Szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora. Funkcję tę może też sprawować osoba niebędąca nauczycielem powołana na stanowisko dyrektora przez organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Art. 62 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe zastrzega, że w takiej sytuacji, osoba ta nie może sprawować nadzoru pedagogicznego. Jest to wówczas kompetencja nauczyciela zajmującego inne stanowisko kierownicze w szkole lub placówce. Szczegółowe wymagania dla osób mających piastować funkcję dyrektora określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek.
Lista zadań dyrektora jest bardzo obszerna. Obowiązki osoby piastującej to stanowisko wynikają nie tylko z ustaw Prawo oświatowe, ale także z ustawy Karta Nauczyciela i ustawy o systemie oświaty oraz z aktów wykonawczych. W niniejszym opracowaniu wskazano wybrane obowiązki dyrektora szkoły ze wskazaniem ich podstawy prawnej.
Cena promocyjna: 39.21 zł
|Cena regularna: 49 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 49 zł
Dyrektor reprezentuje szkołę
Zgodnie z art. 7 ustawy Karta Nauczyciela, szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły i przewodniczącym rady pedagogicznej. Sprawuje on też opiekę nad dziećmi i młodzieżą. Dyrektor szkoły jest w szczególności odpowiedzialny za:
- dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;
- realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę;
- tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków;
- zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
- zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych;
- zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.
Listę kompetencji określono też w art. 68 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe. Przepis ten stanowi, że dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:
- kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentuje ją na zewnątrz;
- sprawuje nadzór pedagogiczny, z zastrzeżeniem sytuacji, w której na stanowisko to powołano osobę niebędącą nauczycielem;
- sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
- realizuje uchwały rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej, podjęte w ramach ich kompetencji stanowiących;
- dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub placówki zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a także może organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły lub placówki;
- wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę;
- wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych;
- współdziała ze szkołami wyższymi w organizacji praktyk pedagogicznych;
- stwarza warunki do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki;
- odpowiada za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia;
- współpracuje z pielęgniarką albo higienistką szkolną, lekarzem i lekarzem dentystą, sprawującymi profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą, w tym udostępnia imię, nazwisko i numer PESEL ucznia celem właściwej realizacji tej opieki;
- wdraża odpowiednie środki techniczne i organizacyjne zapewniające zgodność przetwarzania danych osobowych przez szkołę lub placówkę z przepisami o ochronie danych osobowych.
Art. 68 ust. 5 ustawy Prawo oświatowe stanowi, że dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. W szczególności decyduje on w sprawach:
- zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki;
- przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki;
- występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki.
Decyzję o skreśleniu musi poprzedzić uchwała
Zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe, dyrektor szkoły lub placówki może, w drodze decyzji, skreślić ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych w statucie szkoły lub placówki. Skreślenie następuje na podstawie uchwały rady pedagogicznej, po zasięgnięciu opinii samorządu uczniowskiego. Nie dotyczy to jednak ucznia objętego obowiązkiem szkolnym. W uzasadnionych przypadkach uczeń ten, na wniosek dyrektora, może zostać przeniesiony przez kuratora oświaty do innej szkoły. Skreślenie z listy uczniów może też nastąpić na pisemny wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia.
Czytaj także: WSA: Nawet wątpliwa rezygnacja dyrektora jest wiążąca dla sądu administracyjnego >>>
Dyrektor przewodniczy radzie pedagogicznej
W szkole lub placówce zatrudniającej co najmniej 3 nauczycieli działa rada pedagogiczna, która jest kolegialnym organem szkoły lub placówki w zakresie realizacji jej statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki. W skład tego gremium wchodzą: dyrektor szkoły lub placówki i wszyscy nauczyciele oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie. Zgodnie z art. 69 ust. 4 ustawy Prawo oświatowe, przewodniczącym rady pedagogicznej jest dyrektor szkoły lub placówki. Do jego kompetencji należy prowadzenie i przygotowanie zebrania. Jest on też odpowiedzialny za zawiadomienie wszystkich członków rady pedagogicznej o terminie i porządku zebrania. Ponadto art. 69 ust. 7 ustawy Prawo oświatowe nakłada na dyrektora obowiązek przedstawienia radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólnych wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacji o działalności szkoły.
Kompetencja do wstrzymania wykonania uchwał
Dyrektor wstrzymuje też wykonanie uchwał rady pedagogicznej, które są niezgodne z przepisami prawa. Musi niezwłocznie zawiadomić o tym organ prowadzący szkołę lub placówkę oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny. W razie stwierdzenia niezgodności uchwały z przepisami prawa, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, organ sprawujący nadzór pedagogiczny uchyla ten akt. Rozstrzygnięcie to jest ostateczne. Stanowi o tym art. 71 ustawy Prawo oświatowe.
Ocena pracy nauczycieli, zakup podręczników i zwalnianie z zajęć
Akty prawne przewidują dla dyrektora także szereg innych kompetencji. Warto wskazać na te, które wynikają z:
- art. 6a ustawy Karta Nauczyciela. Dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela. Zasięga przy tym opinii rady rodziców, z wyjątkiem szkół i placówek oraz może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego. Ponadto na wniosek nauczyciela zasięga, a z własnej inicjatywy może zasięgnąć opinii właściwego doradcy metodycznego. W przypadku braku takiej możliwości, zwraca się do innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego;
- art. 106 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe. Dyrektor szkoły, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, ustala warunki korzystania ze stołówki szkolnej;
- art. 22aj ustawy o systemie oświaty. Dyrektor szkoły wykonuje czynności związane z zakupem do biblioteki szkolnej podręczników, materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych i innych materiałów bibliotecznych oraz czynności związane z gospodarowaniem tymi podręcznikami i materiałami;
- art. 22b ustawy o systemie oświaty. Dyrektor szkoły podejmuje działania organizacyjne umożliwiające obrót używanymi podręcznikami na terenie szkoły;
- art. 44d ustawy o systemie oświaty. Dyrektor szkoły zwalnia ucznia z realizacji niektórych obowiązkowych zajęć edukacyjnych ze względu na stan zdrowia, specyficzne trudności w uczeniu się, niepełnosprawność, posiadane kwalifikacje lub zrealizowanie danych obowiązkowych zajęć edukacyjnych na wcześniejszym etapie edukacyjnym, w przypadkach określonych w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw oświaty;
- art. 44zzs ustawy o systemie oświaty. Dyrektor szkoły odpowiada za organizację i przebieg egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu maturalnego. Powołuje on zespół egzaminacyjny i jest jego przewodniczącym.
Rozporządzenia także określają obowiązki
Obowiązki dyrektora szkoły zostały także uregulowane w licznych aktach wykonawczych. Przykładowo należy zwrócić uwagę na rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, na mocy którego dyrektor jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole lub placówce, a także bezpiecznych i higienicznych warunków uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek. Natomiast na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach, dyrektor organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną. Do jego obowiązków należy też wydawanie legitymacji służbowej nauczyciela, o czym stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej nauczyciela.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
