Czy nauczyciel przebywający na zwolnieniu lekarskim - po zakończonym stażu - może przystąpić do egzaminu na nauczyciela mianowanego?
W § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2005 r. w sprawie orzekania o czasowej niezdolności do pracy (Dz. U. Nr 145, poz. 1219) stwierdza się cel wydania zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy ZUS ZLA:

"Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej lub konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny, zwane dalej "orzekaniem", jest związane z postępowaniem diagnostyczno-leczniczym."

"Zwolnienie lekarskie" wystawiane jest w celu usprawiedliwienia nieobecności w pracy pracownika, w przypadku stwierdzenia, że jest on niezdolny do pracy. Zwolnienie lekarskie wydaje lekarz, który podpisał umowę z ZUS-em upoważniającą go do wystawiania zaświadczeń lekarskich ZUS ZLA o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub w celu konieczności zapewnienia opieki choremu członkowi rodziny. Jest ono podstawą roszczeń o wypłatę świadczeń chorobowych (Stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 31 marca 2006 r.).

Przebywający na "zwolnieniu lekarskim" ma obowiązek w tym czasie się leczyć, żeby szybko wrócić do pracy. Pamiętać trzeba, że pracodawca a także przedstawiciel ZUS mogą sprawdzić jak z tego pracownik wywiązuje się. Jeśli w czasie choroby lekarz zalecił, że chory musi leżeć, lepiej nie wychodzić z mieszkania. Kierownik zakładu pracy może, bowiem uznać, że wykorzystujesz zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem.

Jeżeli lekarz zaleci, że można chodzić w czasie choroby, nie ma prawa wychodzenia z domu na cały dzień, ani wyjazdu na wczasy. Można jedynie wyjść z domu po niezbędne zakupy potrzebne ci do normalnego życia.

Jeżeli wysłannik pracodawcy, upoważniony do kontroli stwierdzi, że zamiast leczyć się zgodnie z zaleceniem lekarza, przebywa się długo poza domem lub pracuje w innej firmie można być za to ukaranym.

Podejmowanie wszelkich czynności związanych ze stosunkiem pracy przez osobę przebywającą na zwolnieniu lekarskim nie powinno mieć miejsca.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że podstawowym celem zwolnienia lekarskiego jest odzyskanie zdolności do pracy. W związku z tym, wszelkie czynności, które przeczą realizacji tego celu, a zwłaszcza prowadzą do przedłużenia nieobecności pracownika w pracy, naruszają dobro pracodawcy. Poprzez takie działania pracownik postępuje sprzecznie ze swoimi obowiązkami. W konsekwencji wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem może być interpretowane przez pracodawcę jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Pod warunkiem jednak, że można pracownikowi przypisać winę co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa (por. wyrok SN z 21 października 1999 r. I PKN 308/99, OSNP 2001/5/154).

Warto zwrócić uwagę, że w opinii Sądu Najwyższego aktywność podejmowana przez pracownika w trakcie zwolnienia lekarskiego nie może być sprzeczna z zaleceniami lekarskimi. Pracodawca, dokonując oceny, czy w danej sytuacji doszło do naruszenia obowiązków pracowniczych, powinien więc zwrócić uwagę na adnotację na zwolnieniu lekarskim dotyczącą tego, czy pracownik może chodzić, czy też powinien leżeć.

Uwaga:
Członkiem komisji egzaminacyjnej jest dyrektor szkoły lub upoważniony przedstawiciel pracodawcy, który ma prawo ocenić prawidłowość wykorzystania okresu czasowej niezdolności do pracy.
Trudno jednoznacznie udowodnić, że przystępując do egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, nauczyciel przebywający na zwolnieniu lekarskim nie wykonana zalecenia lekarskiego i w związku z tym złamie prawo. Ostatecznej interpretacji danej sytuacji dokonuje najczęściej Sąd Pracy, który rozpatrzy skargę jednej ze stron.
Rozwiązaniem alternatywnym pozostaje złożenie do organu prowadzącego szkołę wniosku o ustalenie nowego terminu przystąpienia do egzaminu.