ZUS, który w przeszłości nie wypłacił należności zrobi to na podstawie ustawy z 16 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. Została ona uchwalona po tym, jak Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zmieniał zasady przechodzenia na emeryturę i nabywania prawa do świadczenia dla pracowników aktywnych zawodowo.

Zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Regulacja zawarta w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS weszła w życie  1 stycznia 2011 r. i znalazła zastosowanie nie tylko do osób, które nabyły prawo do emerytury po tej dacie, ale też do emerytów, którzy nabyli prawo do emerytury przed tym dniem. Takie rozwiązanie wprowadzał bowiem art. 28 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym począwszy od 1 października 2011 r. prawo do emerytury przyznanej przed 1 stycznia 2011 r. ulegało zawieszeniu. A zatem regulacją zawartą w art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS zostali objęci także emeryci, którzy nabyli prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., a wobec wcześniejszego uchylenia art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS – od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. mogli realizować to prawo. Zgodnie z tym przepisem, osoby te mogły bowiem pobierać emeryturę bez konieczności rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą tylko do 30 września 2011 r., czyli przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jeżeli do tego dnia nie rozwiązały stosunku pracy, prawo do emerytury ulegało zawieszeniu na mocy art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Trybunał Konstytucyjny uznał ten przepis za niekonstytucyjny. Ustawa z 16 grudnia 2013 r. wejdzie w życie 19 lutego br. Od tej daty emeryci mogą się ubiegać o zwrot zawieszonych świadczeń. Dostaną je z odsetkami, ale będą one naliczane do dnia wejścia w życie ustawy. Dlatego im szybciej emeryt złoży stosowne dokumenty, tym lepiej dla jego finansów.

W rachubę wchodzą niebagatelne sumy dla emeryckich budżetów. Szacuje się, że średnia należność wynosi ok. 25 tyś złotych. Warto wiedzieć, że ustawa przewiduje dość dług termin na załatwienie formalności dla ZUS - bo aż 60 dni.

Nowa ustawa dotyczy też tych emerytów, którzy wystąpili już do sądu i wygrali spór z ZUS. Na jej mocy mogą się oni ubiegać o wypłatę samych odsetek od spornej należności.

Nowe przepisy mają zastosowanie również do osób, którym przyznano wcześniejszą emeryturę. Reguluje bowiem kwestie obliczenia kwoty zawieszonej emerytury na zasadach wynikających z art. 104 tej ustawy. Zgodnie z nim, wcześniejsze emerytury są zmniejszane lub zawieszane jeśli emeryt zarabia ponad określone w ustawie limity.