Wiele instytucji publicznych, w tym szkoły, w geście solidarności z Ukrainą zdecydowało się na wywieszenie ukraińskiej flagi – zobaczymy ją na miejskich autobusach, na budynkach urzędów i szkół, a także w Sejmie. Pojawiają się głosy krytyczne – w tym opinie, że takie działania są niezgodne z prawem.

Czytaj:​ Flaga lepiej chroniona niż hymn - ale za jej znieważenie głównie grzywna>>

Protesty przeciwko eksponowaniu ukraińskich flag

Jeden z mieszkańców Pucka zerwał ukraińskie flagi wiszące na jednym z tamtejszych rond. Prokuratura wszczęła przeciwko niemu postępowanie dotyczące znieważenia flagi państwowej (art. 137 Kodeksu karnego).  W większości jednak emocje nie były aż tak gwałtowne - na początku kwietnia poseł Konfederacji Grzegorz Braun zgłosił wniosek formalny o odroczenie posiedzenia do czasu, aż marszałek Sejmu Elżbieta Witek "zrobi porządek w Wysokiej Izbie i na terenie Kancelarii Sejmu".

Czytaj też: Przestępstwo znieważenia pomnika na gruncie kodeksu karnego >

 

Chodziło właśnie o ukraińską flagę wiszącą na budynku Sejmu w – jak twierdził poseł – w miejscu przynależnym gospodarzowi. Marszałek Sejmu nie uznała wniosku za uzasadniony, podkreślając, że flaga ta może tam wisieć, bo sam Sejm zdecydował, że nie widzi w tym nic złego. Do szkół i urzędów, które zdecydowały się na wyeksponowanie ukraińskich flag, napłynęły natomiast protesty przeciwko takim praktykom – w opiniach wskazywano, że doszło do złamania prawa.

Postanowienie o przedstawieniu zarzutów w sprawie o przestępstwo publicznego zniszczenia flagi Rzeczpospolitej Polskiej - WZÓR DOKUMENTU >

Inna flaga tak, ale obok polskiej

Opinie prawną na temat obowiązków szkół w tej materii przygotowała krakowska kancelaria Bielański Składowska - w piśmie wskazano, że ustawa o godle, barwach i hymnie nakłada na szkoły szczególny obowiązek otaczania szacunkiem i czcią symboli państwowych. Przy tym - jak sami wskazują - tego, w jaki sposób to robić, przepisy prawa stanowionego już nie określają. Polegać na wytycznych, dobrych praktykach, rekomendacjach oraz przyjętych i akceptowanych zwyczajach.

Według wytycznych MSWiA - flaga RP ma pierwszeństwo przed innymi flagami. Jeżeli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę RP podnosi się jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią. Z wytycznych wynika też, ze flagę RP umieszcza się w miejscu "uprzywilejowanym względem symboli innych państw oraz innych znaków". Dlatego też, według autorów opinii, umieszczenie na budynku szkoły wyłącznie flagi Ukrainy narusza zasadę uprzywilejowania barw biało-czerwonych, jako symbolu RP.

 

Według załącznika do 7 do protokołu pokontrolnego wydanego przez Najwyższą Izbę Kontroli. Jeżeli obok siebie mają się znaleźć dwie flagi, polską należy wywiesić po lewej stronie, patrząc w kierunku budynku.

 

W innych konfiguracjach:

  • trzy flagi — polska umieszczona jest w środku, a druga co do ważności znajduje się po lewej stronie,
  • cztery flagi — najważniejsza jest skrajna prawa,
  • pięć flag — flaga Polski powinna znajdować się w środku,
  • sześć lub więcej flag — należy wyeksponować dwie polskie flagi – w skrajnych końcach.

 

Za złamanie zwyczaju nie ma konsekwencji

Autorzy cytowanej wyżej opinii dotyczącej szkół na końcu podkreślają, że ewentualne sankcje za złamanie protokołu wykraczają poza zakres ich rozważań. Niemniej – jak tłumaczy radca prawny Robert Kamionowski partner w kancelarii Peter Nielsen & Partners Law Office – po prostu ich nie ma.

- Jest to jedna z tych dziedzin, gdzie kluczową rolę odgrywają zwyczaje, a nie prawo stanowione. Nie ma ustawy, czy rozporządzenia, które zabraniałoby podnoszenia flagi innego państwa, gdy nie wywieszono flagi polskiej – czy to na budynku szkoły, czy to na jakimkolwiek innym. To, jak ma to wyglądać wynika z dobrych praktyk, zwyczajów i protokołów, natomiast niezastosowanie się do nich nie jest w żaden sposób penalizowane. Dlatego też nie można mówić o wyciąganiu jakichkolwiek konsekwencji, a zwłaszcza karnych – tłumaczy mec. Kamionowski.

Odpowiedzialności karnej podlega natomiast osoba, znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwa obcego, wystawione publicznie przez przedstawicielstwo tego państwa lub na zarządzenie polskiego organu władzy (art. 137 k.k. par. 2). Wymagane jest, by państwo obce, o który wspomina przepis, zapewniało wzajemność, chroniąc polskie symbole. A – o czym przekonał się wspomniany wyżej sprawca z Pucka – w przypadku Ukrainy tak właśnie jest.

Wyrok skazujący za przestępstwo z art. 137 par. 2 k.k. z orzeczeniem kary grzywny - WZÓR >

Kluczowe w przypadku flagi państwa obcego jest także zarządzenie jej wywieszenia przez przedstawicielstwo lub organ władzy – np. władze samorządowe. Należy też pamiętać, że znieważeniem flagi nie będzie raczej złamanie protokołu – jak obszernie pisaliśmy już w Prawo.pl – to zachowania wyrażające pogardę, bardzo negatywny stosunek i przyjmującym obraźliwą formę - deptanie flagi, czy jej zrywanie i rzucanie nią, ale z zamiarem okazania pogardy. 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.