Powierzenie stanowiska dyrektora placówki w przypadku nierozstrzygnięcia konkursu

Czy organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora placówki w trybie art. 36a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, w przypadku zaistnienia...

Czy organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora placówki w trybie art. 36a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, w przypadku zaistnienia następujących okoliczności: konkurs nie został rozstrzygnięty, powierzono w trybie art. 36a ust. 4a cytowanej ustawy pełnienie obowiązków dyrektora nauczycielowi tej placówki na okres jednego miesiąca, następnie na okres pięciu miesięcy (do 30 czerwca)?
Nauczyciel, któremu powierzono pełnienie obowiązków dyrektora szkoły spełnia wymogi stosownego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i może zajmować stanowisko dyrektora. Organ prowadzący chciałby obecnie powierzyć tej osobie stanowisko dyrektora na okres 2 lat: od 1 lipca do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego.
Czy opisane powyżej rozwiązanie byłoby naruszeniem przepisów ustawy o systemie oświaty?

Organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora szkoły lub placówki osobie, która nie została wyłoniona w drodze konkursu, ale tylko wtedy jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata i organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi do tej osoby zastrzeżeń. Należy jednak pamiętać, że stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza się na 5 lat szkolnych. Jedynie w uzasadnionych przypadkach, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty, można powierzyć to stanowisko na krótszy okres, jednak nie krótszy niż 1 rok szkolny. Według mojej opinii istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, że kurator oświaty nie wyrazi zgody na powierzenie stanowiska dyrektora szkoły jedynie na 2 lata, tylko dlatego, że wytypowana osoba po ich upływie osiągnie wiek emerytalny. Uważam, że przed podjęciem decyzji, organ prowadzący w pierwszej kolejności powinien wystąpić do właściwego kuratora oświaty o zajęcie stanowiska w tej sprawie.

Zgodnie z art. 36a ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Jak z tego wynika wyłanianie kandydatów na stanowiska dyrektorów szkół lub placówek w drodze konkursu jest obligatoryjną zasadą przyjętą w systemie oświaty. Ustawodawca przewidział jednak sytuację, że do konkursu w konkretnej szkole może nie zgłosić się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie zostanie wyłoniony kandydat i dopuścił możliwość, aby organ prowadzący powierzył stanowisko dyrektora szkoły lub placówki ustalonemu przez siebie kandydatowi. Zostało to jednak dodatkowo obwarowane obowiązkiem zasięgnięcia przez organ prowadzący opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej. Zostało to zawarte w art. 36a ust. 4, który określa, że: "Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej". Dodatkowo, co jest bardzo istotne i o czym należy bezwzględnie pamiętać, aby organ prowadzący mógł zastosować cytowany przepis art. 36a ust. 4, czyli powierzyć stanowisko dyrektora szkoły lub placówki, który nie został wyłoniony w drodze konkursu musi uzyskać zgodę organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Wynika to z art. 36a ust. 4 drugie zdanie, które określa, że przepis art. 36a ust. 2 stosuje się odpowiednio, co oznacza, że powierzenie przez organ prowadzący stanowiska dyrektora szkoły lub placówki może nastąpić, jeżeli organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi, w terminie 14 dni od przedstawienia kandydata na to stanowisko, umotywowanego zastrzeżenia. Stanowisko w tej sprawie zajął Naczelny Sąd Administracyjny, który z wyroku z dnia 7 grudnia 2000 r. - I SA 1572/00 - orzeka, że zarówno gdy konkurs wyłoni kandydata jak i nie da takiego rezultatu, powierzenie stanowiska dyrektora szkoły może mieć miejsce, jeżeli organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi umotywowanych zastrzeżeń (art. 36a ust. 3 i 4 ustawy z 1991 r. o systemie oświaty).

Jak wynika z wyżej przedstawionych przepisów, organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora szkoły lub placówki osobie, która nie została wyłoniona w drodze konkursu, ale tylko wtedy jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata i organ sprawujący nadzór pedagogiczny nie zgłosi do tej osoby zastrzeżeń.

W opisanym w pytaniu przypadku mamy do czynienia z sytuacją, że przeprowadzony konkurs na kandydata na dyrektora szkoły nie przyniósł rozstrzygnięcia i zastosowano przepis art. 36a ust. 4a, który określa, że do czasu powierzenia stanowiska dyrektora, zgodnie z ust. 3 lub 4, organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 6 miesięcy. Proszę zwrócić uwagę, że zapis w tym artykule wyraźnie odnosi się zarówno do powierzenia stanowiska dyrektora, osobie, która została wyłoniona w drodze konkursu (ust. 3), jak i bez konkursu (ust. 4). Z treści pytania wynika również, że prawidłowo zastosowano limit czasowy takiego warunkowego powierzenia, czyli 6 miesięcy (1 miesiąc 5 miesięcy). Obecnie sytuacja wygląda w ten sposób, że albo organ prowadzący ogłosi kolejny konkurs (jeżeli pozwala na to czas), albo zastosuje przepis art. 36a ust. 4. Jednak tutaj pojawia się problem, gdyż planuje się, aby powierzyć stanowisko dyrektora szkoły ustalonemu przez organ prowadzący kandydatowi na okres 2 lat. W tym momencie należy pamiętać o zapisie w art. 36a ust. 8 ww. ustawy, który określa, że stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza się na 5 lat szkolnych. W uzasadnionych przypadkach, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty, można powierzyć to stanowisko na krótszy okres, jednak nie krótszy niż 1 rok szkolny. Jak z tego wynika ustawa stanowi, iż stanowisko dyrektora szkoły powierza się na lat 5, przy czym w zdaniu drugim przewiduje możliwość powierzenia tej funkcji na okres krótszy (jednak nie krótszy od 1 roku), jeżeli jest to uzasadnione w danym przypadku. Niestety jednak ustawa nie stanowi ani jakie okoliczności mogą uzasadniać powierzenie pełnienia tej funkcji na okres krótszy od 5 lat, ani nie wskazuje trybu lub organu uprawnionego do weryfikacji owych okoliczności. Dlatego też istnieje duże prawdopodobieństwo, że kurator oświaty nie wyrazi zgody na powierzenie stanowiska dyrektora szkoły jedynie na 2 lata, gdyż wytypowana osoba po ich upływie osiągnie wiek emerytalny. Według mojej opinii, organ prowadzący w pierwszej kolejności powinien wystąpić do właściwego kuratora oświaty o zajęcie stanowiska w tej sprawie.