Organizacja programu motywacyjnego polegającego na oferowaniu nabycia akcji stanowi ofertę publiczną, uregulowaną w aktach prawa unijnego i polskiego. Najważniejszą rolę odgrywa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (dalej: rozporządzenie). Istotne są też przepisy ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (dalej: ustawa).
Obowiązujące rozumienie pojęcia oferty publicznej papierów wartościowych jest bardzo szerokie: jest to komunikat skierowany do odbiorców w dowolnej formie i za pomocą dowolnych środków, przedstawiający wystarczające informacje na temat warunków oferty i oferowanych papierów wartościowych, w celu umożliwienia inwestorowi podjęcia decyzji o nabyciu lub subskrypcji tych papierów wartościowych. Adresatów oferty publicznej musi być przynajmniej dwóch.
Dokonanie oferty publicznej wiąże się z koniecznością spełnienia licznych obowiązków regulacyjnych, zabezpieczonych surowymi sankcjami karnymi i administracyjnymi. Tytułem przykładu, ustawa przewiduje karę grzywny w wysokości nawet 10 000 000 zł lub karę pozbawienia wolności do lat 2 w przypadku dokonania oferty publicznej papierów wartościowych bez udostępnienia adresatom oferty dokumentu wymaganego przez przepisy prawa.
Czytaj również: Korporacyjne programy motywacyjne nadal atrakcyjne podatkowo >
Sprawdź w LEX: Przewodnik prospektowy >>>
Wyłączenie obowiązku publikacji prospektu
Rozporządzenie jako zasadę ustanawia nakaz publikacji prospektu w przypadku dokonywania oferty publicznej papierów wartościowych. Jednocześnie przewiduje wiele wyjątków od konieczności spełnienia tego obowiązku.
Jeden z ww. wyjątków, zawarty w art. 1 ust. 4 lit. i) rozporządzenia, dotyczy oferty publicznej papierów wartościowych, które są oferowane obecnym lub byłym dyrektorom lub pracownikom przez ich pracodawcę lub przez przedsiębiorstwo powiązane. Pod pojęciem dyrektorów należy rozumieć członków organów zarządzających lub nadzorujących. Ustawodawca unijny nałożył w powyższym wypadku, w miejsce obowiązku publikacji prospektu, obowiązek udostępnienia „dokumentu zawierającego informacje na temat liczby i charakteru papierów wartościowych oraz przesłanek i szczegółów oferty lub przydziału” (dokument informacyjny). Rozporządzenie nie zawiera szczegółowych wytycznych dotyczących sporządzenia dokumentu informacyjnego, ograniczając się do wyznaczenia podstawowych elementów jego treści.
Z kolei ustawa nie przewiduje, aby emitent dokonujący oferty skierowanej do dyrektorów lub pracowników musiał sporządzać memorandum informacyjne.
Cena promocyjna: 55.2 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł
Konieczne elementy dokumentu informacyjnego i inne obowiązki dokonującego oferty
Przepisy ustawy nakazują natomiast odpowiednie stosowanie do dokumentu informacyjnego wybranych przepisów (art. 22 oraz art. 37b ust. 2-6) odnoszących się do memorandum informacyjnego.
Dokument informacyjny powinien:
- zawierać informacje na temat liczby i charakteru papierów wartościowych oraz przesłanek i szczegółów oferty lub przydziału;
- zostać sporządzony w formie jednolitego dokumentu w języku polskim;
- zawierać ustalony przez emitenta lub oferującego termin ważności, nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia jego udostępnienia;
- zostać udostępniony najpóźniej w dniu rozpoczęcia zapisów lub subskrypcji papierów wartościowych stanowiących przedmiot oferty publicznej;
- zostać udostępniony w sposób zapewniający należytą ochronę interesów inwestorów;
- zawierać odpowiednie oświadczenie o zgodności z prawdą zawartych w dokumencie informacji wraz ze wskazaniem osób odpowiedzialnych. Co istotne, w imieniu emitenta papierów wartościowych takie oświadczenie musi złożyć osobiście członek organu zarządzającego zgodnie z obowiązującymi go zasadami reprezentacji. Wykluczone jest ustanowienie w tym celu pełnomocnika.
Niektóre informacje mogą zostać włączone do dokumentu informacyjnego przez odniesienie.
Czytaj w LEX: Zwolnienie podatkowe sprzedaży akcji pracowniczych. Glosa do wyroku NSA z dnia 29 września 2000 r., III SA 367/00 >>>
Ponadto, emitent jest zobowiązany zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego o zamiarze przeprowadzenia oferty publicznej w terminie 7 dni roboczych przed dniem udostępnienia dokumentu informacyjnego.
W przypadku dokonania oferty publicznej akcji, ustawa nakłada na emitenta również obowiązek dokonania wpisu do ewidencji akcji prowadzonej przez KNF. Natomiast, jeśli oferta związana była z akcjami, które następnie zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu („ASO”), konieczne jest dokonanie dwóch wpisów: jednego związanego z samą ofertą publiczną i drugiego związanego z dopuszczeniem akcji do obrotu na rynku regulowanym albo wprowadzeniem do ASO. Powyższe wpisy są wolne od opłat. Należy ich dokonać w terminie 14 dni, odpowiednio od dnia przydziału akcji, lub dopuszczenia ich do obrotu na rynku regulowanym albo wprowadzenia do ASO.
Sprawdź również książkę: Prawo papierów wartościowych. Zarys wykładu >>
Stosunek do norm prawa pracy
Kontrowersyjnym zagadnieniem jest relacja kierowanej do pracowników oferty publicznej papierów wartościowych do norm prawa pracy. W przypadku uznania, że oferta podlega reżimowi prawa pracy, zastosowanie znalazłyby regulacje wynikające z Kodeksu pracy oraz innych ustaw regulujących obszar prawa pracy, w tym także dotyczące zakresu odpowiedzialności pracodawcy za zobowiązania powstałe w związku z ofertą, właściwości sądów pracy czy obowiązku konsultacji z właściwymi organizacjami pracowniczymi.
W ocenie autorów, jeśli ofertę składałby bezpośrednio pracodawca lub jeżeli z treści oferty będzie wynikało, że ma ona charakter zbliżony do premii lub stanowi element wynagrodzenia przysługującego pracownikowi z tytułu umowy o pracę, nie można wykluczyć ryzyka, że będzie ona podlegała reżimowi prawa pracy. Ocena w tej mierze będzie zależała w każdym przypadku od treści konkretnego dokumentu informacyjnego, treści regulaminu uczestnictwa w programie motywacyjnym oraz sposobu wykonywania programu motywacyjnego.
Jeśli natomiast emitentem będzie inny podmiot niż pracodawca, na przykład spółka matka pracodawcy, to wydaje się, że co do zasady oferta nie będzie stanowiła części stosunku pracy (otrzymywane akcje nie powinny zostać uznane za element wynagrodzenia), pod warunkiem, że pracodawca nie będzie występował jako strona stosunku prawnego istniejącego między emitentem a uprawnionym, tylko co najwyżej będzie wykonywał na rzecz emitenta określone zadania techniczne lub organizacyjne związane z realizacją programu motywacyjnego.
Mikołaj Zdyb, radca prawny w KPMG Law.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
