Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn, kładzie duży nacisk na zawartość informacyjną dokumentacji technicznej i instrukcji obsługi. Przed wprowadzeniem maszyny do obrotu lub oddaniem do użytku producent ma obowiązek zapewnić – poza spełnianiem przez maszynę zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonych w rozporządzeniu i sporządzeniem deklaracji zgodności WE - dokumentację techniczną, o której mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia oraz dostarczyć niezbędnych informacji, w szczególności instrukcji. Zgodnie z par. 58 rozporządzenia, maszyna wprowadzana do obrotu lub oddawana do użytku musi być w nią wyposażona.

 

MERITUM Bezpieczeństwo i higiena pracy
MERITUM Bezpieczeństwo i higiena pracy

Józef Gierasimiuk, Jaromir Grabowski

Sprawdź  

Cena promocyjna: 259 zł

|

Cena regularna: 259 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł


Trzeba wziąć pod uwagę niewłaściwe użycie 

Podczas opracowywania instrukcji producent lub jego upoważniony przedstawiciel powinien wziąć pod uwagę nie tylko zastosowanie maszyny zgodne z przeznaczeniem, ale także możliwe do przewidzenia niewłaściwe użycie. Zasadniczo maszyna powinna być zaprojektowana i wykonana tak, aby temu zapobiec. Jednak w przypadku, gdy maszyna jest zaprojektowana w sposób umożliwiający jej niewłaściwe użycie, w instrukcji należy poinformować użytkownika o niedozwolonych sposobach jej użytkowania.

Informacje powinny być jednoznaczne 

Zgodnie z par. 54 ust. 1 rozporządzenia, wszelkie informacje lub ostrzeżenia powinny być wyrażone w języku lub językach oficjalnych Unii Europejskiej państwa członkowskiego, na którego terytorium maszyna jest wprowadzana do obrotu lub oddawana do użytku. Ponadto na wniosek mogą być dodatkowo dołączone wersje w innym języku lub językach oficjalnych Unii Europejskiej zrozumiałych dla operatorów. Art. 55 ust. 1 rozporządzenia zwraca też uwagę, że informacje potrzebne do sterowania maszyną powinny być jednoznaczne i zrozumiałe. Nie powinno ich być za dużo, aby nie przeciążać operatora.

Przepisy wymagają, aby wyświetlacz ekranowy i inne interaktywne środki komunikacji między operatorem a maszyną były łatwe w obsłudze. Natomiast jeżeli bezpieczeństwo i zdrowie osób mogą być zagrożone przez nieprawidłowe działanie maszyny pozostawionej bez nadzoru, powinna ona być wyposażona w odpowiednią sygnalizację ostrzegawczą - akustyczną lub optyczną. Z kolei w sytuacji, gdy jest ona wyposażona w urządzenia ostrzegawcze, sygnały emitowane przez te urządzenia powinny być jednoznaczne i łatwo dostrzegalne lub słyszalne. Par. 55 ust. 6 rozporządzenia zastrzega, że jeżeli mimo zastosowania bezpiecznej konstrukcji maszyny, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych nadal istnieje ryzyko, producent powinien wyposażyć maszynę w urządzenia ostrzegawcze i zapewnić niezbędne ostrzeżenia.

Czytaj także: SN: Wdrożenie instrukcji BHP nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności >>>

Instrukcja powinna zawierać określone elementy 

Par. 58 par. 2 rozporządzenia stanowi, że instrukcja powinna być sporządzona w co najmniej jednym języku oficjalnym Unii Europejskiej. Na takiej wersji lub wersjach językowych, zweryfikowanych przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, powinien być umieszczony napis "Instrukcja oryginalna". Jeżeli nie ma jej w w języku lub językach oficjalnych państwa członkowskiego, w którym maszyna będzie użytkowana, tłumaczenie na ten język lub języki powinno zostać dostarczone przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela albo przez osobę wprowadzającą maszynę na dany obszar. Tłumaczenie powinno być opatrzone napisem "Tłumaczenie instrukcji oryginalnej". Natomiast w uzasadnionych przypadkach instrukcja konserwacji maszyny przeznaczona do korzystania przez wyspecjalizowany personel zatrudniony przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela może być napisana tylko w języku, którym posługuje się personel.

 

Zgodnie z par. 58 ust. 7 rozporządzenia, w przypadku maszyn przeznaczonych do ogólnego stosowania, instrukcja powinna być sformułowana w sposób jasny, przejrzysty, umożliwiający wszystkim użytkownikom łatwe korzystanie z niej. Par. 59 rozporządzenia stanowi, że instrukcje powinny zawierać co najmniej następujące informacje (o ile ma to zastosowanie do konkretnego typu maszyny):

  1. nazwę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
  2. określenie maszyny, które zostało umieszczone na samej maszynie, z wyjątkiem numeru seryjnego;
  3. deklarację zgodności WE lub dokument przedstawiający treść deklaracji zgodności WE, wskazujący szczegółowe dane dotyczące maszyny, niekoniecznie zawierający numer seryjny i podpis;
  4. ogólny opis maszyny;
  5. rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania;
  6. opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy;
  7. opis zastosowania maszyny zgodnego z przeznaczeniem;
  8. ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce (treść instrukcji, oprócz opisu zastosowania zgodnego z przeznaczeniem, powinna również uwzględniać możliwe do przewidzenia niewłaściwe użycie);
  9. instrukcje montażu, instalowania i łączenia, zawierające rysunki, schematy i sposoby mocowania oraz określenie podwozia lub instalacji, na jakich maszyna powinna być zamontowana;
  10. dotyczące instalacji i montażu, mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań;
  11. dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny oraz, jeżeli jest to niezbędne, instrukcje dotyczące szkolenia operatorów;
  12. informacje dotyczące ryzyka istniejącego mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej samej w sobie, środków zabezpieczających i dodatkowych środków ochronnych;
  13. dotyczące środków ochronnych, jakie musi zastosować użytkownik we właściwych przypadkach, łącznie z dostarczeniem środków ochrony indywidualnej; 14)
  14. podstawowe parametry narzędzi, które można stosować w maszynie;
  15. warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu, montażu, demontażu, postoju, badań czy przewidywalnych awarii;
  16. określające bezpieczne warunki transportu, przenoszenia i przechowywania, z podaniem masy maszyny i jej poszczególnych części, jeżeli istnieje konieczność osobnego transportu;
  17. sposób postępowania w razie wypadku lub awarii; jeżeli w maszynie zastosowano funkcję blokowania, to należy podać sposób przeprowadzenia bezpiecznego odblokowania urządzenia;
  18. opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych, jakie powinien wykonywać użytkownik, oraz zapobiegawcze środki konserwacji;
  19. instrukcje umożliwiające bezpieczne przeprowadzenie regulacji i konserwacji, w tym środki ochronne, jakie należy podjąć w trakcie tych czynności;
  20. specyfikacje części zamiennych, jakie mają zostać użyte, jeżeli mają one wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo operatorów;
  21. parametry dotyczące emisji hałasu, w szczególności poziom ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy, jeżeli przekracza on 70 dB(A); natomiast, jeżeli poziom ten nie przekracza 70 dB(A), to powinno być to wyraźnie zaznaczone w instrukcji, szczytową chwilową wartość ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy, jeżeli przekracza ona 130 dB oraz poziom mocy akustycznej maszyny, jeżeli poziom emitowanego ciśnienia akustycznego na stanowiskach pracy przekracza 80 dB(A);
  22. dotyczące promieniowania emitowanego przez maszynę, szczególnie promieniowania niejonizującego, które może mieć niekorzystny wpływ na operatora i osoby narażone, w szczególności, gdy mają wszczepione aktywne lub nieaktywne urządzenia medyczne (np. rozruszniki serca).

Ponadto zgodnie z par. 60 rozporządzenia, treść zawarta w materiałach promocyjnych opisujących maszynę nie może zaprzeczać treści instrukcji odnoszącej się do zagadnień ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Ponadto w zakresie dotyczącym parametrów emisji maszyny treść ta powinna być taka sama jak w instrukcji.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.