Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

W jaki sposób pracodawca, na terenie którego zewnętrzni kierowcy samochodów dostawczych dokonują rozładunków/załadunków wyrobów na naczepy przy użyciu elektrycznych wózków unoszących (podnoszenie wideł do 30 cm), może weryfikować posiadane przez nich uprawnienia? Czy wystarczy pismo od spedytora zapewniające, że wszyscy ich kierowcy są przeszkoleni i posiadają wymagane uprawnienia? Czy kierowcy muszą posiadać kopie zaświadczeń o uzyskanych uprawnieniach? Zewnętrzni kierowcy korzystają z wózków fabryki, w której dokonują rozładunków/załadunków.

Odpowiedź

Przepisy nie regulują, w jaki sposób pracodawca może kontrolować, czy pracownicy innych pracodawców wykonujący na jego terenie prace wymagające odpowiednich kwalifikacji takowe posiadają. To sam pracodawca, jako osoba odpowiedzialna za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy na terenie swojego zakładu, powinien określić sposób ich weryfikacji.

Uzasadnienie

Stosownie do art. 208 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., jeżeli w tym samym miejscu jednocześnie wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:

- współpracować ze sobą,

- wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,

- ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników,

- informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac.

Powyższe obowiązki są o tyle istotne, że zgodnie z art. 304 § 1 k.p. pracodawca powinien zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy – o jakich mowa w art. 207 § 2 k.p. – nie tylko swoim pracownikom, ale także osobom fizycznym wykonującym pracę na podstawie innej niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, jak również osobom prowadzącym działalność gospodarczą na własny rachunek w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Wszystkie osoby przebywające na terenie danego zakładu pracy, a tym bardziej świadczące w nim pracę – bez względu na formę zatrudnienia, rodzaj wykonywanej pracy itp. – powinny mieć zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Pracodawca na którego terenie pracownicy innych pracodawców wykonują jakiekolwiek prace wymagające szczególnych kwalifikacji, powinien upewnić się, czy osoby te faktycznie je posiadają. Dopuszczenie osoby niekompetentnej do wykonywania prac wiążących się ze znacznym ryzykiem mogłoby narazić nie tylko osobę, która będzie je wykonywała, ale również własnych pracowników. 

Z uwagi na to, że przepisy bhp nie regulują, w jaki sposób pracodawca powinien kontrolować posiadanie odpowiednich kwalifikacji przez pracowników innych pracodawców świadczących pracę na jego terenie, może to nastąpić albo przez wskazanie (np. w umowie) listy osób uprawnionych do wykonywania danych czynności, albo też przez każdorazowe przedstawienie – np. koordynatorowi ds. bhp – dokumentu potwierdzającego posiadane uprawnienia. Decyzja w tym zakresie należy wyłącznie do pracodawcy.

Pracodawca, który dopuszcza osobę niebędącą jego pracownikiem do obsługi maszyn i/lub urządzeń będących własnością tego pracodawcy – po sprawdzeniu posiadanych przez nią kwalifikacji – przed pierwszym użyciem powinien zapoznać tę osobę ze sposobem ich obsługi (w szczególności zapoznać z instrukcją obsługi). Pomimo pewnych podobieństw, maszyny lub urządzenia różnych producentów mają swoją specyfikę i nawet posiadanie przez daną osobę wymaganych kwalifikacji formalnych nie zwalnia z obowiązku zapoznania z instrukcją wydaną przez producenta, czy też przeprowadzenia szkolenia stanowiskowego. Fakt ten warto udokumentować np. dla celów dowodowych.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 1 marca 2016 r.