Nowa stawka obowiązuje w rozliczeniach poczynając od kwietnia przez następny rok, czyli do końca marca 2014 r. Pismo z nową wysokością składki wypadkowej na najbliższy rok otrzymają płatnicy, którzy w latach 2010, 2011 i 2012 zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego średniomiesięcznie co najmniej dziesięć osób i za te lata złożyli dane o wypadkowości na druku ZUS IWA. Na podstawie zawartych w nich danych ZUS oblicza indywidualną wysokość składki wypadkowej dla każdego takiego płatnika.
Aby ustalić stopę procentową składki wypadkowej, ZUS mnoży procent przypisany dla grupy działalności, do której należy płatnik, przez tzw. wskaźnik korygujący. Najpierw sprawdza grupę działalności płatnika według PKD na 31 grudnia 2012 r., a potem stopę procentową składki i kategorię ryzyka dla tej grupy, zawartą w tabeli – załączniku nr 2 do rozporządzenia z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Potem musi obliczyć tzw. wskaźnik korygujący dla każdego płatnika. Robi to ustalając indywidualną kategorię ryzyka dla płatnika składek na podstawie danych z ZUS IWA z trzech ostatnich lat. Chodzi o dane o poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem, w tym śmiertelnie lub ciężko, zatrudnionych w warunkach zagrożenia występujących w razie przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w pracy.
Wskaźnik korygujący to różnica między kategorią ryzyka dla płatnika wynikającą z tabeli – załącznika nr 2 do rozporządzenia a indywidualną kategorią ryzyka ustaloną na podstawie ZUS IWA. Odpowiedni algorytm jego obliczenia zawarty jest w rozporządzeniu i wynosi od 0,5 do 0,9 w razie indywidualnej kategorii ryzyka płatnika składek niższej niż w załączniku. Natomiast jeśli jest ona wyższa, wskaźnik wynosi od 1,1 do 1,5.
Tym wskaźnikiem ZUS koryguje wysokość składki procentowej przypisanej dla grupy działalności, do której należy płatnik. Wynik tego działania jest wysokością stopy procentowej składki wypadkowej dla płatnika na cały kolejny rok składkowy.
Może się więc okazać, że składka obliczona przez ZUS będzie wyższa lub niższa nawet o połowę w porównaniu do wysokości stopy procentowej przypisanej dla grupy działalności, do której należy dany płatnik.
Składkę w nowej wysokości trzeba naliczyć i opłacać począwszy od 1 kwietnia 2013 r. Ma zastosowanie do przychodów wypłaconych lub postawionych do dyspozycji pracownika w tym miesiącu. Nie ma znaczenia, za jaki okres należne są te zarobki. Oznacza to, że nowa stopa procentowa składki wypadkowej będzie miała zastosowanie do składki wypadkowej już w maju, kiedy będą rozliczane należności za kwiecień.