Zlecenie na urlopie bezpłatnym jest tytułem do obowiązkowych składek

Pracownik, który na urlopie bezpłatnym pracuje na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych ze swoim pracodawcą i z inna firmą, podlega ubezpieczeniom społecznym jak zleceniobiorca. Obowiązkowo jest natomiast objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.

Wykonywanie pracy na podstawie kilku umów-zleceń z różnymi firmami powoduje zbieg tytułów do ubezpieczeń.

Zasadniczo, zleceniobiorcy i inne osoby świadczące usługi, do których stosuje się przepisy o zleceniu, obowiązkowo objęte są ubezpieczeniami emerytalnym, rentowym i wypadkowym i dobrowolnym chorobowym. Ta zasada dotyczy zleceniobiorców pracujących na podstawie jednej umowy.

Jeśli pracownik zawarł umowę zlecenia z własnym pracodawcą, to w ubezpieczeniach jest on traktowany z tej umowy jak pracownik. Wynika to z art. 8  ust. 1 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zasada ta nie dotyczy jednak pracowników przebywających na urlopie bezpłatnym, a także macierzyńskim i wychowawczym. Jeśli podczas tych przerw pracodawca zatrudni na zlecenie podwładnego, to będzie on podlegał ubezpieczeniom społecznym na zasadach ogólnych, dotyczących zleceniobiorców. Można powiedzieć, że wówczas umowa zlecenie ma „pierwszeństwo” do ubezpieczeń niż zawieszony wskutek powyższych urlopów stosunek pracy.

I wówczas, jeśli pracownik oprócz umowy zlecenia z własnym pracodawcą dorabia jeszcze na innym zleceniu, z innym podmiotem, to dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń z kilku zleceń. Trzeba więc ustalić, z którego z nich składki są obowiązkowe.

Zleceniobiorca pracujący na podstawie kilku zleceń jednocześnie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tej umowy, którą zawarła najwcześniej. Może jednak dobrowolnie, na swój wniosek, przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń z pozostałych - wszystkich lub wybranych - zleceń. Ma też prawo zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń na ten, który powstał później. Z każdego zlecenia osoba ta objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym. Wynika to z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Pracodawca, który zawarł umowę zlecenia ze swoim pracownikiem przebywającym na urlopie bezpłatnym,  powinien więc zgłosić tę osobę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego oraz do dobrowolnego chorobowego  (jeśli ubezpieczony wyrazi taką chęć) . Zgłoszenia należy dokonać na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia właściwym dla zleceniobiorców, tj. 04 11 XX. Jeśli natomiast obowiązkowym tytułem ubezpieczeń społecznych jest umowa zlecenia zawarta z drugim zleceniobiorcą, to pracodawca musi zgłosić swojego pracownika tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia właściwym dla zleceniobiorców 04 11 XX.