Od lutego do czerwca 2014 r. w placówce był zatrudniony nauczyciel wspomagający. Od sierpnia 2014 r. została zawarta z nim kolejna umowa na czas określony, która trwa nadal. Czy w świetle nowych przepisów o umowach na czas określony umowa zawarta w sierpniu 2014 r. jest pierwszą umową na czas określony, czy już drugą?
Odpowiedź:
Przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1379) – dalej KN, będąc normami szczególnymi wobec regulacji ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666) – dalej k.p., mają pierwszeństwo stosowania.
Z tego względu nowelizacja art. 25[1] k.p. nie wpływa w żaden sposób na dotychczasową wykładnię art. 10 ust. 7 KN. Umowy na tej podstawie powinny być zawierane w ten sam sposób jak dotychczas.
Zgodnie z treścią art. 10 ust. 7 KN w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.
Zatrudnienie nauczyciela w ramach umowy na czas określony nie wywołuje skutku określonego w treści art. 25[1] § 1 k.p., a więc że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
Przepis ten nie ma bowiem zastosowania, ponieważ ustawa Karta Nauczyciela w sposób wyczerpujący wskazuje okoliczności, w których strony mogą zawrzeć umowę o pracę na czas określony (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2000 r., I PKN 709/99). W związku z tym przepis art. 10 ust. 7 KN, według którego nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem na czas określony może nastąpić wyłącznie w wypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, wyłącza stosowanie art. 25[1] k.p. (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2001 r., I PKN 261/00).
Wykładnia Sądu Najwyższego art. 25[1] k.p. jest nadal aktualna, ponieważ nie odnosiła się ona do treści tego przepisu, tylko do relacji ww. normy w odniesieniu do norm pragmatyki nauczycielskiej. Zmiana prawa pracy dokonana ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1220) nie zmieniła relacji art. 25[1] k.p. do treści KN.
Skoro art. 10 ust. 7 KN reguluje zawieranie umów na czas określony i to z podanym wyżej skutkiem, to należy uznać, że kwestia ta jest uregulowana w tej ustawie i brak podstaw do stosowania przepisów Kodeksu pracy w tym zakresie. Karta Nauczyciela wprowadza dodatkowe warunki umożliwiające zawarcie takiej umowy, nieuregulowane w Kodeksie pracy. Jeżeli więc są one spełnione (występuje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela), to możliwe jest zawieranie kolejnych umów na czas określony, bez ograniczenia ich liczby (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2000 r., I PKN 709/99). Zatem konsekwentnie należy założyć, że dotyczy to także kwestii ograniczania czasu trwania kolejnych umów okresowych.
Należy jednak zauważyć, że Sąd Najwyższy dokonał jedynie analizy kwestii przekształcenia nauczycielskich umów okresowych w umowy na czas nieokreślony. Nie zajmował się innymi kwestiami określonymi w art. 25[1] k.p. – a tym bardziej, co zrozumiałe, treści tego przepisu w brzmieniu nadanym przez późniejsze nowelizacje.
Obowiązek informowania inspektora pracy wynika z treści art. 25[1] § 5 k.p. i dotyczy m.in. umów zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W tym zakresie pragmatyka nauczycielska nie wyłącza obowiązku poinformowania inspektora pracy o zawarciu umowy na zastępstwo. Tym samym zastosowanie będzie miała także dyspozycja art. 29 § 1[1] k.p. w której wprowadzono obowiązek zamieszczenia informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie umowy okresowej (np. w celu zastępstwa nieobecnego pracownika). Regulacje te będą miały zastosowanie na zasadzie odesłania z art. 91c ust. 1 KN.
Czy po zmianie przepisów umowa o pracę na czas określony, która trwała powyżej 33 miesięcy, powinna zostać przekształcona w umowę na czas nieokreślony?
