Adwokaci z urzędu powalczą o wyższe honoraria

Od piątku 18 kwietnia 2014 r. pełnomocnik strony w postępowaniu cywilnym ustanowiony z urzędu będzie ma możliwość złożenia zażalenia na postanowienie zarówno sądu I jak i II instancji, którego przedmiotem jest zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

 

Zmiana jest efektem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. poz. 435), która została opublikowana w dniu 3 kwietnia 2014 r.

Zgodnie z ustawą zmieniającą do art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c., określającego postanowienia sądów I instancji, od których przysługuje zażalenie, oraz do art. 394² § 1 k.p.c., określającego postanowienia sądów II instancji, od których przysługuje zażalenie do innego składu tego samego sądu, dodano zapis stanowiący, iż zaskarżone zażaleniem może być również postanowienie sądu, którego przedmiotem jest zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Wprowadzona zmiana ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2012 r. (sygn. akt SK 20/11, Dz. U. poz. 1254), stwierdzającego, iż brak możliwości złożenia zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające wniosek pełnomocnika ustanowionego z urzędu o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w postępowaniu przed sądem drugiej instancji, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Nadmienić należy, iż - pomimo braku wyraźnej ustawowej regulacji - możliwość złożenia przez pełnomocnika z urzędu zażalenia na postanowieniu sądu I instancji w przedmiocie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przyjęta została w praktyce orzeczniczej sądów. W uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej wskazano, że wprowadzenie wyraźnej regulacji w tym zakresie wynika z faktu, iż modyfikowanie treści przepisów to rola legislatywy, a nie judykatury.

W wyniku wejścia zmiany w życie jednoznacznie przesądzone zostanie, że postanowienia w przedmiocie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, i to zarówno zapadłe w pierwszej, jak i w drugiej instancji, mogą zostać zaskarżone w drodze zażalenia przez pełnomocnika procesowego ustanowionego z urzędu. Jednocześnie, w przypadku orzeczeń sądu drugiej instancji, co do których jak dotąd nie dopuszczano możliwości kontroli, określony został tryb oraz sąd właściwy do rozpoznania zażalenia, którym jest inny skład tego samego sądu.