Taki wyrok wydał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w czwartek, 8 grudnia 2022 r. w sprawie C-731/21 | Caisse nationale d’assurance pension.

Czytaj również: NSA: Małżeństwo dwóch panów nie może być odnotowane w polskich aktach >

Czytaj w LEX: Regulacje prawne związków partnerskich w ustawodawstwie polskim oraz Unii Europejskiej >>>

Tło sprawy

W grudniu 2015 r. GV i jej partner, obywatele francuscy mający miejsce zamieszkania we Francji, będący pracownikami najemnymi w Luksemburgu, należycie zarejestrowali w tribunal d’instance de Metz (sądzie rejonowym w Metzu) wspólne oświadczenie o zawarciu pacte civil de solidarité (cywilnego związku partnerskiego, PACS). Ponieważ partner GV zmarł w 2016 r. w wyniku wypadku przy pracy, wniosła ona do Caisse nationale d'assurance pension (krajowego zakładu ubezpieczeń emerytalnych, Luksemburg) o przyznanie renty rodzinnej. Wniosek ten został oddalony ze względu na to, że zarejestrowany we Francji PACS nie został wpisany do luksemburskiego rejestru cywilnego za życia obu umawiających się stron, wobec czego nie można się na niego powoływać wobec osób trzecich.

 

 

GV bezskutecznie zaskarżyła tę decyzję do conseil arbitral de la sécurité socjale (rady arbitrażowej ds. zabezpieczenia społecznego, Luksemburg), a następnie do conseil supérieur de la sécurité sociale (wysokiej rady ds. zabezpieczenia społecznego, Luksemburg). We wrześniu 2020 r. wniosła ona skargę kasacyjną do Cour de cassation (sądu kasacyjnego, Luksemburg).

Ów sąd zwrócił się do Trybunału z pytaniem o istnienie ewentualnej dyskryminacji pośredniej w zakresie, w jakim nałożony przez prawo luksemburskie na partnerów, którzy już zarejestrowali związek partnerski w innym państwie członkowskim, obowiązek wpisania go również do luksemburskiego rejestru cywilnego, w celu skorzystania z prawa do renty rodzinnej, dotyczy zwłaszcza pracowników przygranicznych.

 

Renta rodzinna a zarejestrowanie związku partnerskiego

W wydanym 8 grudnia 2022 r. wyroku Trybunał orzekł, że art. 45 TFUE i art. 7 rozporządzenia nr 492/2011, które mają na celu zagwarantowanie równego traktowania pracowników, stoją na przeszkodzie uregulowaniu przyjmującego państwa członkowskiego, które przewiduje, że przyznanie pozostającemu przy życiu partnerowi – w przypadku związku partnerskiego zawartego i zarejestrowanego w sposób zgodny z prawem w innym państwie członkowskim – renty rodzinnej należnej z tytułu wykonywania przez zmarłego partnera działalności zawodowej w pierwszym państwie członkowskim jest uzależnione od uprzedniego wpisania związku partnerskiego do rejestru prowadzonego przez owo państwo.

Trybunał zauważył, że ustawodawstwo luksemburskie ustanawia w odniesieniu do związku partnerskiego zawartego i zarejestrowanego w innym państwie członkowskim, zgodnie z właściwymi przepisami tego państwa, warunek, któremu nie podlega związek partnerski zawarty w Luksemburgu. Ten ostatni związek jest wpisywany automatycznie do luksemburskiego rejestru cywilnego z inicjatywy urzędnika stanu cywilnego, przed którym złożono oświadczenie o zawarciu związku partnerskiego.

Według Trybunału, ustawodawstwo to może stawiać w mniej korzystnej sytuacji obywateli innych państw członkowskich oraz ustanawiać nierówne traktowanie pośrednio oparte na przynależności państwowej.

Trybunał uściślił, że zasadne jest oczywiście, że państwo członkowskie upewnia się, że renta rodzinna finansowana z funduszy publicznych i przysługująca z powodu śmierci partnera, spowodowanej wypadkiem przy pracy, jest wypłacana wyłącznie osobie, która może udowodnić, iż rzeczywiście była partnerem zmarłego pracownika. Zauważył on jednak, że nawet jeśli wpis nie jest obowiązkowy, lecz fakultatywny, odmowa przyznania renty rodzinnej ze względu na to, że związek partnerski, na którym opiera się wniosek o rentę, nie został zarejestrowany w Luksemburgu, wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu, i narusza tym samym zasadę proporcjonalności.

W celu zapewnienia skuteczności PACS wobec osób trzecich i zagwarantowania poszanowania warunków przyznania renty rodzinnej, Trybunał uznał, że wystarczające byłoby przedstawienie urzędowego dokumentu wydanego przez właściwy organ państwa członkowskiego, w którym PACS został zawarty. Dodał, że w każdym wypadku wpis PACS w rejestrze cywilnym państwa członkowskiego zobowiązanego do wypłaty renty rodzinnej mógłby zostać jeszcze dokonany w dniu złożenia wniosku o przyznanie renty rodzinnej.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.