uszczerbku dla swoich praw.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wszedł w życie w dniu 16 listopada 2009 r.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line