Część ministrów z gabinetu Donalda Tuska podsumowała swoją pracę z okazji 100 dni od momentu zaprzysiężenia rządu. Kierownictwo ministerstwa sprawiedliwości ocenia, że prace nad projektem ustawy zakładającej rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego są na bardzo zaawansowanym etapie. Na podstawie założeń opracowanych przez zespół ekspertów pod przewodnictwem prof. dr hab. Andrzeja Zolla przygotowano projekt ustawy zmieniającej ustawę o prokuraturze i inne akty prawne. Zbigniew Ćwiąkalski poinformował, że w sprawie projektu rozdziału funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego trwają konsultacje środowiskowe. Podkreślił ten projekt ma na celu odpolitycznienie działań Prokuratury Generalnej i uniezależnienie jej działań od odgórnych.

Do tej pory, prokuratorem generalnym mógł zostać polityk, teraz tę funkcję resort chce przekazac fachowcom. Priorytetem w nowej ustawie ma być też zwiększenie odpowiedzialności prokuratorów prowadzących poszczególne sprawy. Wiceminister sprawiedliwości Zbigniew Wrona wyjaśnił, że dotychczas zwierzchnicy prokuratora prowadzącego, mogli wydawać mu konkretne polecenia w sprawie śledztwa. Resort chce to zmienić.

Minister sprawiedliwości przypomniał, że według projektu nowej ustawy, prokuratora generalnego wybierać będzie prezydent, a kandydatów przedstawiać ma mu Krajowa Rada Prokuratorów. Szef resortu sprawiedliwości zaznaczył, że nie będzie ona - tak jak podają niektóre media - zamknietą korporacją. W jej szeregach mają oprócz prokuratorów, zasiadać też przedstawiciele prezydenta i premiera. Dzięki czemu rząd i prezydent będą mogli koordynować działania Rady. Ponadto, prokurator generalny byłby zobowiązany do przedstawienia corocznego sprawozdania ze swej działalności, które podlegałoby ocenie parlamentu. Zbigniew Ćwiąkalski powtórzył, że łączenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości jest sytuacją niespotykaną w innych krajach w europejskich.

Tymczasem Zbigniew Ziobro skrytykował propozycję rozdzielenia funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości. Jego zdaniem, takie rozwiązanie nie gwarantuje apolityczności prokuratury i jest charakterystyczne dla krajów, gdzie nie ma poszanowania dla sprawiedliwości.  Zbigniew Ziobro komentując postawę ministra Ćwiąkalskiego powiedział, że w resorcie sprawiedliwości panuje "niebywałe" upolitycznienie prokuratury. Zdaniem byłego ministra sprawiedliwości, nigdy na taką skalę i w tak krótkim czasie nie dokonano tylu zmian personalnych w prokuraturze.

Co jeszcze działo się w minsiterstwie przez pierwsze 100 dni? Minister Sprawiedliwości powołał zespół do opracowania nowego modelu dostępu do wykonywania zawodów prawniczych. Jednocześnie przygotowano projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy – Prawo o notariacie. W ministerstwie wzięto się również za próbę rozwiązania problemu asesorów sądowych – nowy model kariery sędziowskiej. Zakres proponowanych rozwiązań związanych z wyborem najlepszego modelu kariery sędziowskiej wymaga zmian ustrojowych. Przygotowywana jest szeroka nowelizacja ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) oraz niektórych innych ustaw. Konieczność podjęcia tych prac jest w dużej mierze konsekwencją wyroków Trybunału Konstytucyjnego.  Od 23 listopada 2007r. trwają prace zespołu przygotowującego szczegółowe założenia regulacji prawnych dotyczących zmian systemu kształcenia kadr wymiaru sprawiedliwości i prokuratury, przesłanek powoływania i statusu sędziego oraz likwidacji funkcji asesora sądowego. Zespół przygotował projekt stosownej ustawy oraz opracował propozycje przepisów wykonawczych. - Nowy model zakłada wprowadzenie dwuetapowego szkolenia wstępnego kadr wymiaru sprawiedliwości i prokuratury - powiedział min. Ćwiąkalski

Ponadto, w celu przeprowadzenia kompleksowej reformy prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego, Minister Sprawiedliwości powołał Zespół ekspertów do oceny projektów ustaw przewidujących nowelizację Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń, Kodeksu postępowania karnego oraz Kodeksu karnego wykonawczego, którego zadaniem jest: (i) wskazanie, które zmiany zawarte w projektach nowelizacji ustaw mają charakter pilny z uwagi na potrzeby polityki kryminalnej i praktyki oraz zobowiązania międzynarodowe lub wymagania Unii Europejskiej albo wymogi związane z realizacją orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i powinny być przedmiotem postępowania legislacyjnego w najbliższych miesiącach, (ii) wskazanie, które zmiany zawarte w projektach nowelizacji ustaw są merytorycznie uzasadnione, jednak nie wymagają pilnej nowelizacji i powinny być przedmiotem postępowania legislacyjnego w perspektywie najbliższego roku, (iii) wskazanie innych niezbędnych zmian w ramach Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń, Kodeksu postępowania karnego oraz Kodeksu karnego wykonawczego i innych regulacji prawnych z zakresu prawa karnego materialnego wymagających podjęcia pilnych interwencji legislacyjnych, nie ujętych w projektach nowelizacyjnych przedłożonych Zespołowi do oceny. 

Ministerstwo prowdzi również prace nad wprowadzeniem do polskiej procedury cywilnej „elektronicznego postępowania upominawczego”. Proponowane rozwiązanie pociągnie za sobą istotne ograniczenie kosztów postępowania, zarówno dla wymiaru sprawiedliwości, jak i stron. Kluczowe założenia to, m.in.:  Utworzenie „e-sądu” jako wydziału cywilnego sądu rejonowego, który rozpoznawałby sprawy wyłącznie w nowym postępowaniu odrębnym.

(Źródło: MS/KW)