W tym roku nauczyciele otrzymają 5-procentową podwyżkę, to o wiele mniej, niż oczekiwali - chcieli 15-procentowej podwyżki wynagrodzeń, co miałoby ich stopniowo przybliżać do zapisów obywatelskiej inicjatywy „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”. Taki wzrost płac miałby na celu poprawę warunków finansowych nauczycieli i zwiększenie atrakcyjności zawodu. Minimalnym oczekiwaniem była dziesięcioprocentowa podwyżka wynagrodzenia zasadniczego, która pozwoliłaby przynajmniej na utrzymanie zarobków nauczycieli na poziomie z ubiegłego roku, uwzględniając inflację i wzrost kosztów życia.

Związkowcy o podwyżkach: O wiele za mało>>

 

Poniżej oczekiwań

Według budżetu na 2025 r. pensje nauczycieli w tym roku mają być o ok. 5 proc. wyższe niż w zeszłym roku. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt rozporządzenia określającego stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Proponuje się, aby minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym) wzrosły dla nauczycieli:

  •     nieposiadających stopnia awansu zawodowego (nauczycieli początkujących) – o 245 zł;
  •     mianowanych – o 253 zł;
  •     dyplomowanych – o 296 zł.

 

W drugiej grupie zaszeregowania płacowego nauczycieli (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego, nauczycielskiego kolegium języków obcych lub pozostałe wykształcenie) proponowane minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego wzrosną dla nauczycieli:

 

A zatem zasadnicza pensja nauczycieli wyniesie w tym roku:

  •     Nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego (nauczyciel początkujący) - 5153 zł
  •     Nauczyciel mianowany - 5310 zł
  •     Nauczyciel dyplomowany - 6211 zł

 

Rząd tradycyjnie ignoruje procedurę

Związek Nauczycielstwa Polskiego oczywiście negatywnie zaopiniował projekt, wskazując, że to o wiele za mało. W dodatku, po zmianach dotyczących awansu zawodowego - w tym likwidacji stanowiska nauczyciela kontraktowego, doszło do spłaszczenia siatki wynagrodzeń i wynagrodzenie nauczyciela mianowanego niespecjalnie różni się od tego, które otrzymuje pedagog bez odpowiednich kwalifikacji. To - jak zwracają uwagę związkowcy - zniechęca do rozwoju. Aby to zmienić, proponują procentowe podniesienie udziału wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli mianowanych w tzw. średnim wynagrodzeniu.  - To pozwoliłoby zachować wzrost wynagrodzeń o 5 proc. zapisany w budżecie, ale zaspokoić też oczekiwania nauczycieli mianowanych – tłumaczyła wiceprezes ZG ZNP.

Jednocześnie związkowcy wrócili do dyskusji o uzgadnianiu płac pedagogów. - Zwróciliśmy się do MEN, żeby spotkania uzgodnieniowe ws. nauczycielskich wynagrodzeń odbywały się w czerwcu - wskazuje Urszula Woźniak, wiceprezes ZNP. - A nie teraz, kiedy budżet jest uchwalony i kwoty są znane, bo w ustawie zapisano przecież 5-procentowy wzrost średniego wynagrodzenia nauczycieli. A więc rozmawiamy i poruszamy się w zasadzie tylko w tym obszarze – podkreśla.

Czytaj w LEX: Ujawnianie danych o wynagrodzeniu nauczycieli w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej > >

 

Uzgodnienie, a nie opiniowanie

I faktycznie - zgodnie z treścią art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela akty wykonawcze przewidziane w tej ustawie wymagają uzgodnienia ze związkami zawodowymi reprezentującymi nauczycieli. Procedury opiniowania i uzgadniania aktów normatywnych różnią się zarówno pod względem terminologicznym, jak i proceduralnym. Opiniowanie ogranicza się do przedstawienia stanowiska przez związek zawodowy i przekazania go organowi władzy publicznej, który nie ma obowiązku uwzględnienia tej opinii. Natomiast uzgadnianie to proces wymagający negocjacji pomiędzy stroną rządową a związkami zawodowymi, co oznacza konieczność dążenia do porozumienia i wspólnego stanowiska.

 

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 marca 1998 r. (U 23/97) podkreślił, że „uzgodnienie” oznacza eliminację rozbieżności, ujednolicenie i harmonizowanie stanowisk, co wskazuje na aktywny proces negocjacyjny między stronami. Termin „podlegają” w art. 4 ust. 2 Karty Nauczyciela jasno wskazuje, że ministerstwo ma obowiązek podjęcia działań, zmierzających do wypracowania wspólnego stanowiska, a nie tylko zasięgnięcia opinii.  Dodatkowo, w wyroku z 27 czerwca 2013 r. (K 12/10) Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że uzgadnianie musi obejmować merytoryczną dyskusję i negocjacje, a jego wynik powinien zostać udokumentowany w formie protokołu uzgodnień lub rozbieżności, jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia. Oznacza to, że uzgadnianie to aktywny proces, który obliguje rząd do uwzględnienia głosu partnerów społecznych, w przeciwieństwie do opiniowania, które nie wymaga faktycznego dialogu ani wspólnej decyzji.

Sprawdź w LEX: Dodatek funkcyjny dla nauczycieli przedszkoli, którym powierzono sprawowanie funkcji wychowawcy > >

 

W Sejmie ruszą pracę nad reformą nauczycielskich wynagrodzeń

Wiceprezes ZNP informuje także, że wkrótce ruszą pracę nad obywatelskim projektem ustawy reformującej system wynagradzania nauczycieli.
-  Udało nam się ustalić, że 6 marca dojdzie w Sejmie do spotkania podkomisji, na które mamy zostać zaproszeni i przedstawimy już poprawiony (zaktualizowany) przez nas projekt dostosowany do obecnego stanu prawnego – wskazuje Urszula Woźniak.

Autorzy projektu zwracają uwagę, że zarówno w uzasadnieniu ustawy budżetowej, jak i w uzasadnieniu rozporządzenia płacowego, brakuje argumentów uzasadniających przyjęcie konkretnych wartości tych wskaźników. W konsekwencji prowadzi to do sytuacji, w której wysokość wynagrodzeń nauczycieli jest ustalana w sposób nietransparentny i nieoparty na obiektywnych kryteriach. Aby wyeliminować tę niejasność, projektodawcy proponują powiązanie wynagrodzeń nauczycieli ze stawką przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Taki mechanizm - według autorów -  pozwoliłby na bardziej przewidywalne i sprawiedliwe kształtowanie płac nauczycieli, a także umożliwiłby automatyczne dostosowanie wynagrodzeń do sytuacji ekonomicznej kraju. W ramach tej propozycji Związek Nauczycielstwa Polskiego postuluje, by w Karcie Nauczyciela (art. 30 ust. 3) znalazł się zapis określający wynagrodzenie nauczycieli jako procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Zobacz także w LEX: Koszty uzyskania przychodów z praw autorskich przez nauczycieli akademickich > >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.