Zasady obliczania tzw. emerytury mieszanej określa art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nim, osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. (z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50), które nie były członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS-u, na dochody budżetu państwa, a które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, poczynając od 2009 r. otrzymują emeryturę mieszaną. Jej specyfika polega na tym, że część emerytury oblicza się według starego sposobu, a część według nowego.
Emerytura obliczona według starego sposobu składa się z części socjalnej, na którą składa się 24 proc. kwoty bazowej obowiązującej w dniu powstania prawa do emerytury, części należnej za okresy składkowe (po 1,3 proc. podstawy wymiaru świadczenia za każdy rok składkowy) i za okresy nieskładkowe (po 0,7 proc. za każdy rok nieskładkowy). Wysokość emerytury zależy od wskazania zarobków z wybranych przez wnioskodawcę lat: 10 kolejnych albo z 20 wybranych z całej kariery zawodowej. Zarobki te porównuje się do przeciętnych wynagrodzeń, które obowiązywały w tych latach. Przy obliczeniu świadczenia uwzględnia się również kwotę bazową obowiązującą w dniu powstania prawa do emerytury, czyli w 2014 r.
Nową emeryturę oblicza się poprzez podzielenie podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku przejścia wnioskodawcy na emeryturę. Część kapitałową liczy z uwzględnieniem kapitału początkowego oraz składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS, przy czy obydwa te składniki są waloryzowane.
Mieszany sposób obliczenia emerytury, nazywany też bałwankowym, obowiązywał od 2009 r. Najpierw proporcje obliczeń wynosiły 80 proc. do 20 proc. na korzyść części świadczenia ustalonego według starych zasad. Zmieniały się one odpowiednio o 10 proc. lub o 5 proc. w każdym roku. Ostatnim rokiem ustalania „bałwankowych” emerytur jest rok 2014 r. Obliczenie emerytur według mieszanego sposobu przedłużono na 2014 r. Jest to skutek podniesienia powszechnego wieku emerytalnego. W tym roku ZUS obliczy emeryturę stosując proporcję 20 proc. – dla obliczenia według starych, korzystniejszych dla emeryta zasad, i 80 proc. – według nowych zasad.
Powyższa zasada obliczenia emerytury to niejedyny obowiązujący sposób. Ci ubezpieczeni, którzy w tym roku osiągną powszechny wiek emerytalny i zechcą mieć obliczoną emeryturę w całości w sposób kapitałowy powinni we wniosku we wniosku o emeryturę zaznaczyć, że chce aby ZUS wyliczył mu świadczenie według najbardziej korzystnego dla niego wariantu. ZUS wówczas obliczy emeryturę na dwa sposoby. Stare zasady są korzystniejsze dla osób, które zarabiały stosunkowo mało.