Nauczycielka ukończyła studia wyższe nie związane z pracą nauczycielską uzyskując tytuł magister w zakresie nauk politycznych. Od 1 września 1993 r. została zatrudniona w szkole ponadpodstawowej (obecnie ponadgimnazjalnej) pod warunkiem uzupełnienia wykształcenia. W r. szkolnym 1993/94 zapisała się do Pedagogicznego Studium Bibliotekarstwa i Informacji Naukowej. Dostała zapewnienie, że będzie miała przygotowanie pedagogiczne. W dniu 24 czerwca 1994 r. otrzymała dyplom w zakresie specjalizacji: nauczyciel-bibliotekarz. Ilość godzin wynosiła - 320.
Na podstawie tego wykształcenia w dniu 5 października 2000 r. otrzymała akt mianowania. Obecnie wniosek (pod odbyciu odpowiedniego stażu) o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego został odrzucony z uwagi na brak przygotowania pedagogicznego.
Czy stwierdzenie specjalizacja: nauczyciel-bibliotekarz nie nadaje temu nauczycielowi przygotowania pedagogicznego?
Bez znajomości posiadanych przez daną osobę dokumentów trudno jednoznacznie stwierdzić, czy posiada przygotowanie pedagogiczne. Jednak według mojej opinii o posiadaniu przez daną osobę przygotowania pedagogicznego nie świadczy stwierdzenie - specjalizacja: nauczyciel-bibliotekarz, lecz czy dana osoba w trakcie nauki zrealizowała zajęcia z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej oraz odbyła pozytywnie ocenione praktyki pedagogiczne w wymaganym wymiarze godzin.
W związku z tym, że omawiana nauczycielka rozpoczęła pracę w tej szkole w 1993 r., w pierwszej kolejności należy odnieść się do przepisów obowiązujących w tamtym okresie. Otóż, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz. U. z 1991 r. Nr 98, poz. 433 z późn. zm.), które obowiązywało od 31 października 1991 r. do 7 października 2000 r., kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach średnich ogólnokształcących, szkołach średnich zawodowych i liceach profilowanych posiada osoba, która legitymowała się dyplomem ukończenia studiów magisterskich na kierunku (specjalności) zgodnym (lub zbliżonym) z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym oraz studiów magisterskich na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć i przygotowaniem pedagogicznym, która ponadto ukończyła studia doktoranckie, podyplomowe, uzupełniające lub inne prowadzone przez szkołę wyższą - z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Ponadto kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w bibliotekach szkolnych posiadała również osoba, która legitymowała się świadectwem dojrzałości liceum bibliotekarskiego lub świadectwem dojrzałości i dyplomem policealnego studium bibliotekarskiego, a ponadto przygotowaniem pedagogicznym. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do przepisów obowiązujących przed tym rozporządzeniem, w tym okresie czasu przepisy nie odnoszą się do pedagogicznego studium bibliotekarskiego. Kwalifikacje nauczycieli przed tym rozporządzeniem były określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 maja 1989 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz. U. z 1989 r. Nr 34, poz. 189 z późn. zm.). Jak wynikało z przepisów zawartych w § 12 tego rozporządzenia kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w bibliotekach szkolnych posiadała również osoba, która legitymowała się dyplomem ukończenia studiów wyższych i spełniała wymagania kwalifikacyjne w zakresie dowolnego przedmiotu nauczania oraz ukończyła pedagogiczne studium bibliotekarskie.

Jednak, jak wynika z treści pytania, omawiana nauczycielka ukończyła studia nie związane z pracą nauczycielską, czyli nie uzyskała przygotowania pedagogicznego. Celem porównania przepisów określających kwalifikacje nauczycieli w okresie zatrudniania się omawianej nauczycielki w szkole z przepisami wcześniejszymi było wykazanie, że być może na mocy jeszcze poprzednich przepisów dostała zapewnienie, że po ukończeniu tej formy uzyska również przygotowanie pedagogiczne. Jednak nowe przepisy, które weszły w życie z dniem 31 października 1991 r. wprowadziły w § 1 pkt 2 definicję przygotowania pedagogicznego.

Natomiast, jak wynika z treści pytania, całkowity wymiar godzin w Pedagogicznym Studium Bibliotekarstwa i Informacji Naukowej wynosił 320 godzin. Można zatem wywnioskować, że w trakcie nauki w tym studium nie były realizowane zajęcia z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej w wymaganym wymiarze godzin. Należy pamiętać, że określony powyżej wymiar godzin nadający przygotowanie pedagogiczne nie dotyczy jedynie osób, które przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia z dnia 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia uzyskały przygotowanie pedagogiczne w formach i w wymiarze zgodnym z obowiązującymi wówczas przepisami (§ 2). W związku z powyższym uważam, że o posiadaniu przez daną osobę przygotowania pedagogicznego nie świadczy stwierdzenie - specjalizacja: nauczyciel-bibliotekarz, lecz czy dana osoba w trakcie nauki zrealizowała zajęcia z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej oraz odbyła pozytywnie ocenione praktyki pedagogiczne w wymaganym wymiarze godzin.

Krzysztof Lodziński