Prawo o ruchu drogowym określa zasady bezpieczeństwa ruchu na drogach publicznych oraz w strefach zamieszkania, warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu, wymagania w stosunku do osób kierujących pojazdami i innych uczestników ruchu oraz zasady kontroli ruchu drogowego. Przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza drogami publicznymi, np. na terenie zakładu.

Szybkość jaką rozwijają współczesne samochody, nasilenie ruchu oraz zmienne (pod względem pogody, stanu nawierzchni itp.) warunki jazdy wymagają od kierowcy szczególnej ostrożności. Ustawa definiuje szczególną ostrożność jako ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie w celu uniknięcia niebezpieczeństwa lub nie stwarzania zagrożenia.

Przypomnijmy więc najbardziej elementarne i oczywiste (a mimo to nieprzestrzegane) zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego. Otóż, zgodnie z ustawą uczestnik ruchu na drodze jest obowiązany unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć niezbędne środki w celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym, hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia, utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu. Przyczyną 46,6% śmierci na drogach było nieprzestrzeganie dopuszczalnej prędkości. Przypomnijmy więc, że prędkość dopuszczalna pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 5.00-23.00 wynosi 50 km/h, natomiast w godzinach 23.00-5.00 - 60 km/h. Prędkość dopuszczalna w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h.

Prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym, wynosi w przypadku samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t:
a) na autostradzie - 130 km/h,
b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej - 110 km/h,
c) na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu - 100 km/h,
d) na pozostałych drogach - 90 km/h.

Dopuszczalna prędkość autobusu spełniającego dodatkowe warunki techniczne określone w przepisach, na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h.

Kierowca jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu, czy jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania, lub kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych lub do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu lub rowerzyście znajdującemu się na przejściu (przejeździe).

Kierującemu pojazdem nie wolno wyprzedzać pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim (z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany), omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu.

Kierowcy, podobnie jak wszyscy inni pracownicy, podlegają obowiązkowym badaniom lekarskim przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Kierowcy mogą być skierowani również na badania psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem. Takim badaniom podlega kierowca skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
1) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu;
2) przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych za łamanie przepisów ruchu drogowego;
3) był sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny;
4) został skierowany przez lekarza, który w wyniku badania lekarskiego stwierdził konieczność przeprowadzenia badania psychologicznego.

Pośpiech na drodze zbyt często przyśpiesza jedynie naszą lub cudzą śmierć, nie ryzykujmy!