Izba Dyscyplinarna: Adwokat ukarany dyscyplinarnie nie może wnosić o wznowienie

Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego pozostawiła bez rozpoznania wniosek adwokata o wznowienie postępowania kasacyjnego zakończonego prawomocnym orzeczeniem. Wznowienie postępowania z powodu nie właściwej obsady sądu następuje jedynie z urzędu, a strona postępowania nie ma możliwości prawnych skutecznego formułowania wniosku - dodał sąd.

Izba Dyscyplinarna rozpoznała sprawę adwokata Marcina D. z Warszawy. Zarzuty dotyczyły niepodejmowania czynności w sprawie, pomimo jej przyjęcia jako substytut i pobrania honorarium . Sądy Dyscyplinarne powołały się na Kodeks Etyki Adwokackiej (sygn. akt II DO 57/20.

Zgodnie z tym Kodeksem na adwokacie spoczywa szczególny obowiązek dbałości o to, aby nie przekroczyć granic prawidłowego reprezentowania interesów klienta.

We wniosku o wznowienie adwokat jako podstawę wskazał uchybienie polegające na nienależytej obsadzie sądu i powołał się na uchwałę poszerzonego składu trzech Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (sygn. akt BSA I-4110-1/2020). Według tej uchwały nienależyta obsada SN, sądów powszechnych i wojskowych występuje wtedy, gdy w ich składzie znajduje się osoba wyłoniona przez KRS w obecnym składzie, choć pociąga to za sobą różne skutki w zależności od szczebla sądu i dat orzeczeń.

Czytaj: SN: Prokurator Generalny może ingerować w każde postanowienie dyscyplinarne adwokatury>>

Kasacja od orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury została oddalona jako oczywiście bezzasadna (sygn. akt II DSI 36/19).

Oddalenie wniosku

Izba Dyscyplinarna przypomniała, że wznowienie postępowania karnego jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie karne, którego głównym celem jest stworzenie możliwości wyeliminowania pomyłek sądowych mających wpływ na treść prawomocnego wyroku, a które w dużym stopniu były niezależne od sądu. 

Wnioskodawca nie wskazał jednak istnienia żadnej z przesłanek z  art. 540 k.p.k. Powołał się natomiast na przepis art. 542 § 3 k.p.k., zgodnie z którym postępowanie wznawia się w razie ujawnienia się bezwzględnej przyczyny odwoławczej, jaką miała być zdaniem obwinionego adwokata nienależyta obsada składu Sądu Najwyższego rozpoznającego 9 lipca 2019 r. jego kasację. Według skarżącego zasiadały w nim bowiem osoby powołane na urząd sędziów Sądu Najwyższego na wniosek nowej Krajowej Rady Sądownictwa.

Wznowienie tylko z urzędu

Wznowienie postępowania z powodu bezwzględnej przyczyny odwoławczej następuje jedynie z urzędu. Strona postępowania nie ma możliwości prawnych skutecznego formułowania wniosku. Wykładnia ta wpisuje się w bogatą linią orzecznictwa i poglądów doktryny (sygn. akt I KZP 5/05).

Pismo wnioskodawcy mogłoby zatem zostać potraktowane jedynie jako impuls mogący posłużyć do zainicjowania wznowienia postępowania z urzędu. Jednakże w niniejszej sprawie brak jest ku temu przesłanek. W tym miejscu Sąd Najwyższy wskazał, że Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z dnia 28 stycznia 2020 r. (sygn. akt Kpt 1/20) uznał za niedopuszczalne stosowanie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. w rozumieniu przyjętym w powoływanej przez wnioskodawcę uchwale poszerzonego składu Sądu Najwyższego.

Ponadto postanowienie Sądu Najwyższego oddalające jako oczywiście bezzasadną kasację obwinionego adwokata nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie karne, o jakim mowa w art. 544 § 1 i § 2 k.p.k. Byłoby nim tylko takie postępowanie, które zakończyło się przed Sądem Najwyższym co do meritum (np. uchyleniem wyroku i uniewinnieniem obwinionego lub umorzeniem postępowania).

Od postanowienia z dnia 30 czerwca 2020 r. nie przysługuje zażalenie.

Sygnatura akt II DO 57/20, postanowienie z 30 czerwca 2020 r.