Opublikowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych „Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2022-2026” to prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z uwzględnieniem jego podziału na poszczególne fundusze: emerytalny, rentowy, wypadkowy i chorobowy. Jak na wstępie wyjaśniają autorzy dokumentu, prezentowane wyniki obejmują okres od roku 2022 do roku 2026 i są efektem przeliczeń modelu FUS19. Prognoza sporządzona została w trzech wariantach: 1 - wariancie pośrednim, 2 - wariancie pesymistycznym i 3 - wariancie optymistycznym.

- We wszystkich wariantach przez cały okres prognozy obserwujemy deficyty roczne Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tzn. bieżące składki, dotacja celowa na pokrycie świadczeń finansowanych z budżetu państwa oraz środki przekazywane z otwartych funduszy emerytalnych do funduszu emerytalnego FUS w ramach tzw. „suwaka bezpieczeństwa” nie pokrywają wydatków (sumy wydatków na świadczenia, odpisu na ZUS oraz kosztów prewencji rentowej i wypadkowej) – podkreśla ZUS.

Czytaj również: ZUS mówi o dobrej sytuacji finansowej, eksperci o przesunięciach z 2020 r. na 2021 r.>>

Deficyt i wydolność FUS w zależności od wariantu

Według prognozy ZUS, w wariantach nr 1 i 2 saldo roczne FUS cały czas maleje, co oznacza wzrost deficytów rocznych FUS. W wariancie nr 3 saldo roczne FUS maleje w latach 2023-2024, potem rośnie w 2025 r. i ponownie maleje w 2026 r.

We wszystkich trzech wariantach deficyt roczny FUS w 2026 r. jest większy niż w 2022 r. I tak:

  • w wariancie nr 1 – o 7,7 mld zł (w 2022 r. deficyt roczny wynosi 46,5 mld zł, a w 2026 r. 54,3 mld zł),
  • w wariancie nr 2 – o 20,2 mld zł (w 2022 r. deficyt roczny wynosi 52,6 mld zł, a w 2026 r. 72,7 mld zł).
  • w wariancie nr 3 – o 0,6 mld zł (w 2022 r. deficyt roczny wynosi 42,4 mld zł, a w 2026 r. 42,9 mld zł).

Jak twierdzą autorzy prognozy, wydolność Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (rozumiana jako iloraz wpływów i wydatków) w latach 2022-2026 zachowuje się nieco inaczej niż saldo roczne w kwotach zdyskontowanych. - W wariancie nr 2 w tym okresie prognozy obserwujemy spadek wydolności FUS, natomiast w wariancie nr 3 wydolność FUS rośnie przez wszystkie lata prognozy. W wariancie nr 1 wydolność FUS maleje w latach 2023-2024, potem rośnie w 2025 r. i ponownie maleje w 2026 r. W wariantach nr 1 i 2 wydolność FUS w 2026 r. jest mniejsza niż w 2022 r.: w wariancie nr 1 o 0,4 punktu procentowego, w wariancie nr 2 o 3,9 punktu procentowego. W wariancie nr 3 wydolność FUS w 2026 r. jest większa o 1,7 punktu procentowego niż w 2022 r. W 2026 r. największą wydolność FUS obserwujemy w wariancie nr 3 (86,4 proc.), a najmniejszą w wariancie nr 2 (77,5 proc.). W wariancie nr 1 wydolność FUS w 2026 r. wynosi 83,0 proc. Inne zachowanie wydolności (wzrost wydolności) niż salda rocznego w kwotach zdyskontowanych (spadek salda) w niektórych latach okresu prognozy wynika z szybszego tempa wzrostu wpływów do FUS niż wydatków FUS – czytamy w prognozie.

Według ZUS, saldo roczne FUS wyrażone w procencie produktu krajowego brutto zachowuje się podobnie jak wydolność FUS – rośnie przez wszystkie lata prognozy dla wariantu nr 3 oraz maleje dla wariantu nr 2. Natomiast w wariancie nr 1 saldo roczne FUS w procencie PKB maleje w latach 2023-2024, potem rośnie w 2025 r. i ponownie maleje w 2026 r. - Saldo roczne FUS w procencie PKB w 2026 r. jest mniejsze niż w 2022 r.: w wariancie nr 1 o 0,04 punktu procentowego, w wariancie nr 2 o 0,47 punktu procentowego. W wariancie nr 3 saldo roczne FUS w procencie PKB w 2026 r. jest większe niż w 2022 r. o 0,21 punktu procentowego. Inne zachowanie salda rocznego FUS w procencie PKB niż w kwotach zdyskontowanych inflacją na 2020 r. w niektórych latach okresu prognozy wynika z tego, że tempo wzrostu PKB jest większe niż tempo wzrostu deficytu rocznego FUS – wyjaśniają autorzy prognozy.

Jak podkreślają, na deficyt roczny FUS w prognozowanym okresie wpływa przede wszystkim skala deficytu w funduszu emerytalnym i w funduszu chorobowym. Każdy z tych dwóch funduszy przez wszystkie prognozowane lata generuje deficyty roczne.

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 1/2022 >>


ZUS nie czyta danych o inflacji?

Prognozę ZUS szczegółowo punktują eksperci. Jak wskazują, do 2026 roku roczny deficyt FUS zwiększy się do 72,7 mld zł, jednak sam fundusz emerytalny w ramach FUS będzie miał deficyt na poziomie 92 mld zł. Według prawników, ZUS próbuje to ukryć twierdząc, że wpływy z innych składek zrekompensują tę dziurę. - Jeśli wpływy ze składki chorobowej czy wypadkowej mają rekompensować deficyt funduszu emerytalnego, to powinny także stanowić składkę ewidencjonowaną na koncie emerytalnym. To jest duża manipulacja, bo tym samym można powiedzieć, że wzrost wpływów z akcyzy zrekompensuje dziurę w FUS - mówi dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego. Jego zdaniem, przygotowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prognoza opiera się na błędnych założeniach. - Twierdzenie, że inflacja w 2022 roku wyniesie 3,3 proc. odbiega od realnej sytuacji gospodarczej. Przyjęcie takiego założenia dyskwalifikuje prognozę, gdyż w kolejnych latach wyniki odnoszone są do zaniżonych wartości 2022 roku – mówi Prawo.pl dr Kolek. Jak tłumaczy, obliczenia są także niepełne, gdyż nie zawierają informacji o tzw. 13. emeryturze. - Ze względu na kreatywną księgowość jest ona wypłacana z Funduszu Solidarnościowego. Aby prognoza była bardziej rzetelna należałoby także uwzględnić to świadczenie, albo poinformować o konieczności dodania wydatków na 13-tki w kolejnych latach – podkreśla dr Antoni Kolek. I dodaje: - Chyba, że jest to informacja, że 13-tki zostaną zlikwidowane.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.