Jakie kwalifikacje powinien posiadać nauczyciel do prowadzenia zajęć " pierwsza pomoc"?
W jakim wymiarze godzin i na jakich etapach kształcenia będą od 1 września 2009 r. realizowane zajęcia z zakresu pierwszej pomocy w szkołach?
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.) – dalej u.p.r.m., podstawa programowa, o której mowa w art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) uwzględnia edukację w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Obecnie zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem lekarzy systemu, pielęgniarek systemu lub ratowników medycznych, którzy otrzymują wynagrodzenie według stawki godzinowej na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jednak zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być również realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie. Jak wynika z § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 400) kwalifikacje do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy w szkołach i placówkach posiada osoba, która legitymuje się zaświadczeniem potwierdzającym posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uzyskanym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 8 ust. 5 u.p.r.m. Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, tryb ich nabywania oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć w zakresie udzielania pierwszej pomocy, mając na celu zapewnienie właściwej ich realizacji określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania. Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1132). Jak wynika z tego rozporządzenia zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy został określony w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia. Ponadto przepisy tego rozporządzenia określają, że szkolenie nauczycieli realizowane będzie w formie zajęć teoretycznych i praktycznych. Zajęcia teoretyczne i praktyczne w ramach szkolenia prowadzi lekarz systemu, pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny, posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe. Natomiast zajęcia teoretyczne i praktyczne w zakresie wsparcia psychicznego poszkodowanych prowadzi psycholog posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe. Szkolenie kończy się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem szkolenia. Egzamin składa się z dwóch części, a mianowicie z egzaminu teoretycznego i praktycznego. Każda część egzaminu oceniana jest oddzielnie. Egzamin teoretyczny przeprowadzany jest w formie testu, ujętego w kartę testową, składającego się z zestawu 30 zadań testowych wybranych przez kierownika merytorycznego szkolenia spośród zadań opracowanych przez Zespół i zamieszczonych na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zdrowia. Podstawą do zaliczenia egzaminu teoretycznego jest udzielenie prawidłowych odpowiedzi co najmniej na 90% zadań testowych zawartych w karcie testowej. Pozytywny wynik egzaminu teoretycznego stanowi warunek konieczny dopuszczenia do egzaminu praktycznego. Egzamin praktyczny obejmuje wykonanie przez osobę zdającą:
1) resuscytacji krążeniowo-oddechowej na fantomie z elektronicznym monitorowaniem i oceną wykonywanych czynności wraz z możliwością wydruku danych oraz
2) dwóch losowo wybranych zadań egzaminacyjnych sprawdzających praktyczne postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Egzamin praktyczny uznaje się za zaliczony, jeżeli osoba zdająca otrzyma ocenę co najmniej dostateczną. W przypadku gdy osoba zdająca nie zaliczy w całości lub w części egzaminu lub nie przystąpi do niego w całości lub w jego części, z ważnych przyczyn losowych, może ona przystąpić do egzaminu lub jego części w następnym terminie, nie więcej jednak niż 2 razy. Osobie, która zdała egzamin, podmiot organizujący szkolenie wydaje zaświadczenie. Z uwagi na fakt, iż Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji zmieniają się raz na pięć lat zaświadczenie to będzie ważne przez okres pięciu lat.
Według mojej opinii sposób realizacji od 1 września 2010 r. (autor pytania chyba omyłkowo podał datę 1 września 2009 r.) zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy nie jest jeszcze określony. Uważam, że w chwili obecnej nie wiadomo jeszcze, ile powinno być tych zajęć w tygodniu oraz czego w ich trakcie uczniowie mają być dokładnie nauczani. Należy jednak pamiętać, że działania ratownicze i pierwsza pomoc jest ważną częścią zajęć edukacyjnych "Edukacja dla bezpieczeństwa", gdzie celem kształcenia jest m.in. przygotowanie do działania ratowniczego (uczeń zna zasady prawidłowego działania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia) oraz nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy (uczeń umie udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach). W związku z powyższym uważam, że w obecnym stanie prawnym treści związane z zasadami udzielania pierwszej pomocy realizowane są w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych "Edukacja dla bezpieczeństwa", które występują w gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych. Należy także pamiętać, że zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie sposobu realizacji edukacji dla bezpieczeństwa (Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1131) podczas zajęć edukacyjnych z edukacji dla bezpieczeństwa obejmujących prowadzenie ćwiczeń w zakresie udzielania pierwszej pomocy w oddziałach liczących więcej niż 30 uczniów obowiązuje podział na grupy. Oddziały liczące nie więcej niż 30 uczniów mogą być dzielone na grupy podczas ćwiczeń jedynie za zgodą organu prowadzącego szkołę. Natomiast w szkole specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej oraz w szkole integracyjnej i w oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej podczas ćwiczeń obowiązuje podział na grupy, z tym że grupa nie powinna liczyć mniej niż 5 uczniów.
Krzysztof Lodziński
W jakim wymiarze godzin i na jakich etapach kształcenia będą od 1 września 2009 r. realizowane zajęcia z zakresu pierwszej pomocy w szkołach?
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.) – dalej u.p.r.m., podstawa programowa, o której mowa w art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) uwzględnia edukację w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Obecnie zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem lekarzy systemu, pielęgniarek systemu lub ratowników medycznych, którzy otrzymują wynagrodzenie według stawki godzinowej na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jednak zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być również realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie. Jak wynika z § 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 400) kwalifikacje do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy w szkołach i placówkach posiada osoba, która legitymuje się zaświadczeniem potwierdzającym posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uzyskanym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 8 ust. 5 u.p.r.m. Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, tryb ich nabywania oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć w zakresie udzielania pierwszej pomocy, mając na celu zapewnienie właściwej ich realizacji określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania. Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1132). Jak wynika z tego rozporządzenia zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy został określony w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia. Ponadto przepisy tego rozporządzenia określają, że szkolenie nauczycieli realizowane będzie w formie zajęć teoretycznych i praktycznych. Zajęcia teoretyczne i praktyczne w ramach szkolenia prowadzi lekarz systemu, pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny, posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe. Natomiast zajęcia teoretyczne i praktyczne w zakresie wsparcia psychicznego poszkodowanych prowadzi psycholog posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe. Szkolenie kończy się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem szkolenia. Egzamin składa się z dwóch części, a mianowicie z egzaminu teoretycznego i praktycznego. Każda część egzaminu oceniana jest oddzielnie. Egzamin teoretyczny przeprowadzany jest w formie testu, ujętego w kartę testową, składającego się z zestawu 30 zadań testowych wybranych przez kierownika merytorycznego szkolenia spośród zadań opracowanych przez Zespół i zamieszczonych na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zdrowia. Podstawą do zaliczenia egzaminu teoretycznego jest udzielenie prawidłowych odpowiedzi co najmniej na 90% zadań testowych zawartych w karcie testowej. Pozytywny wynik egzaminu teoretycznego stanowi warunek konieczny dopuszczenia do egzaminu praktycznego. Egzamin praktyczny obejmuje wykonanie przez osobę zdającą:
1) resuscytacji krążeniowo-oddechowej na fantomie z elektronicznym monitorowaniem i oceną wykonywanych czynności wraz z możliwością wydruku danych oraz
2) dwóch losowo wybranych zadań egzaminacyjnych sprawdzających praktyczne postępowanie w ramach pierwszej pomocy.
Egzamin praktyczny uznaje się za zaliczony, jeżeli osoba zdająca otrzyma ocenę co najmniej dostateczną. W przypadku gdy osoba zdająca nie zaliczy w całości lub w części egzaminu lub nie przystąpi do niego w całości lub w jego części, z ważnych przyczyn losowych, może ona przystąpić do egzaminu lub jego części w następnym terminie, nie więcej jednak niż 2 razy. Osobie, która zdała egzamin, podmiot organizujący szkolenie wydaje zaświadczenie. Z uwagi na fakt, iż Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji zmieniają się raz na pięć lat zaświadczenie to będzie ważne przez okres pięciu lat.
Według mojej opinii sposób realizacji od 1 września 2010 r. (autor pytania chyba omyłkowo podał datę 1 września 2009 r.) zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy nie jest jeszcze określony. Uważam, że w chwili obecnej nie wiadomo jeszcze, ile powinno być tych zajęć w tygodniu oraz czego w ich trakcie uczniowie mają być dokładnie nauczani. Należy jednak pamiętać, że działania ratownicze i pierwsza pomoc jest ważną częścią zajęć edukacyjnych "Edukacja dla bezpieczeństwa", gdzie celem kształcenia jest m.in. przygotowanie do działania ratowniczego (uczeń zna zasady prawidłowego działania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia) oraz nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy (uczeń umie udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach). W związku z powyższym uważam, że w obecnym stanie prawnym treści związane z zasadami udzielania pierwszej pomocy realizowane są w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych "Edukacja dla bezpieczeństwa", które występują w gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych. Należy także pamiętać, że zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie sposobu realizacji edukacji dla bezpieczeństwa (Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1131) podczas zajęć edukacyjnych z edukacji dla bezpieczeństwa obejmujących prowadzenie ćwiczeń w zakresie udzielania pierwszej pomocy w oddziałach liczących więcej niż 30 uczniów obowiązuje podział na grupy. Oddziały liczące nie więcej niż 30 uczniów mogą być dzielone na grupy podczas ćwiczeń jedynie za zgodą organu prowadzącego szkołę. Natomiast w szkole specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej oraz w szkole integracyjnej i w oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej podczas ćwiczeń obowiązuje podział na grupy, z tym że grupa nie powinna liczyć mniej niż 5 uczniów.
Krzysztof Lodziński