Proszę o wydanie opinii prawnej w następującej sprawie:
27 marca 2009 r. na sesji Rady Miejskiej podjęto uchwałę w sprawie regulaminu określającego wysokość oraz warunki przyznawania dodatków: motywacyjnego, funkcyjnego, za wysługę lat, za warunki pracy oraz innych składników wynagradzania nauczycieli, która została złożona 2 kwietnia w sekretariacie Wojewody Dolnośląskiego celem zbadania zgodności z prawem. Uchwała powyższa nie jest jeszcze ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego i nie wiemy kiedy zostanie ogłoszona.
1) Czy można przyznać z dniem 1 maja 2009 r. nauczycielom, w tym dyrektorom szkół (kadry są w poszczególnych szkołach, a akta osobowe dyrektorów prowadzi Urząd Miasta i Gminy) dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy oraz dodatek mieszkaniowy? Poprzednio dodatki były przyznane do 30 kwietnia 2009 r. na podstawie Uchwały Rady Miejskiej obowiązującej w 2008 r.
2) Czy można powyższe dodatki wyrównać do wysokości określonej w uchwale (w uchwale jest zapis: "§ 16. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2009 r.") od dnia 1 stycznia 2009 r. razem z wyrównaniem płacy zasadniczej określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 marca 2009 r. (Dz. U. Nr 52, poz. 422) oraz jaki jest ostateczny termin wypłacenia wyrównania tych dodatków?
3) Czy na podstawie wcześniej wypisanych angaży, tj. w okresie wrzesień 2008 do kwiecień 2009, przyznających ww. dodatki na okres do 31 sierpnia 2009 r. lub na czas nieokreślony, można wypłacać w maju 2009 r. i w miesiącach późniejszych przyznane wcześniej dodatki w wysokości określonej w Uchwały Rady Miejskiej obowiązującej w 2008 r.?
Zgodnie z art. 30 ust. 11 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku. Ustawa budżetowa na 2009 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw z dnia 23 stycznia 2009 r. Nr 10, poz. 58. Oznacza to, że do dnia 23 kwietnia powinny być wypłacone nauczycielom wyrównania.
Podstawą do ustalenia wynagrodzeń w nowej wyższej wysokości stanowią łącznie:
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie minimalnej wysokości wynagrodzeń zasadniczych dla nauczycieli wydawane na podstawie art. 30 ust. 5 KN (rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 24 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 52, poz. 422); weszło w życie z dniem 31 marca 2009 r.);
- regulamin wynagradzania określający wysokość dodatków, stanowiony przez organ jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 30 ust. 6 KN.
Warunkiem obowiązywania regulaminu jest jego ogłoszenie (art. 88 ust. 1 Konstytucji). Akt prawa miejscowego, a więc i regulamin wynagradzania, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 13 pkt 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449 z późn. zm.) - dalej ustawa. Dniem ogłoszenia jest dzień wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego, w którym zamieszczony jest regulamin (art. 20 ust. 3 ustawy). Regulamin powinien wchodzić w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia, chyba, że sam regulamin określi termin dłuższy albo mają miejsce szczególne przypadki uzasadniające wejście w życie regulaminu wynagradzania w terminie krótszym niż 14 dni (art. 4 ustawy). Jeżeli zaś przemawia za tym ważny interes państwa i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie regulamin może wejść w życie z dniem ogłoszenia Przywołane zasady, stosownie do art. 5 ustawy, nie wyłączają możliwości nadania regulaminowi wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. W tym kontekście należy podkreślić, że ponieważ wyrównanie wypłaca się nauczycielom od 1 stycznia danego roku, regulamin musi zawsze obowiązywać z mocą wsteczną, właśnie od 1 stycznia. Nie stoją temu na przeszkodzie zasady demokratycznego państwa prawnego, gdyż chodzi tu o uprawnienia nauczycieli, a nie nałożenie na nich nowych obowiązków.
Do czasu ogłoszenia regulaminu wynagradzania nie można zatem podejmować działań zmierzających do wypłacenia nauczycielom wyrównania wynagrodzenia, jak również wynagrodzeń w nowej wysokości. Należy jednak podkreślić, że nawet jeśli będą miały miejsce nieprawidłowości związane z wypłaceniem wyrównania z terminie późniejszym niż 3 miesiące od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej to zawsze będzie istniał obowiązek wypłacenia tego wyrównania od dnia 1 stycznia.
Jednocześnie należy podkreślić, że w przypadku gdy nauczyciele mają przyznane dodatki do dnia 31 sierpnia 2009 r. i w tym czasie wejdzie w życie uchwała rady gminy określająca nową, wyższą wysokość dodatków to dodatki te należy wypłacać w tej nowej wysokości. Istotą systemu wynagradzania nauczycieli jest bowiem to, aby na wynagrodzenia nauczycielskie przeznaczać środki w wysokości zapewniającej osiąganie średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 KN, a te co roku co do zasady są wyższe.
27 marca 2009 r. na sesji Rady Miejskiej podjęto uchwałę w sprawie regulaminu określającego wysokość oraz warunki przyznawania dodatków: motywacyjnego, funkcyjnego, za wysługę lat, za warunki pracy oraz innych składników wynagradzania nauczycieli, która została złożona 2 kwietnia w sekretariacie Wojewody Dolnośląskiego celem zbadania zgodności z prawem. Uchwała powyższa nie jest jeszcze ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego i nie wiemy kiedy zostanie ogłoszona.
1) Czy można przyznać z dniem 1 maja 2009 r. nauczycielom, w tym dyrektorom szkół (kadry są w poszczególnych szkołach, a akta osobowe dyrektorów prowadzi Urząd Miasta i Gminy) dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy oraz dodatek mieszkaniowy? Poprzednio dodatki były przyznane do 30 kwietnia 2009 r. na podstawie Uchwały Rady Miejskiej obowiązującej w 2008 r.
2) Czy można powyższe dodatki wyrównać do wysokości określonej w uchwale (w uchwale jest zapis: "§ 16. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2009 r.") od dnia 1 stycznia 2009 r. razem z wyrównaniem płacy zasadniczej określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 marca 2009 r. (Dz. U. Nr 52, poz. 422) oraz jaki jest ostateczny termin wypłacenia wyrównania tych dodatków?
3) Czy na podstawie wcześniej wypisanych angaży, tj. w okresie wrzesień 2008 do kwiecień 2009, przyznających ww. dodatki na okres do 31 sierpnia 2009 r. lub na czas nieokreślony, można wypłacać w maju 2009 r. i w miesiącach późniejszych przyznane wcześniej dodatki w wysokości określonej w Uchwały Rady Miejskiej obowiązującej w 2008 r.?
Zgodnie z art. 30 ust. 11 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku. Ustawa budżetowa na 2009 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw z dnia 23 stycznia 2009 r. Nr 10, poz. 58. Oznacza to, że do dnia 23 kwietnia powinny być wypłacone nauczycielom wyrównania.
Podstawą do ustalenia wynagrodzeń w nowej wyższej wysokości stanowią łącznie:
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie minimalnej wysokości wynagrodzeń zasadniczych dla nauczycieli wydawane na podstawie art. 30 ust. 5 KN (rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 24 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 52, poz. 422); weszło w życie z dniem 31 marca 2009 r.);
- regulamin wynagradzania określający wysokość dodatków, stanowiony przez organ jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 30 ust. 6 KN.
Warunkiem obowiązywania regulaminu jest jego ogłoszenie (art. 88 ust. 1 Konstytucji). Akt prawa miejscowego, a więc i regulamin wynagradzania, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 13 pkt 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449 z późn. zm.) - dalej ustawa. Dniem ogłoszenia jest dzień wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego, w którym zamieszczony jest regulamin (art. 20 ust. 3 ustawy). Regulamin powinien wchodzić w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia, chyba, że sam regulamin określi termin dłuższy albo mają miejsce szczególne przypadki uzasadniające wejście w życie regulaminu wynagradzania w terminie krótszym niż 14 dni (art. 4 ustawy). Jeżeli zaś przemawia za tym ważny interes państwa i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie regulamin może wejść w życie z dniem ogłoszenia Przywołane zasady, stosownie do art. 5 ustawy, nie wyłączają możliwości nadania regulaminowi wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. W tym kontekście należy podkreślić, że ponieważ wyrównanie wypłaca się nauczycielom od 1 stycznia danego roku, regulamin musi zawsze obowiązywać z mocą wsteczną, właśnie od 1 stycznia. Nie stoją temu na przeszkodzie zasady demokratycznego państwa prawnego, gdyż chodzi tu o uprawnienia nauczycieli, a nie nałożenie na nich nowych obowiązków.
Do czasu ogłoszenia regulaminu wynagradzania nie można zatem podejmować działań zmierzających do wypłacenia nauczycielom wyrównania wynagrodzenia, jak również wynagrodzeń w nowej wysokości. Należy jednak podkreślić, że nawet jeśli będą miały miejsce nieprawidłowości związane z wypłaceniem wyrównania z terminie późniejszym niż 3 miesiące od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej to zawsze będzie istniał obowiązek wypłacenia tego wyrównania od dnia 1 stycznia.
Jednocześnie należy podkreślić, że w przypadku gdy nauczyciele mają przyznane dodatki do dnia 31 sierpnia 2009 r. i w tym czasie wejdzie w życie uchwała rady gminy określająca nową, wyższą wysokość dodatków to dodatki te należy wypłacać w tej nowej wysokości. Istotą systemu wynagradzania nauczycieli jest bowiem to, aby na wynagrodzenia nauczycielskie przeznaczać środki w wysokości zapewniającej osiąganie średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 KN, a te co roku co do zasady są wyższe.