Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na zastępstwo pracownika nieobecnego w pracy z przyczyn usprawiedliwionych. Po zakończonym okresie niezdolności do pracy, pracownik zastępowany wraz z odzyskaną zdolnością do pracy nie wraca jednak do pracy tylko rozpoczyna korzystanie z urlopu wypoczynkowego. W zakładzie pracy praktykuje się rozwiązywanie umów na zastępstwo wraz z końcem niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, a następnie zawierana jest umowa na czas określony, na czas urlopu wypoczynkowego pracownika "powracającego do pracy".
Czy zawarta umowa o pracę na czas jego zastępstwa może obejmować okres zarówno nieobecności pracownika zastępowanego z powodu choroby i urlopu wypoczynkowego?
Czy panująca praktyka może mieć związek z dublowaniem etatu?
Odpowiedź: umowa o pracę na zastępstwo zawierana jest w razie konieczności zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy – na czas określony obejmujący okres tej nieobecności. Nieobecność w pracy spowodowana chorobą, podobnie jak nieobecność spowodowana korzystaniem z urlopu wypoczynkowego, kwalifikuje się jako „usprawiedliwiona” – w związku z czym umowa na zastępstwo może obejmować oba te okresy.
Uzasadnienie: umowa na czas zastępstwa innego pracownika jest szczególną odmianą umowy na czas określony. Zgodnie z art. 25 § 1 zdanie drugie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 poz. 1502 z późn. zm.) tego rodzaju umowę zawiera się w razie gdy zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przy czym okres trwania umowy o pracę na zastępstwo obejmuje czas tej nieobecności. Jako, że celem umowy na zastępstwo jest zatrudnienie w celu zastępstwa innego pracownika, umowa ta może trwać do ostatniego dnia usprawiedliwionej nieobecności w pracy zastępowanego pracownika. Podkreślenia wymaga, że ustawodawca posługując się w powołanym wyżej przepisie zwrotem bardzo ogólnym („usprawiedliwiona nieobecność w pracy”) w konsekwencji szeroko nakreślił sytuacje, w których możliwe jest zawarcie umowy o pracę na czas zastępstwa. W doktrynie wskazuje się, że: „Przez usprawiedliwioną nieobecność w pracy rozumie się w tym przypadku wszystkie okresy zawieszenia obowiązku świadczenia pracy niezawinione przez pracownika.” (M. Tomaszewska [w:] Baran K.W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX 2014, za wyd. SIP LEX). W konsekwencji stwierdzić należy, że nie ma przeszkód, aby umowa o pracę na zastępstwo obejmowała okres urlopu wypoczynkowego zastępowanego pracownika. Należy jedynie zwrócić uwagę, by wówczas zawierając tego rodzaju umowę odpowiednio szeroko zakreślić czas jej trwania (np. na okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika X). Jeśli bowiem strony ustalą na przykład, że umowa ta zawierana jest jedynie na czas nieobecności w pracy spowodowanej chorobą – ulegnie ona rozwiązaniu z momentem odzyskania zdolności do pracy przez zastępowanego pracownika.
