SN: dla bezterminowej umowy liczą się kontrakty po 1 maja 2004 r.

Przekształcenie z mocy praca trzeciej umowy terminowej na czas nieokreślony jest możliwe tylko wtedy, gdy wszystkie umowy były zawarte po wejściu Polski do Unii Europejskiej.

Wszelkie wątpliwości dotyczące te kwestii rozstrzygnął SN w uchwale 7 sędziów z 26 lutego 2014 r. (sygn. I PZP 4/13).

Pracownik poszedł do sądu, bo domagał się ustalenia, że były pracodawca zatrudniał go na umowę o pracę na czas nieokreślony od 28 grudnia 2006 r. Jednocześnie zażądał ponad 12,5 tys. zł odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Pracował jako stolarz - operator na podstawie kolejnych umów terminowych: pierwsza była zawarta na czas od 1.03.2000 r. do 31.03.2002 r., druga od 1.04.2002 r. do 31.12.2006 r., a trzecia od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2009 r. Ta ostatnia rozwiązała się z upływem okresu, na który została zawarta. Pracodawca nie chciał go dalej zatrudniać.

Sąd rejonowy oddalił powództwo stolarza. Uznał, że jego przypadek nie podpadał pod art. 25¹ KP. A zgodnie z nim kolejna, trzecia umowa na czas określony przekształca się w umowę na czas nieokreślony, jeśli nie było przerwy dłuższej niż 1 miesiąc pomiędzy wcześniejszymi kontraktami. Sąd przypomniał jednak, że stosowanie tego przepisu było zawieszone od 29.11.2002 r. do 1.05.2004 r., czyli do przystąpienia Polski do UE. Przez ten czas można było zawierać dowolną liczbę umów terminowych z tym samym pracownikiem, bez skutków przewidzianych w art. 25¹ KP. A skoro część zatrudnienia na podstawie umów terminowych przypadła przed 1 maja 2004 r., to trzecia umowa nie przekształciła się w umowę na czas nieokreślony i wypowiedzenia stosunku pracy nie doszło. Wobec tego roszczenia pracownika były bezzasadne.

Powód złożył apelację, ale sąd okręgowy ją oddalił. Uznał, że za pierwszą umowę uważać należy tę, którą zawarto dopiero po 1 maja 2004 r. Była nią ta, która trwała od 1.01.2007 r. do 31.12.2009 r. Umowy wcześniejsze, zdaniem sądu, są bez znaczenia dla przekształcenia się trzeciego kontraktu w umowę bezterminową.

Sprawa trafiła do SN. Ten uznał, że są poważne wątpliwości co do czasowego zakresu zastosowania art. 25¹ KP i ze względu na rozbieżności w orzecznictwie przekazał sprawę do rozpoznania powiększonemu składowi SN. Powiększony siedmioosobowy skład uznał, że art. 25¹ § 1 KP w brzmieniu nadanym ustawą z 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 213, poz. 2081) nie ma zastosowania, jeśli terminowe umowy o pracę były zawierane przed 1 maja 2004 r., a następną taką umowę zawarto już po tym dniu.

Kluczową dla roztrwania tej sprawy była wykładnia art. 15 ustawy zmieniającej, który jest przepisem intertemporalnym. Stanowi on, że art. 25¹ KP stosuje się do umów o pracę zawartych lub zmienianych w sposób określony w tych przepisach od uzyskania przez Polskę członkostwa w UE. SN stwierdził, że art. 15 dotyczy wszystkich trzech umów terminowych, a nie tylko ostatniej. W rezultacie art. 25¹ § 1 KP stosuje się do umów o pracę na czas określony zawartych po wstąpieniu Polski do UE.

Omówienie orzecznictwa pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych